Inventaris

Tommenmolenstraat 43 (Grimbergen)
Voormalige middeleeuwse castrale motte of site met walgracht waarvan de oudste getuigenis, een donjon, mogelijk opklimt tot het midden van de 14de eeuw.

Molendijk (Hamont-Achel)
Het kasteel Grevenbroek is één van de zeldzame middeleeuwse burchtsites in het noorden van de provincie Limburg. Het kasteel van Grevenbroek werd vermoedelijk opgericht in de eerste helft van de 14de eeuw, maar zou ook al verder in de tijd kunnen teruggaan. De omwalling van het kasteel is nog zeer herkenbaar in het landschap

Hasselt, Spalbeek (Hasselt), Berbroek, Schulen (Herk-de-Stad), Lummen (Lummen)
De Demer is al vroeg gekanaliseerd en ingedijkt om overstromingen tegen te gaan en in functie van het transport. De Demervallei is een moerassig gebied met broekbossen, vochtige weilanden op de iets hogere delen, en grote zones met populierenaanplantingen. Op de rivier liggen meerdere historische waterradmolens. In heel het gebied zijn op de perceelsgrenzen nog veel relicten van houtwallen, al dan niet met knoteiken, in het landschap bewaard. De bewoning en de akkercomplexen concentreren zich op deze stuifzandgronden en zandleemgronden. Naast schaarse leembouw, zijn (deels versteende) hoeven in vakwerk nog in ruime mate aanwezig. In de Demervallei liggen meerdere kasteeldomeinen die teruggaan op een motte of donjon zoals de waterburchten 't Looi en de Burg. De omringende parken en tuinen worden gekenmerkt door een bijzondere aanleg en zijn van groot belang op vlak van tuinarchitectuur.

Kasteelstraat 16 (Hasselt)
Het kasteel is één van de weinige gebouwen die op de drassige bodem van de alluviale vlakte van de Mombeek werden opgetrokken. Oude bronnen vermelden het al in de 13de eeuw.

Prinsenhofweg 21 (Hasselt)
In zijn huidige vorm een omgrachte, ovale terp; de onderbouw van twee ronde, bakstenen hoektorens bleef bewaard; de oosttoren werd in 1912 voorzien van een bovenbouw en geïntegreerd in een kasteeltje in neorenaissance-stijl.

Stationsstraat 47 (Hasselt)
Kasteelcomplex uit 1640 met oudere kern, bestaande uit een groot kasteel met een langgerekt neerhof in traditionele Maasstijl.

Karel Govaertsstraat (Heist-op-den-Berg)
Bakstenen hoektoren onder leien kegelspits met vergulde bekroning, opklimmend tot de 16de eeuw.

Herlaar 15-16 (Herenthout)
Voormalige residentie van de heer van Herenthout, gelegen in de vallei van de Wimp. Dubbel omgracht waterslot in traditionele bak- en zandsteenstijl met sterke neotraditionele aanpassingen.

Burchtlaan (Herzele)
Lager gelegen terrein met zogenaamd Oude toren, en grondvesten van het verdwenen omwalde donjon, gelegen ten zuiden van de kerk. Rondom de ruïne ligt weiland met deels een parkaanleg met markante beuken, lindes en gekandelaarde Canadapopulieren.

Holsbeek, Nieuwrode, Sint-Pieters-Rode (Holsbeek), Lubbeek (Lubbeek), Houwaart, Sint-Joris-Winge (Tielt-Winge)
De beekvallei die door dit gebied van zuid naar noord loopt, is in het zuiden nog breed vertakt. Nabij Gempe komen de waterlopen samen en worden ze zowel Molenbeek als Winge genoemd. De beek stroomt af richting Kleerbeek en Horst, de vallei wordt hier aanzienlijk breder en vlakker en wordt ook wel de Hagelandse vallei genoemd. Deze brede vallei is gekend vanwege haar hoge ecologische waarde. Aan de beide zijden van de vallei loopt het landschap glooiend omhoog, oa. door de aanwezigheid van Diestiaanheuvels. Door het hele gebied heen komt bouwkundig erfgoed voor. Voornamelijk in het zuiden en noorden liggen een aantal grote hoevecomplexen. Kenmerkend voor de Molenbeekvallei zijn de vele kastelen dicht tegen de beek. Een landschappelijk gaaf geheel wordt gevormd door het kasteel van Horst en omgeving.