Inventaris

Sint-Martens-Bodegem (Dilbeek)
Sint-Martens-Bodegem is ontstaan uit twee afzonderlijke kernen, rond de kerk en de ‘borcht’ en wordt gekenmerkt door een vrij ongeschonden landelijke dorpskern. Vanaf de kerk is het vrije uitzicht bewaard gebleven. De Molenbeek en de Zibbeek of Plankenbeek vormen twee lineaire elementen die het gebied in noord-zuid richting doorlopen. Bomenrijen, alleenstaande bomen of boomgroepjes kenmerken de valleigronden. Op de hoger gelegen delen komen enkele taluds voor. Ten oosten van het kasteeldomein ligt een open agrarisch gebied. Het kasteeldomein heeft een landschappelijke vijver met bijhorend park.

Isidoor Van Beverenstraat 5 (Dilbeek)
Domein rond 17de-eeuws, omgracht kasteel met middeleeuwse donjon en, tot circa 1800, een kleine parterretuin; diepgaand gerestaureerd in 1903-1930 en omringd met een lusthof van 3 hectare 72 are, gedeeltelijk landschappelijk maar met twee regelmatige tuinen.

Dilsen, Elen, Rotem, Stokkem (Dilsen-Stokkem), Maaseik (Maaseik), Leut, Meeswijk, Vucht (Maasmechelen)
Dit gebied beslaat de uiterwaarden van de Maas tussen Maaseik en Maasmechelen. De meanderende rivier verlegde regelmatig haar loop, waardoor het landschap kenmerkt zich door de aanwezigheid van vele fossiele en verlaten Maasmeanders. Historische dijken zijn nog aanwezig, de dijken zijn pas eind 20ste eeuw aaneengesloten gemaakt om overstromingen te voorkomen. In de tot een kilometer brede uiterwaarden tussen de dijk en de Maas zelf, kan de rivier nog regelmatig overstromen. Een unieke situatie voor Vlaanderen. Het landgebruik in de alluviale vlakte is agrarisch, enkele grote hoeven komen hier voor. Verder zijn er de gehuchten en dorpen, veelal ontstaan aan de toenmalige Maas. Nabij Leut strekt het kasteelpark van Villain XIIII zich uit in de riviervallei.

Elen, Rotem (Dilsen-Stokkem), Maaseik, Neeroeteren, Opoeteren (Maaseik)
De Zuid-Willemsvaart loopt dwars door het gebied van noord naar zuid. Ten westen van dit kanaal ligt het Bergerven en het Kempisch Plateau, dat hier zijn meest noordoostelijke uithoek kent en eindigt in een smal interfluvium tussen Bosbeek- en Maasvallei. De steilwand in de meanderbocht van Bergerven en de Bosbeekvallei begrenzen het plateau respectievelijk ten oosten en ten noorden. In de omgeving van de voormalige groeve te Berg, die landschappelijk weliswaar erg ingrijpend is geweest, dagzoomt het Zand van Waubach. De groeve en zijn omgeving zijn bestemd als recreatiegebied.

Hoeveweg 145 (Dilsen-Stokkem)
Villa Litzberg werd als kasteelhoeve gebouwd in 1864-1868 door H. Wenemaekers en staat ook gekend als het Wenemaekersgoed. Het kasteeldomein vormde een kleine ontginningskern temidden van het Lanklaarderbos. Het oorspronkelijke parkje is grotendeels verwilderd, maar de gemengde en kastanjedreven herinneren nog aan de oorspronkelijke domeinaanleg met zichtassen.

Essen (Essen)
Het Hemelrijk vindt zijn oorsprong in een 19de eeuws kasteeldomein. Het kasteel werd in 1970 gesloopt, maar verschillende andere gebouwen bleven wel bewaard. Recent werd er een landschappelijk arboretum uitgebouwd. Dreven, vijvers, akkerland, weiland, bos en het landelijk gebouwencomplex vormen samen een landschapspark. Bijzonder zijn de voormalige quarantainestallen, die vanaf 1896 opgericht werden om het uit Nederland ingevoerde vee te controleren op besmettelijke ziekten.

Vollezele (Galmaarden), Oetingen (Gooik), Denderwindeke (Ninove)
Het kasteel van Steenhault ligt ten zuiden van het gehucht Steenhout, tussen Denderwindeke en Vollezele. Het grote domein omvat een park, een neerhof, een waterkasteel en een kasteelhoeve. De omgeving van het kasteel werd ingericht als een landschappelijk park met een langwerpige vijver die aansluit op de waterpartij rond het kasteel. Het zuidelijk deel van dit ongeveer 200 hectare groot domein wordt ingenomen door het Steenhoutbos. In de sterk heuvelende omgeving liggen talrijke gesloten vierkantshoeven.

Asper, Dikkelvenne, Gavere (Gavere), Zingem (Kruisem), Heurne, Mater, Welden (Oudenaarde), Meilegem, Nederzwalm-Hermelgem (Zwalm)
Dit gebied bevindt zich tussen Welden (Oudenaarde) in het zuiden, Zingem in het westen, Meilegem (Zwalm) in het oosten en Dikkelvenne (Gavere) en Gavere in het noorden. Nagenoeg het volledige deel ten westen van de Schelde behoort tot het alluviale deel van de Scheldevallei. In dit meersenlandschap bevinden zich nog enkele afgesneden meanders. Aan de rechteroever behoren er delen van het gebied tot het Zuid-Vlaams heuvelland (zandleemsteek). Vooral tussen Gavere en Dikkelvenne is de oostelijke steilrand erg uitgesproken. De kouter te Welden ligt op een zandige opduiking. De Scheldevallei wordt gekenmerkt door kleine reliëfverschillen, dit zijn oeverwallen en zandige ruggen of opduikingen.

Dikkelvenne (Gavere)
Het kasteeldomein Baudries werd al in de 14de eeuw vermeld als leen van de heerlijkheid Gavere. In de 19de eeuw werd de kerk van Dikkelvenne herbouwd op grond van het kasteeldomein. Na het sneuvelen van de zoon van de graaf in WO I, worden in 1921 twee monumenten tegen de voorgevel van de kerkmuur aangebracht. De hoofdingang van het kasteel is gelegen in de Kerkstraat die oorspronkelijk beplant was met een rij olmen die later vervangen werden door een dubbele rij beuken. Rondom het kasteeldomein ligt een uitgebreid park met grasperken, mooie exotische boomsoorten en coniferen. Enkel het kasteel en de rechterbijgebouwen worden nu nog door de slotgracht omringd. Rond het park ligt een bos en in het noorden en oosten wordt het kasteeldomein begrensd door de valleien van de Dikvijversbeek en de Boeversbeek. Deze valleien zijn deels ingericht als grasland en liggen deels onder bos.

Dikkelvenne (Gavere), Balegem, Scheldewindeke (Oosterzele), Velzeke-Ruddershove (Zottegem), Beerlegem, Dikkele, Meilegem, Nederzwalm-Hermelgem, Paulatem, Sint-Maria-Latem (Zwalm)
De kleinschalige vallei van de Munkbosbeek loopt centraal door dit gebied. Aan de rand van de vallei bevinden zich de kleinschalige dorpskernen van Paulatem, Beerlegem en Dikkele. Paulatem en Beerlegem bevinden zich op de overgang van de vallei en de hoger gelegen koutergronden. Dikkele bevindt zich meer in de vallei van de Munkbosbeek. Het kasteeldomein van Beerlegem is in de vallei van de Munkbosbeek, net stroomafwaarts Beerlegem, uitgebouwd. De oostelijke grens wordt gevormd door de Munkboshoeven met omgevend landschap, gelegen in het open gebied tussen de Munkbosbeek en de Schaapsveldbeek. Aan deze laatste beek grenst het Spiegeldriesbos, een restant van het vroegere Munkbos.