Inventaris

Bocholt, Kaulille (Bocholt), Hamont (Hamont-Achel)
Het kasteeldomein Het Lo is een bakstenen complex van 1875, bestaande uit een alleenstaand kasteel, een voormalig koetshuis en een T-vormig dienstgebouw dat tussen het koetshuis en het kasteel gelegen is. De gebouwen liggen in een ruim park in landschapsstijl. Meerdere dreven geven toegang tot het domein. Het landschap rondom het domein is zeer gevarieerd. Akkers, weilanden, naaldbossen, populieren - en eikenbossen wisselen elkaar af. De Watering ligt ten zuiden van het kasteeldomein. In het verleden werd deze Watering aangelegd om de schrale heidegronden landbouwkundig te valoriseren. Vanaf 1918 werden door de firma Union Allumetière populieren aangeplant op de percelen. Vanaf het eind van de 20ste eeuw werden vele percelen omgezet naar andere loofhoutsoorten. De Zuid-Willemsvaart gelegen op de zuidoostgrens is aangelegd in de periode 1821-1826.

Boechout (Boechout), Hove (Hove)
Dit gebied is gelegen in de landelijke gemeenten Boechout en Hove, ten zuidoosten van de stedelijke agglomeratie Antwerpen. Het laatclassicistische U-vormige kasteel van Boechout is gelegen ten zuiden van de dorpskern binnen een grotendeels omhaagd domein en landschapspark. Het omgevende park werd in grote lijnen aangelegd in het begin van de 19de eeuw. Opvallend zijn de waterpartijen, de levensgrote zandstenen beelden, de vroeg 19de-eeuwse moestuin en een oud bomenbestand. De omgeving bestaat uit het Bos van Moretus, aansluitend op het kasteelpark, en een kleinschalig landbouwgebied, rijk aan typische oude hoeven en landschapselementen. Het ten oosten van het kasteel gelegen gebied van ‘De Melkkuip’, een kwelamfitheater met een uitgesproken reliëf, verschilt sterk van de omgeving door de openheid en doordat het zich als een aparte entiteit heeft ontwikkeld.

Hever (Boortmeerbeek), Berg, Kampenhout (Kampenhout), Elewijt, Hofstade (Zemst)
Het kasteel van Schiplaken ligt in Hever (Boortmeerbeek) nabij de grens met Elewijt (Zemst) in de vallei van de Zwarte beek, de Bergbeek en de Keizerikbeek, die beide behoren tot het bekken van de Dijle. Het is een van oudsher bosrijk gebied. Daarvan getuigen nog Schiplakenbos en Steentjesbos. Het zijn gemengde loof- en naaldhoutbossen met enkele mooie dreven. In het noordelijk deel van het gebied liggen nog het landhuis Het Lant en het domein Gottendijs.

Bommershoven, Borgloon, Broekom, Groot-Loon (Borgloon), Gutschoven, Heers, Heks, Horpmaal, Vechmaal (Heers), Lauw, Piringen, Widooie (Tongeren)
Het is een overwegend open en sterk glooiend landschap, voornamelijk bestaande uit zeer vruchtbare akkers. De bewoning is geconcentreerd in dorpen die vooral gelegen zijn in de valleien. Deze valleien zijn vochtiger en bestaan uit hooi- en graslanden en houtkanten en vormen meer gesloten linten tussen de uitgestrekte open plateaugebieden. Op de heuveltoppen ontbreekt plaatselijk de vruchtbare leemlaag of is deze te dun voor landbouw en liggen beperkte boscomplexen. Het gebied vormt een uitzonderlijk landschap waarbij de erfgoedelementen samen een uitgestrekt cultuurlandschap vormen met vele historische kasteeldorpen en domeingoederen, alternerend met een schitterend semi-ruraal kader van hoeves, akkers, weilanden, hoogstamboomgaarden en bossen waarbij de verschillende elementen bovendien onderling verbonden zijn door oude wegtracés (waaronder de Romeinse weg).

Borgloon, Broekom, Gotem, Hendrieken, Hoepertingen, Rijkel, Voort (Borgloon), Gutschoven, Mettekoven (Heers), Brustem, Groot-Gelmen (Sint-Truiden)
Dit gebied is gelegen in Droog-Haspengouw op de zuidwest-rand van het massief van Borgloon. De centrale verbinding in dit gebied wordt gevormd door de Romeinse weg die van west naar oost loopt. De Herkebeek of Molenbeek, één van de bovenlopen van de Herk, doorkruist het gebied van zuid naar noord. De beek heeft hier een diep, asymmetrisch dal ingesneden. De omgeving van Voort vertoont het traditionele, open uitzicht van de Haspengouwse akkerbouwstreek. Voort is dan ook een klein landbouwdorp, gedomineerd door het kasteel en enkele grote landbouwbedrijven. Gotem is een kleine kern gelegen in dezelfde beekvallei, maar op enige afstand van de Romeinse weg. Het gehucht Helshoven ligt langs de Herk en kenmerkt zich door enkele grote hoeves en een kapel en kluis.

Bornem, Hingene (Bornem)
Het gebied is een gaaf bewaard polderlandschap langs de Schelde dat langs de zuidrand wordt geflankeerd door een waardevol kasteeldomein. Het domein d’Ursel werd reeds in 1120 vermeld als omwalde hoeve, het huidige kasteel gaat terug tot de periode 1756-1769 toen een adelijke zommerresidentie werd gebouwd als vervanging van een 16de-17de eeuws gebouw. Het kasteelpark evolueerde van een economisch-agrarisch domein in de 16de eeuw naar een reainaissancetuin in de 17de eeuw, tot een landschappelijke tuin die in 1883 werd aangelegd naar ontwerp van Keilig. Binnen het gebied ligt verder het landelijke gehucht Buitenland bekend om de teelt van wijmen en is verder een complex van bossen en polders. Plaatselijke komt een hoge dichtheid aan perceelsbeplantingen voor. De perceelsstructuur en het dijken- en wegenpatroon van dit landschap is historisch stabiel.

Brasschaat (Brasschaat), Kalmthout (Kalmthout), Kapellen (Kapellen), Stabroek (Stabroek)
Het gebied is gelegen op een helling die de overgang vormt van de laaggelegen Scheldepolders naar de hoger gelegen Kempen en vertoont dus kenmerken van beide gebieden. Het westen wordt gedomineerd door landbouwgronden. Centraal wordt het gebied ingenomen door een sterk bebost landschap dat in het oosten begrensd wordt door het militaire Kamp van Brasschaat en het heidegebied van het Klein Schietveld. De talrijke waardevolle kasteelparken zijn veelal gesitueerd langs de grote(re) wegen. In het noorden van dit gebied komen relicten van de militaire verdedigingsgordel rond Antwerpen voor, die werd uitgebouwd door Belgen (voor beide wereldoorlogen) en Duitsers (tijdens de Eerste Wereldoorlog). Deze verdedigingslinies werden dwars door het bestaande landschap aangelegd en vormen een duidelijk herkenbare lineaire structuur die het hele gebied van west naar oost doorkruist.

Brasschaat (Brasschaat), Schoten (Schoten)
Het Peerdsbos werd voor het eerst vermeld in 1434 en maakte toen deel uit van het veel grotere domein 'Bremdonk'. In de 18de en 19de eeuw bestaat het gebied uit een complex van bos, weilanden, akkers en heide. Eind 19de begin 20ste eeuw is de bebossing sterk toegenomen. In het gebied liggen enkele hoeves. Het Kasteel van Brasschaat gaat ook terug op een hoeve, in de 18de eeuw verbouwd tot hof van plaisence en in 1872 gesloopt en vervangen door een groots kasteel en later nog omgeven door een park met bosaanplantingen, dreven, grasvelden en een vijver.

Brasschaat (Brasschaat), Kapellen (Kapellen)
Domein Oude Gracht gaat qua benaming terug tot 1620 en verwijst naar een "gegraven waterleiding". Van oorsprong enkele verschillende eigendommen. Het centrale gedeelte van het domein werd ingericht als park in landschappelijke stijl. Het kasteeltje dat er rond 1880 werd opgetrokken ter vervanging van een eerdere hof van plaisantie is na de tweede wereldoorlog afgebroken omdat het door oorlogsschade in vervallen toestand verkeerde. De relatie tussen het domein en het dorp Hoogboom is een typisch voorbeeld van de gezamenlijke evolutie van het dorp en kasteeldomein. Het domein is momenteel van verschillende eigenaars, toch is de oorspronkelijke structuur zeer goed bewaard gebleven.

Hoogboomsteenweg (Brasschaat), Hoogboomsteenweg , Oude Gracht (Kapellen)
Bebost domein, bij het afgebroken kasteel uit het vierde kwart van de 19de eeuw, met talrijke vijvers, dreven en weiland.