Inventaris

Vuilpanstraat 22 (Kortemark)
Achterin gelegen boerenarbeiderswoning. Het vrijstaande volume is als dusdanig reeds aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1827), in eigendom van Jacobus Peele, een Esense werkman (Diksmuide). In 1859 wordt het huis uitgebreid door de Zarrense landbouwer Franciscus Minne, wellicht met een stalling. Wellicht loopt het huis schade op tijdens de Eerste Wereldoorlog en wordt het in de wederopbouwperiode van de jaren 1920 (deels) herbouwd.

Vuilpanstraat 26 (Kortemark)
Achteringelegen hoeve uit de wederopbouwperiode van de jaren 1920. Op het primitief kadasterplan (circa 1827) worden drie volumes, gelegen binnen een boomgaard, weergegeven. De hoeve was in eigendom van landbouwer Charles Deparck uit Esen (Diksmuide). Circa 1886 wordt het woonhuis vergroot en een nieuw landgebouw opgetrokken. In 1921 wordt op de plaats van het oude boerenhuis een nieuwe woning gebouwd, met aansluitend landgebouw.

Werkenplein (Kortemark)
Zeszijdige roepsteen van blauwe hardsteen voor het voormalig gemeentehuis. De steen is moeilijk te dateren, maar stamt zeker uit de periode van vóór de Eerste Wereldoorlog. Mogelijk verplaatst van zijn oorspronkelijke locatie bij de kerk naar het gemeentehuis bij de bouw in de jaren 1920.

Werkenplein (Kortemark)
Oorlogsgedenkteken voor de militaire en burgerlijke slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, afkomstig uit Werken. Het gedenkteken is onthuld in 1923.

Werkenplein (Kortemark)
Heilig Hartbeeld opgericht in 1931. Bronzen beeld op veelzijdige zuil van blauwe hardsteen op verbredende sokkel met art-decogetinte bloemenfries en bronzen engelenfiguren. Op de voorzijde van de sokkel, inscripties "HIJ MOET HEERSCHEN" en "A.D. 1931". Bronzen Heilig Hartbeeld, aan de achterzijde gesigneerd Gustaaf Delafontaine (Menen) en bronsgieterij Vindevogel (Zwijnaarde).

Werkenplein (Kortemark)
Georiënteerde parochiekerk toegewijd aan Sint-Martinus. De kerk is historisch heropgebouwd na de vernielingen van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. De hallenkerk van voor de Eerste Wereldoorlog heeft een achtzijdige romaanse vieringtoren en gotische beuken en koor uit het begin van de 17de eeuw. Ook de noordelijke transeptgevel en een gedeelte van de westgevel bewaren romaanse sporen.

Werkenplein (Kortemark)
Kerkhof rond de Sint-Martinuskerk. De omgeving van de Sint-Martinuskerk is sinds 1957 beschermd als landschap. De wederopbouwkerk, het kerkhof met de leilindes, de ommegang van zeven kapellen, de gekasseide paden en de haag van haagbeuk is samen met de site van de "Hoge Andjoen" beschermd als landschap. De kerk en het kerkhof bevinden zich op het neerhof van de site "Hoge Andjoen", een lager gelegen zone aan de voet van de motte. Het beschadigde, vóóroorlogse kerkhof met ijzeren hek wordt in 1924-1925 hersteld naar ontwerp van architect Thierry Nolf (Torhout).

Werkenplein (Kortemark)
Huidig orgel in de Sint-Martinuskerk is van firma Jos. Loncke en Zonen (Esen), uit 1958.

Werkenplein (Kortemark)
Parallel met de rondgang is op concentrische wijze een bomenrij aangelegd rondom het kerkhof van de parochiekerk Sint-Martinus. Alle lindebomen zijn in een verticaal vlak geleid en op een hoogte van 750 cm geknot. Alle zomerlinden zijn met elkaar verbonden met geleide zijtakken die zich op een hoogte van 220 à 250 cm bevinden. In oorsprong telde de bomenrij 54 exemplaren, op het moment van de inventarisatie (2008) waren er nog 46 en waren er reeds 8 bomen verdwenen. Het betreft hier een representatief voorbeeld van hoe leibomen werden aangeplant, onderhouden en geleid op kerkhoven.

Werkenplein (Kortemark)
Parallel met de rondgang is op concentrische wijze een afsluitingshaag aangelegd rondom het kerkhof van de parochiekerk Sint-Martinus. De haag wordt traditioneel onderhouden door ze te scheren.