Inventaris

Edewallestraat 24 (Kortemark)
18de-eeuws renteniershuis gelegen midden in de dorpskom. Woning beschermd als monument en omgeving met onder meer voortuin, gietijzeren hek en bakstenen pijlers aan de straatzijde, de cichorei-ast, de Mariagrot, de oudere beplanting met onder meer buxushagen als dorpsgezicht. Boerenburgershuis midden een grote siertuin, waarin onder meer buxushagen en grote bolvormige buxusstruiken. Aan straatzijde afgezet door middel van gietijzeren hek boven laag bakstenen muurtje. Erftoegang tussen vierkante bakstenen pijler. Links voor de woning een Mariagrot opgebouwd uit restanten van Duitse bunkers opgeblazen na de Eerste Wereldoorlog.

Pastoor Blanckestraat 17 (Kortemark)
Vrijstaande pastorie gelegen binnen ruime pastorietuin met moestuin, boomgaard, bloementuin en siertuin. In de tuin, ijzeren contructie voor vlaggenmast. Dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak (blauwe mechanische pannen). Rechts aansluitend, voormalig koetshuis onder lager zadeldak. Achter het koetshuis, halfronde serre (circa 1901) met gietijzeren bindroeden. Langs de Stationsstraat is het perceel afgesloten door een lage bakstenen muur en aan de Pastoor Blanckestraat toegankelijk via een bakstenen portaal centraal in een hoge bakstenen muur met muurvakken en pannen afdekking.

Stadenstraat 10 (Kortemark)
Burgerhuis met achterliggend nutsgebouw circa 1921 gebouwd op de plaats van oudere bebouwing die volgens kadaster in "puinen" lag. Linker travee recenter (zie staande bouwnaad). Verankerde oranje/gele baksteenbouw van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (rode mechanische pannen). Rechthoekige muuropeningen onder I-profiel, strek en druiplijst.

Stadenstraat 6 (Kortemark)
Dorpswoning circa 1922 gebouwd door de Zarrense landbouwersfamilie Couchez op de plaats van oudere bebouwing die volgens kadaster in "puinen" lag. Verankerde (sierankers), oranje baksteenbouw van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (rode mechanische pannen).

Torhoutstraat 5 (Kortemark)
Voormalige notariswoning uit het laatste kwart van de 18de eeuw, zie jaarankers "1776" in de rechter zijgevel. Rood- en geelbakstenen gebouw van vier traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak, met links en rechts aansluitende traveeën oorspronkelijk onder lessenaarsdak. De woning is gelegen in een ommuurde tuin, voorzien van twee treuressen, rododendron, buxus- en hulstbomen, geknotte acacia, een deels bewaarde hoogstammige fruitboomgaard, een verwilderde gloriette en in de voortuin een vijver met dubbele grot.

Werkenstraat 6 (Kortemark)
Vrijstaande villa binnen ruime tuin met opgaande bomen. De site met tuin is van de straat gescheiden door een haag (taxus) en leilindes, toegankelijk via gekiezelde oprit rechts van de woning.

Langstraat 1 (Kortenaken)
Louis A Speculo, telg van een vooraanstaande Tiense notarisfamilie, bouwde rond 1865 een neogotisch kasteel, in 1895 met een travee uitgebreid. Het dienstgebouw werd toen uitgebreid tot een neerhof met monumentaal koetshuis en een ommuurde moestuin van 13,5 are. Omgeven door landschappelijk park met vijver; oorspronkelijk nog geen 3 hectare, later uitgebreid tot 10,5 hectare.

Voorbosweg 20 (Kortenaken)
Het 'Kasteeltje' aan de Voorbosweg te Miskom werd in 1852 als jachtpaviljoen opgetrokken door de Tiense rentenier Egide A Speculo. Gelegen in een Informele tuin met vijvertje, circa 25 are.

Zandrodestraat 2-4 (Kortenaken)
Omstreeks 1862 werd het historische Vroenhovencomplex vervangen door nieuwe gebouwen. Het koetshuis en de kasteelhoeve dateren van omstreeks 1862. Rond 1876 liet ridder Adolf de Wouters de Vroenhoven het woonhuis heropbouwen; in 1903 kreeg het een neogotische heraankleding door de Brusselse architect Alphonse Gellé. De gebouwen zijn omgeven door een park van bijna 20 hectare met 'jardin anglais'.

Abdijdreef 14, 18-19, 20-22, Minneveldstraat 20-22, 34, 42-44, 44B (Kortenberg)
Grotendeels binnen haar oorspronkelijke ommuring en omgrachting bewaarde voormalige benedictinessenabdij van 1222-1797, waarvan verspreid over de site substantiële relicten van de 17de- en 18de-eeuwse abdijgebouwen bewaard bleven.