Inventaris

Lozerstraat 9 (Kruisem)
Dorpshuisje op de hoek met de kasteeldreef, vier + twee verbouwde traveeën onder zadeldak, uit de tweede helft van de 19de eeuw.

Machelsestraat 12 (Kruisem)
Hoevetje met boerenhuis van zeven traveeën onder pannen zadeldak, in kern opklimmend tot eind 18de eeuw. Meidoornhaag en ijzeren toegangshek aan betonnen pijlers. Met gras begroeid en beboomd erf met rechts bij de straat fonteintje van de Kattebeek.

Maldegemstraat 17 (Kruisem)
Begin 19de eeuw in bezit van F. Ghyselinck, midden 19de eeuw gebruikt. In 1889 rechterdeel van huis omgebouwd tot korenmolen, aangedreven met stoom. In 1928, na vernieling door storm en afbraak van de windmolen, inrichting van een mechanische maalderij. In de jaren 1930 en 1946, uitbreiding met nieuwe bloemmolens in nieuw gebouw parallel met de Maldegemstraat.

Maldegemstraat 39 (Kruisem)
Achterin bij de Molenbeek ingeplante hoeve toegankelijk via gekasseide oprit en ijzeren hek aan vierkante gemetste pijlers met pannen zadeldakje in het westen. Op een terp gelegen boerenhuis van zes traveeën onder zadeldak, uit het tweede kwart van de 19de eeuw.

Markt 1 (Kruisem)
Oorspronkelijk gebouw van 1870-75 naar ontwerp van architect Theophile Bureau, opgetrokken in eclectische bak- en zandsteenarchitectuur met links de raadzaal, rechts café en woning en vredegerecht op de bovenverdieping.

Markt 25 (Kruisem)
Niet georiënteerde neogotische kerk met basilicale aanleg en noordelijke toren, naar ontwerp van de Kortrijkse provinciale architect Pierre Croquison en voltooid in 1855.

Melegemstraat 1 (Kruisem)
Zijdelings aan de straat palende boerenwoning met voortuin afgezet met rij boompjes. Dubbelhuis van zes traveeën onder zadeldak, in zijn huidige vorm uit het vierde kwart van de 19de eeuw.

Melegemstraat 6-8 (Kruisem)
Twee identieke arbeidershuisjes van drie traveeën en anderhalve bouwlaag onder één zadeldak, uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Molenstraat (Kruisem)
De Huisekoutermolen is een houten staakmolen die in het eeuwenoude molenlandschap op de heuvelkam tussen Leie en Schelde staat. De molen, die oorspronkelijk in Waregem stond, werd in 1971 aangekocht door molenexpert Paul Bauters en nadien tussen 1972-1975 overgebracht naar Huis en maalvaardig gerestaureerd door Walter Mariman.

Molenstraat 1 (Kruisem)
Molenaarshuis van de vroegere stenen olie- en graanmolen, zogenaamde Snuifmolen. Woonhuis van zeven traveeën onder zadeldak uit eind 18de eeuw, ingeplant schuin tegenover de Huisekoutermolen op een volledig omhaagd en door bomen omgeven erf.