Inventaris

Drie Eikenstraat 628-636 (Edegem)
Tussen weiland gelegen hoeven uit de 17de eeuw, ingeplant binnen brede omwatering met bomenrij en voorzien van een gekasseide toegangsdreef en beboomd erf. De bebouwing omvat een rechthoekig woonstalhuis van 1653 aan zuidoostzijde, een T-vormig woonstalhuis van 1644 aan noordwestzijde met merkwaardige tegenover staande polygonale 17de-eeuwse waterput, twee stallen met 17de-eeuwse kern ten noorden, een rechthoekige schuur van 1934 aan zuidwestzijde, een wagenhuis uit het vierde kwart van de 18de eeuw of de eerste helft van de 19de eeuw ten oosten en een 18de-eeuws bakhuisje ten noordwesten.

Hezeschrans 4 (Geel)
Haaks op de straat ingeplante hoeve van drie + vier traveeën en één bouwlaag onder verspringende zadeldaken. Het woonhuis draagt in de voorgevel de jaarankers 1744.

Kasteelstraat 4 (Grobbendonk)
Eertijds omgracht ensemble dat qua inplanting minstens opklimt tot de 18de eeuw. Huidig neoclassicistisch uitzicht uit de 19de eeuw.

Stationlei 42 (Grobbendonk)
Monumentaal ensemble gelegen te midden van een brede rechthoekige omgrachting, met toegangsbrug in de oostzijde. De oudst gekende vermelding dateert van 1508.

Kuringen, Stokrooie (Hasselt), Zolder (Heusden-Zolder), Zonhoven (Zonhoven)
Het gebied wordt gekenmerkt door moerassen, heide, hooiland en bos en een aaneenschakeling van vijvers genaamd de Wijers. De afwisseling van landduinen en vochtige depressies versterkt het uitgesproken reliëf. De vijvers worden hoofdzakelijk gevoed door de Slangebeek, Roosterbeek en Laambeek, die een evenwijdig verloop hebben en een zuidwestelijke oriëntatie. Een netwerk van dijkjes, sloten en sluizen getuigt nog van het economisch belang van de viskweek in de beekvalleien.

Eksel (Hechtel-Eksel), Peer (Peer), Neerpelt, Overpelt (Pelt)
Het brongebied van Dommel, Bollisserbeek en Peerderloop bevindt zich op de noordelijke rand van het Kempisch Plateau. De Dommel heeft een typisch en erg gaaf bewaard venig beekdal waar later in de veenuitgravingen talrijke visvijvers werden aangelegd. De oorspronkelijk bevloeide graslanden zijn vaak verruigd en nu gekenmerkt door elzenbroekbos. In de beekvallei zijn nog een aantal onderslagmolens bewaard en de omgeving wordt gekenmerkt door houtkanten, bomenrijen en sloten als perceelsscheiding. Verspreid in de beekvallei liggen talrijke voorbeelden van voornamelijk 19de-eeuwse, langgestrekte hoeven als restanten van de traditionele bebouwing. In de omgeving van de oude woonkernen komen uitgestrekte plaggenbodems voor. Naast de karakteristieke Maria-kapelletjes bij vrijwel elk kruispunt, zijn er enkele grote kapellen die teruggaan tot de 8ste eeuw.

Helchteren, Houthalen (Houthalen-Helchteren), Meeuwen, Wijshagen (Oudsbergen)
Dit gebied in de Landschapsatlas omvat 1) een uitgestrekt heide en vennengebied van ruim 2000 ha, nu militair domein; 2) de bovenloop van de Abeek, 3) het straatgehucht Gestel, 4) het traditionele Gelstelse akkergebied op zandgronden, 5) de gefixeerde zandverstuivingen genaamd Kolisbergen en 6) het eind 19de-eeuwse domein Masy. Het gehele gebied weerspiegelt diverse vormen van traditioneel landgebruik van een Kempisch dorp: hooilanden en bomenrijen in de beekvallei, een straatdorp op de valleirand, akkers op de lichtere zandgronden en de heide en vennen als gemeenschappelijke graasgronden voor het vee. Het grootste deel van dit landschappelijk waardevol gebied bestaat uit heide en vennen, die zeer typerend zijn voor de landschapsontwikkeling op het Kempisch plateau.

Houthalen (Houthalen-Helchteren), Zonhoven (Zonhoven)
De natuurreservaten Ten Haagdoornheide en De Teut vormen samen het grootste heidegebied van Midden-Limburg met nog enkele schaars begroeide stuifduinen. Een deel van de heide werd systematisch omgezet in naaldbos gekenmerkt door een drevenpatroon. Bij de westrand van het voormalig militair domein Molenheide bevindt zich de Holsteen, een concentratie van acht grote zandsteenblokken als resultaat van een erosieproces.

Damstraat, Eynderweg (Houthalen-Helchteren)
Schans van Helchteren met herkomst in de 17de eeuw. Midden 19de eeuw nog duidelijk in het landschap te onderscheiden, nu erg vervaagd. De verdedigingsgrachten omgeven nu als een laagte de randen van een grasland.

Kriekelaarstraat 2 (Kontich)
Kriekelarenschrans met recente hoevegebouwen, gelegen midden brede rechthoekige omwatering. Schrans voor eerst vermeld in 1734, circa 1893 verbouwd.