Inventaris

Kasteelstraat 34-38, 36A, 34A-B (Kruisem)
Het kasteel van Lozer is ook gekend onder de naam kasteel della Faille d'Huysse. Het kasteeldomein met bijgebouwen bevindt zich in een uitgestrekt park met vijvers in landschappelijke stijl, begrensd door de Kasteelstraat ten noorden, de Appelhoekstraat ten westen en de Lozerbeek ten zuiden. Het park wordt omgeven door bos- en landbouwgronden. Huidige vermoedelijk vroeg 19de-eeuwse toegang met houten hek en conciërgewoning aan de Kasteelstraat met schuin naar oosten leidende dreef naar de in 1844 door de kasteelheren gebouwde kerk.

Kasteelstraat 4 (Kruisem)
Dit herenhuis bij het begin van de Kasteelstraat werd gebouwd in het tweede kwart van de 19de eeuw door de Kruishoutemse familie Goeminne op de plaats van een bestaande hoeve. De gebouwen werden ingeplant op een typische U-vormige plattegrond met gekasseid voorplein en ijzeren toegangshek tussen vierkante gemetste pijlers.

Kasteelstraat 6-10, 6A-B (Kruisem)
Het 17de-eeuwse waterkasteel met aanhorigheden in een uitgestrekt park van 13 hectare met vijvers is gelegen tussen de Kasteelstraat, de Colijnstraat en de Moerasstraat en wordt door een lindedreef verbonden met de dorpskern.

Kazerneweg (Kruisem)
Pijlerkapelletje ingeplant op de splitsing met Hoogmolenstraat en omgeven door ligusterhaag en struiken. Geschilderde bakstenen pijler onder schilddak met kruisbekroning. Getraliede rondboognis met beeldje van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes.

Keetestraat 1 (Kruisem)
Molenaarshuis van de zogenaamde Kapellemolen, een houten standaardmolen op de Kapellekouter, opgericht in 1637 en vernield door storm in 1943.

Kerkhofweg 6 (Kruisem)
Rechts van de dekenij ligt de begraafplaats, aangelegd vanaf 1844 op grond gekocht van de toenmalige kasteelheer, burggraaf Desmanet de Biesme. Ingezegend op 25 maart 1848 door pastoor Senesal. Het is een volledig omhaagd terrein met een toegangshek tussen vierkante, gewitte bakstenen pijlers. Aan de zuidoostzijde bleef een imposante geschoren taxushaag met aan de binnenzijde een rij populieren bewaard.

Kerkstraat 12 (Kruisem)
Winkelhuis met oude kern en vroeg-19de-eeuwse voorgevel van vijf traveeën en twee bouwlagen onder lessenaarsdak.

Kleinestraat 21-23 (Kruisem)
Twee gelijkaardig ingeplante hoevetjes met de achtergevel naar de straat gericht en erfgevel naar het zuiden.

Kleinestraat 25 (Kruisem)
Omhaagd hoevetje op de grens met Wannegem-Lede met naar de straat gerichte achtergevel en ijzeren toegangshek. Boerenhuis van zeven traveeën onder pannen zadeldak, minstens opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw.

Lededorp 14 (Kruisem)
Lager gelegen langgestrekt landelijk dorpshuis met omhaagde voortuin en fraai ijzeren hek aan gietijzeren zuiltjes met pijnappelbekroning. Woning van heden acht traveeën onder doorlopend zadeldak, links topgevel met vlechtingen, uit begin 19de eeuw.