Inventaris

Molenstraat 51 (Merelbeke-Melle)
Landelijk complex met herenhoeve-allures. Aanvankelijk vrijwel gesloten aanleg rondom een rechthoekig binnenerf en in oorsprong minstens opklimmend tot de 18de eeuw.

Oude Gaversesteenweg 86 (Merelbeke-Melle)
Huidig kasteel van drie bouwlagen ontstaan door diverse aanpassingen en uitbreiding van een mogelijk aanvankelijk rechthoekig gebouw, waarschijnlijk uit het midden van de 18de eeuw, waaraan de eenvoudige ontpleisterde bakstenen noordgevel van vijf traveeën mogelijk nog een herinnering bewaart. Bestaand rechthoekig kasteel in 1884-85 naar ontwerp van baron A. Verhaegen aanzienlijk vergroot door toevoeging ten zuidoosten van een dominant hoog bakstenen gebouw in de typische neogotische stijl van de Gentse Sint-Lucasschool. Vervallen tuinpaviljoen ingeplant op een heuveltje in de oostelijke hoek van het park.

Pontweg 15 (Merelbeke-Melle)
Deels omhaagde hoeve met losse bestanddelen ingeplant ter hoogte van een vroeger meervoudig omgrachte heerlijke site met motte, het zogenaamd Hof of de Stede Ter Hagen die in oorsprong zou opklimmen tot de 10de eeuw. Huidige hoevegebouwen dateren waarschijnlijk haast volledig uit de tweede helft van de 19de eeuw.

Rid. A. Stas de Richellelaan 6 (Merelbeke-Melle)
Burgerhuis omringd door een ruime beboomde tuin, aan de straat afgesloten door een gewitte bakstenen muur, geritmeerd door vierkante pijlers, waarvan vier met siervaasbekroning naast het ijzeren toegangshek. Dubbelhuis van twee bouwlagen en vier traveeën, onder zadeldak, uit de tweede helft van de 19de eeuw maar met oudere kern.

Sallemeulekouter 8 (Merelbeke-Melle)
Circa 90 meter diep gelegen hoeve uit 1877 bereikbaar via een zandweg. Erftoegang met ijzeren hek tussen twee gewitte, ronde bakstenen hekpijlers met vierkante hardstenen dekplaat. Boerenwoning van één bouwlaag en zes traveeën onder zadeldak; jaartal 1877 op de hardstenen sluitsteen van de voordeur. Ten zuidwesten: bakstenen dwarsschuur met wagenhuis links en stallen rechts, onder zadeldak; jaartal 1869 in zandstenen gevelsteen.

Scheldekaai 12 (Merelbeke-Melle)
Belangrijk landelijk bedrijfscomplex uit het midden van de 19de eeuw, ingeplant aan een aanlegkaai van de Schelde. Ommuurd boerenerf met losstaande gebouwen en ijzeren toegangshek. Gewitte bakstenen bedrijfsvleugel op het voorerf onder zadeldak, met links vierkante schoorsteen van de vroegere stokerij.

Steenstraat 47 (Merelbeke-Melle)
IJzeren toegangshek links met vierkante, bakstenen hekpijler op sokkel en met recentere bekroning, rechts bevestigd aan de gevel van de boerenwoning; één bouwlaag en zes traveeën, onder zadeldak, waarschijnlijk deels opklimmend tot de 18de eeuw. Links aanleunende stal onder zadeldak.

Steenstraat 61 (Merelbeke-Melle)
Achterin gelegen hoeve met losse bestanddelen, in oorsprong waarschijnlijk uit het begin van de 19de eeuw. Twee overhoekse vierkante bakstenen hekpijlers bij het begin van de toegangsweg. Boerenwoning herbouwd in 190. Verder nog dwarsschuur, gedeeltelijk houten wagenhuis, verbouwde paardenstallen met varkenskoten en achterin gelegen bakhuisje.

Van Laetestraat 2 (Merelbeke-Melle)
Hoeve met losse bestanddelen uit de 18de eeuw. Eenvoudig ijzeren toegangshek aan twee gemetste, overhoekse gewitte bakstenen hekpijlers met baksteendecoratie en hardstenen dekplaat. Boerenwoning van één bouwlaag en zes traveeën met zadeldak. Lange bedrijfsvleugel bestaande uit een lage dwarsschuur en stallen aan de westelijke erfzijde. Aan de oostelijke erfzijde: een overgroeide aardappelkuil, kleinere 19de-eeuwse bedrijfsgebouwen met stallen en remise, en bakhuis.

Varingstraat 23 (Merelbeke-Melle)
Het kasteeldomein de Varens omvat het kasteel, grotendeels omgeven door een waterpartij, in een landschappelijk park met typische afhangende bijgebouwen. Het kasteel verkreeg zijn huidig uitzicht voornamelijk in 1901-1902 bij de vergroting ervan door de toenmalige eigenaar, baron de Saint-Génois des Mottes. Het koetshuis met paardenstallen en het speelhuis werden in diezelfde jaren gebouwd. IJskelder naast de toegangsweg vooraan in het park, gebouwd circa 1816.