Inventaris

Lange Dijkstraat 40 (Dendermonde)
Deels aaneensluitende hoevegebouwen in U-vorm rondom rechthoekig gekasseid erf met mestvaalt en centrale linde; aan de straatzijde afgesloten door een bakstenen muur onderbroken door een toegangshek aan hoge hekpijlers met dekplaat. Stal met inscriptie: T.J. Heyvaert 1858. Minstens sinds begin 19de eeuw bestaande hoeve vergroot in 1862.

Leopoldlaan 15 (Dendermonde)
Het herenhuis met kasteelallures werd gebouwd in opdracht van Leopold Gorus-De Block, schoonzoon en opvolger van de katoenfabriek van Petrus De Block, op het fabrieksterrein op de plaats van een oudere constructie gebouwd en kadastraal genoteerd in 1881. Het herenhuis in neotraditionele stijl werd gebouwd naar ontwerp van architect Pieter van Kerkhove en is ingeplant op een ommuurd en met hekwerk afgesloten terrein en achteraan het voormalige koetshuis met stallen. Solitaire rode beuk langs de straatkant.

Leopoldlaan 18-60 (Dendermonde)
Tegenover en horende bij het rijkswachtgebouw bevindt zich een tuinwijk met 22 rijkswachtershuizen. Dit geheel werd na de heraanleg van de laan in 1936-1937 en de slechting van de wallen op het voormalige Bastion IV gerealiseerd.

Leopoldlaan 55 (Dendermonde)
De rijkswachtkazerne is een opvallend complex in baksteenbouw. Het omvat het beeldbepalende hoofdgebouw van circa 1876-1879, de vergroting uit 1936, de voormalige directeurswoning en een aansluitende muur met lisenen en baksteenfries die tot tegen de gevangenis doorloopt. Het hoofdgebouw werd door architect Van Kerkhove in de hem typerende stijl gebouwd.

Mespelarestraat (Dendermonde)
Parochiekerk, gelegen aan de noordzijde van het dorpspleintje. De éénbeukige kruiskerk gaat terug op een romaans zaalkerkje waarvan de oudste delen, beuk en koortje, zouden opklimmen tot het laatste kwart van de 12de eeuw. Als aanvankelijke parochiale begraafplaats, naar middeleeuwse traditie op een areaal rondom de kerk aangelegd, behield het kerkhof de ovale vorm die bij dorpskerken gebruikelijk was. Het kerkhof is begrensd door een lage bak- en natuurstenen muur.

Mespelarestraat 104, Singelweg 3 (Dendermonde)
In 1643 gaf Jean Goubau opdracht tot het bouwen van een huis ter ere van Sint-Aldegondis, als verblijfplaats voor de pelgrims die te Mespelare op bedevaart kwamen. Hij kocht daartoe een terrein aan, dat nadien met een dreefje tegenover de kerk met het dorpsplein in verbinding werd gesteld. De alleenstaande woning op L-vormige plattegrond telt twee bouwlagen onder overstekende en geknikte pannen bedaking: de voorste vleugel onder zadeldak met aandak rechts en links overgaand in schilddak van de dwarsvleugel. Omhaagde tuin met rij knotbomen.

Migrostraat 123 (Dendermonde)
Hoeve, minstens opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw. De semigesloten hoeve omvat in U-vorm opgestelde bakstenen gebouwen onder rode pannen zadeldaken: ten zuidoosten de boerenwoning, ten noordoosten de dwarsschuur en ten zuidwesten de stallen die schuin ingeplant zijn aan de straat. De erftoegang is afgesloten door een breed houten ingangshek, links aan een zware, vierkante bakstenen hekpijler met piramidale bekroning. De woning klimt minstens op tot de tweede helft van de 18de eeuw en bewaart reminiscenties aan de houtbouw of resten van een oudere houten constructie.

Moleneinde 18 (Dendermonde)
Vrijstaande burgerwoning met aanpalend bijgebouw, gebouwd in 1925. Enkelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak bedekt met zwarte pannen. Aanpalend bijgebouw van twee traveeën en één bouwlaag met een gelijkaardige, doch vereenvoudigde vormgeving. Links fraai ijzeren hek in art-decostijl.

Noordlaan 21 (Dendermonde)
Het plan voor een grote bomvrije kazerne dateert van 1827. De werken naar ontwerp van de Nederlandse kapitein - ingenieur Cornelis Alewijn waren voltooid op 27 augustus 1830. Het hoofdgebouw van de infanterie- en artilleriekazerne is twee bouwlagen hoog en telt veertien traveeën. Na de Tweede Wereldoorlog werd de bedekking met aarde verwijderd en vervangen door een reeks lage daken. De gebouwen aan de zuidelijke afsluitingsmuur dateren uit de Belgische periode, eind 19de eeuw, en waren bestemd voor de onderofficieren van de artillerie en de infanterie.

Opstalplein 22 (Dendermonde)
De woning klimt wellicht op tot de tweede helft van de 18de eeuw; dit oudste onderdeel van de hoeve is als afzonderlijk bouwvolume. De bedrijfsgebouwen sluiten in U-vorm bij elkaar aan onder snijdende bedaking met vrijwel idem nokhoogte; zoals dikwijls voorkomt werden zij in een jongere periode dan de woning opgericht, hier ten laatste in 1829, zie primitief kadasterplan. Vijver met oude natuurstenen oeverversteviging en ommuurde boomgaard.