Inventaris

Schoolstraat (Erpe-Mere)
De Kruiskoutermolen is een houten korenwindmolen van het type standaard met open voet. De molen heeft een geklinknageld verbusseld gevlucht, drie steenkoppels en aswielen, en is maalvaardig. De molen werd opgericht te Nieuwerkerken in 1632 en naar Mere overgebracht in 1922..

Sint-Annastraat 2 (Erpe-Mere)
De neoclassicistische pastorie van de Sint-Martinusparochie werd opgericht in 1803 en uitgebreid in 1863 en 1892. De tuin werd aangelegd in 1863 en vormt met zijn landschappelijke aanleg een integraal onderdeel van de pastorie. Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak met klokkenruitertje.

Sint-Pietersstraat 11 (Erpe-Mere)
Semigesloten hoeve mot bakstenen gebouwen onder zadeldaken, gegroepeerd rondom een deels gekasseide binnenkoer met vaalt. Ten zuidoosten, naast de inrijpoort aan de straatkant, boerenburgerhuis met voortuintje; dubbelhuistype met twee bouwlagen van vijf traveeën onder zadeldak, uit de 19de eeuw.

Vlekkemdorp (Erpe-Mere)
Neogotische pseudobasilicale kerk van 1858-1860, gelegen op een kleine hoogte, met deels bewaard kerkhof met graftekens en omringende muur, en met een 18de-eeuwse calvarie tegen de sacristie. De plattegrond ontvouwt: een westtoren, een driebeukig schip met vier traveeën, een koor van één travee met driezijdige sluiting, noordelijke en zuidelijke sacristie.

Voistraat 41 (Erpe-Mere)
Typevoorbeeld van de oorspronkelijke bouw in deze straat. Eenvoudige gesloten hoeve met bakstenen gebouwen onder pannen zadeldaken uit de 19de eeuw, gegroepeerd rondom een gekasseide binnenkoer.

Wilgendries 4 (Erpe-Mere)
Bovenslagmolen op de Molenbeek met ijzeren scheprad en sluis, reeds vermeld in 1571. Molen van één bouwlaag en twee traveeën onder steil zadeldak, uit de 19de eeuw met oudere kern. Molenaarswoning in het verlengde van de molen; dubbelhuis met twee bouwlagen van vier traveeën onder zadeldak uit eind 19de eeuw - begin 20ste eeuw. Watermolen omgeven door graslanden en door bomenrijen afgezoomde Molenbeek. Twee onverharde voetwegen komen samen bij de molen.

Essen (Essen), Kalmthout (Kalmthout)
In het gevarieerde gebied De Nol werd van de 14de tot de 18de eeuw turf gewonnen. Enkele grachten en beken zijn daar nog een overblijfsel van: ze waren vroeger in gebruik als turfvaart, om de turf af te voeren. Het ven van De Nol bleef na de ontginning van het veen als plas over. Het ven heeft een hoge natuurwaarde.

Essen (Essen)
Het Hemelrijk vindt zijn oorsprong in een 19de eeuws kasteeldomein. Het kasteel werd in 1970 gesloopt, maar verschillende andere gebouwen bleven wel bewaard. Recent werd er een landschappelijk arboretum uitgebouwd. Dreven, vijvers, akkerland, weiland, bos en het landelijk gebouwencomplex vormen samen een landschapspark. Bijzonder zijn de voormalige quarantainestallen, die vanaf 1896 opgericht werden om het uit Nederland ingevoerde vee te controleren op besmettelijke ziekten.

Beliestraat 66 (Essen)
Hoeve met losse U-vormige opstelling van gebouwen rond gekasseid erf met waterput.

Bergsebaan 14 (Essen)
Hoeve, opklimmend tot circa 1850. Losse opstelling met woonstalhuis, langsschuur, tuin, beukenhaag, boomgaard en omringende weilanden.