Inventaris

Vinkstraat 7 (Hechtel-Eksel)
Alleenstaande langgestrekte hoeve met ordonnantie: dwarsschuur-stal-woonhuis met dubbelhuisopstand, uit het interbellum.

Weverstraat 48 (Hechtel-Eksel)
Paenhoeve of brouwerijhoeve van 1734; complex bestaande uit drie langgestrekte gebouwen.

Windmolenstraat (Hechtel-Eksel)
De Stermolen is een vroeg-18de-eeuwse korenmolen van het type houten staak- of standaardmolen met halfopen voet. De molen in Eksel is een van de laatste nog bestaande staakmolens afkomstig uit westelijk Henegouwen die zich onderscheiden door de hoge molenkast, de zware constructie en het zadeldak. De molen bevindt zich op deze locatie sinds 1901. Aan straatzijde bevindt zich de molenaarswoning.

Windmolenstraat 1 (Hechtel-Eksel)
Pal aan de straat langgestrekte hoeve met ordonnantie: woonhuis-stal-dwarsschuur, uit eind 19de - begin 20ste eeuw, mogelijk ouder in kern.

Gutschoven, Mettekoven (Heers), Brustem, Groot-Gelmen (Sint-Truiden), Borgloon, Broekom, Gotem, Hendrieken, Hoepertingen, Rijkel, Voort (Tongeren-Borgloon)
Dit gebied is gelegen in Droog-Haspengouw op de zuidwest-rand van het massief van Borgloon. De centrale verbinding in dit gebied wordt gevormd door de Romeinse weg die van west naar oost loopt. De Herkebeek of Molenbeek, één van de bovenlopen van de Herk, doorkruist het gebied van zuid naar noord. De beek heeft hier een diep, asymmetrisch dal ingesneden. De omgeving van Voort vertoont het traditionele, open uitzicht van de Haspengouwse akkerbouwstreek. Voort is dan ook een klein landbouwdorp, gedomineerd door het kasteel en enkele grote landbouwbedrijven. Gotem is een kleine kern gelegen in dezelfde beekvallei, maar op enige afstand van de Romeinse weg. Het gehucht Helshoven ligt langs de Herk en kenmerkt zich door enkele grote hoeves en een kapel en kluis.

Gutschoven, Heers, Heks, Horpmaal, Vechmaal (Heers), Bommershoven, Borgloon, Broekom, Groot-Loon, Lauw, Piringen, Widooie (Tongeren-Borgloon)
Het is een overwegend open en sterk glooiend landschap, voornamelijk bestaande uit zeer vruchtbare akkers. De bewoning is geconcentreerd in dorpen die vooral gelegen zijn in de valleien. Deze valleien zijn vochtiger en bestaan uit hooi- en graslanden en houtkanten en vormen meer gesloten linten tussen de uitgestrekte open plateaugebieden. Op de heuveltoppen ontbreekt plaatselijk de vruchtbare leemlaag of is deze te dun voor landbouw en liggen beperkte boscomplexen. Het gebied vormt een uitzonderlijk landschap waarbij de erfgoedelementen samen een uitgestrekt cultuurlandschap vormen met vele historische kasteeldorpen en domeingoederen, alternerend met een schitterend semi-ruraal kader van hoeves, akkers, weilanden, hoogstamboomgaarden en bossen waarbij de verschillende elementen bovendien onderling verbonden zijn door oude wegtracés (waaronder de Romeinse weg).

Heers (Heers), Koninksem, Lauw, Piringen, Tongeren, Widooie (Tongeren-Borgloon)
Het aquaduct te Tongeren is het grootste aarden relict uit de Romeinse periode dat nog bewaard is in Vlaanderen – waarschijnlijk zelfs uit alle perioden in Vlaanderen. Daarenboven vertegenwoordigt deze structuur wellicht het best bewaarde exemplaar van een constructiewijze die typisch is voor Noordwest-Europa.

Heks (Heers)
De watermolen van Heks werd opgericht door de cisterciënzers van de abdij van Villers, die voor dit doel de Herkebeek afleiden (13de eeuw). De waterloop is op de valleirand op een hoog niveau gehouden en wordt bij de molen terug in de eigenlijke vallei gestort waardoor een groot verval het rad deed draaien. Op de hoogtekaart is de molenloop duidelijk zichtbaar. De molen was van het bovenslagtype; een ijzeren goot voerde het water aan vanuit de waterloop waarin het water waarschijnlijk kon worden gestuwd. De molen zorgde in latere tijden voor de waterbevoorrading van het hoger gelegen kasteel van Hex.

Heks, Vechmaal (Heers), Bommershoven (Tongeren-Borgloon)
De tramlijn Hasselt-Borgloon-Oreye werd aangelegd in 1899-1900. De lijn gaf een economische impuls aan het gebied. Aangezien er veel suikerbieten mee werden vervoerd, werd de lijn ook wel de suikertram genoemd, in Oreye was er namelijk een suikerraffinaderij. In het landschap zijn nog verschillende relicten van deze spoorlijn, onder andere als dijk of insnijding, en op veel plaatsen is de spoorlijn nog in gebruik als voetpad of perceelsscheiding.

Horpmaal, Vechmaal (Heers)
Deze Romeinse tumulus met een diameter van 18-20 meter bevindt zich op de grens tussen Horpmaal en Vechmaal