Inventaris

Opaaigem 23 (Erpe-Mere)
Jeneverstokerij, waarschijnlijk uit het vierde kwart van de 19de eeuw, waarbij vroeger eveneens een melkerij, een maalderij en hoeve behoorden. Bakstenen constructies onder zadeldaken, welke talloze transformaties ondergingen zodat de vroegere verschillende industriële functies niet meer af te leiden zijn. Industriële schoorsteen, nu volledig ingebouwd, doch vroeger waarschijnlijk aangebouwd. Schuur links van toegangspoort in gevel gedateerd: 1888.

Ratmolenstraat 13 (Erpe-Mere)
Huis met twee bouwlagen van drie ongelijke traveeën onder schilddak. Typische baksteenbouw uit het vierde kwart van de 19de eeuw, verlevendigd met gekorniste cordons van natuursteen. Tegen de achtergevel is de gemeenteschool aangebouwd.

Wilgendries 4 (Erpe-Mere)
Bovenslagmolen op de Molenbeek met ijzeren scheprad en sluis, reeds vermeld in 1571. Molen van één bouwlaag en twee traveeën onder steil zadeldak, uit de 19de eeuw met oudere kern. Molenaarswoning in het verlengde van de molen; dubbelhuis met twee bouwlagen van vier traveeën onder zadeldak uit eind 19de eeuw - begin 20ste eeuw.

Essendonkbos 5 (Essen)
Hoeve met losse bestanddelen bestaande uit woonstalhuis en schuur; in de nabijheid van de Kleine Aa.

Hemelrijk 77 (Essen)
Quarantainestallen, opgericht vanaf 1896 om het uit Nederland ingevoerde vee te controleren op besmettelijke ziekten; gelegen ten westen van de spoorlijn met eigen spoor en loskade.

Hemelrijk 91 (Essen)
U-vormige modelboerderij met gekasseide binnenplaats, met woonhuis, stallingen, schuren en bijgebouwen met graanmolen en houtzagerij.

Hemelrijklaan (Essen)
Kapel omgeven door lindebomen, opklimmend tot 1879 doch vernieuwd en vergroot in het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Kerkstraat 40 (Essen)
Arbeidershuisje, uit het vierde kwart van de 19de eeuw of eerste kwart van de 20ste eeuw.

Moerkantsebaan (Essen)
Eenbeukig bakstenen kapelletje onder overkragend zadeldak, te dateren circa 1895.

Moerkantsebaan 175 (Essen)
Langsschuur onder zadeldak. Datering in baksteenmozaïek. Gelegen ten westen van volledig vernieuwd woonstalhuis.