Inventaris

Jeuk (Gingelom)
Het kasteel van Hasselbroek ligt ten zuiden van de dorpskern van Jeuk (Gingelom). De andere hoofdelementen in het omgevende Haspengouwse landschap zijn de kasteelhoeve, de Sint-Jobkapel, de Cicindria(beek) die hier ontspringt, en een drietal boerderijen in de Hasselbroekstraat. De omgeving heeft een typisch Haspengouwse structuur, m.n. een kasteeldomein met aanhorigheden in een beekvallei, een dorpskapel en monumentale vierkanthoeven die het straatbeeld mede bepalen.

Beigem, Grimbergen, Humbeek (Grimbergen), Vilvoorde (Vilvoorde)
De ‘Maalbeekvallei en het gevarieerde cultuurlandschap ten oosten van Grimbergen’ omvat de kern van Grimbergen met de norbertijnenabdij en het Prinsenbos en de ruïne van het Prinsenkasteel, de vallei van de Maalbeek met drie watermolens en verschillende Brabantse hoeves, het vliegveld van Grimbergen en het Lintbos met aansluitend het Wezenhageveld. Ook enkele kasteeldomeinen waaronder het Lintkasteel en het relict van het Domein van Borcht met aangrenzend de Senecaberg zitten in de afbakening.

Humbeek (Grimbergen), Nieuwenrode (Kapelle-op-den-Bos)
Het Gravenkasteel Humbeek en omgeving ligt ten zuiden van Kapelle-op-den-Bos, op de westelijke oever van het kanaal Brussel-Willebroek. Bij het waterkasteel ligt het Gravenbos, een typisch 18de-eeuws sterrebos, waarvan het hoofdpatroon nagenoeg ongewijzigd gebleven is. De weiden tussen het bos en de ten westen van het gebied gelegen Driebosbeek werden na de rooiing van een deel van het bos aangelegd (begin 19de eeuw).

Grobbendonk (Grobbendonk), Oostmalle (Malle), Vorselaar (Vorselaar), Pulderbos, Pulle (Zandhoven)
Domein Krabbelshof, Lovenhoek en Krabbelsbroek is een valleigebied dat nog heel wat kenmerken van het ‘oude landschap’ vertoont: dreven, bomenrijen, kleine percelen en typische natte weilanden langsheen de Molenbeek en Pulse Beek. Het beekdal van de Molenbeek-Pulse beek heeft nog vrijwel intacte structuurkenmerken. De winterbedding kent een nog overwegend extensief bodemgebruik, waardoor de beekdal-beekrelatie nog steeds aanwezig is. Het landschap vertoont een mooie afwisseling van laaggelegen valleigebied over hoger gelegen bosgebied naar open cultuurland met kleine landschapselementen. Het Krabbelshof is een prachtig domein met bossen, weilanden en een mooie dubbele toegangsdreef. De uitgestrektheid, de relatieve ongeschondenheid en de variatie in opbouw en structuur dragen bij tot de esthetische waarde.

Halle (Halle), Gaasbeek, Sint-Kwintens-Lennik, Sint-Martens-Lennik (Lennik), Gooik, Kester, Leerbeek (Pajottegem), Elingen, Pepingen (Pepingen), Oudenaken, Sint-Laureins-Berchem, Sint-Pieters-Leeuw, Vlezenbeek (Sint-Pieters-Leeuw)
Het landschapsbeeld dat kan afgeleid worden uit de Ferrariskaarten (1771-1777) sluit reeds goed aan bij het huidige landschap. De interfluvia werden toen ook reeds gekenmerkt door een open akkerlandschap. Alleen langs de grotere wegen waren er bomenrijen in dit open landschapscompartiment. De valleien vormden langgerekte groene linten, met weiden en enkele bosjes. Van de 10de tot de 13de eeuw greep de mens zeer sterk in in het Pajotse landschap. De ‘grote ontginningen’ zetten bos, heide en moeras om in vruchtbare landbouwgrond. Het kasteel van Gaasbeek vormde het centrum van het Land van Gaasbeek, horend bij hertogdom Brabant. Het kasteel van Gaasbeek werd omstreeks 1235 opgetrokken door de hertogen van Brabant. Het was een op een hoogte ingeplante en volledig omgrachte burcht die weerwerk moest bieden tegen de dreigingen van de graafschappen Vlaanderen en Henegouwen.

Budingen 22 (Halle)
Het huidig gebouw in classicistische stijl dateert van 1743 doch werd in neoclassicistische getinte stijl aangepast in 1896. Staatsieplein, geflankeerd door wagenhuizen en toegankelijk via hekken tussen arduinen pijlers. Platanendreef in het westen en beukendreef in het oosten. Kasteelpark met vijvers, drevennetwerk en bos.

Achel, Hamont (Hamont-Achel), Sint-Huibrechts-Lille (Pelt)
Het gebied ligt in de vallei van de Warmbeek, ten oosten van de dorpskern van Achel. Het is een vlak landschap dat zich uitstrekt vanaf de Belgische -Nederlandse grens tot aan de het kanaal Bocholt - Herentals. Belangrijke erfgoedelementen zijn o.a. het domein van de Achelse Kluis, de kasteeldomeinen van Beverbeek en Genebroek, de site van de Tomp, het voormalige Franciscanessenklooster Catharinadal en de Watering. De Warmbeek doorstroomt het gebied in noordelijke richting en overschrijdt de grens ter hoogte van de Achelse Kluis. Kenmerkend voor de vallei is de grote afwisseling van graslanden, broekbossen en populierenaanplantingen. Op de hoger gelegen delen is het natuurlijk bostype het voedselarme, zure eiken -berkenbos.

Hasselt, Spalbeek (Hasselt), Berbroek, Schulen (Herk-de-Stad), Lummen (Lummen)
De Demer is al vroeg gekanaliseerd en ingedijkt om overstromingen tegen te gaan en in functie van het transport. De Demervallei is een moerassig gebied met broekbossen, vochtige weilanden op de iets hogere delen, en grote zones met populierenaanplantingen. Op de rivier liggen meerdere historische waterradmolens. In heel het gebied zijn op de perceelsgrenzen nog veel relicten van houtwallen, al dan niet met knoteiken, in het landschap bewaard. De bewoning en de akkercomplexen concentreren zich op deze stuifzandgronden en zandleemgronden. Naast schaarse leembouw, zijn (deels versteende) hoeven in vakwerk nog in ruime mate aanwezig. In de Demervallei liggen meerdere kasteeldomeinen die teruggaan op een motte of donjon zoals de waterburchten 't Looi en de Burg. De omringende parken en tuinen worden gekenmerkt door een bijzondere aanleg en zijn van groot belang op vlak van tuinarchitectuur.

Kermt, Kuringen, Spalbeek, Stevoort (Hasselt)
Het gebied ‘Herkenrodebos en kasteel van Stevoort’ bevindt zich op de noordgrens van vochtig Haspengouw, op het interfluvium tussen de Demer in het noorden en de Herk in het zuiden. Het is een landschapsecologisch rijk gebied met relicten van het voormalige Herkenrodebos en met een concentratie van bouwkundig erfgoed, in het bijzonder restanten van vakwerkbouw. In het zuidwesten liggen de kastelen van Stevoort en Schimpen. De kern van dit gebied bestaat uit een aantal versnipperde bosrelicten, die nu worden aangeduid als Herkenrodebos, Zusterkloosterbos en andere. Deze historisch stabiele bossen, met een rijke voorjaarsflora, worden afgewisseld met graslanden en aangevuld met kleine landschapselementen die vooral bestaan uit bomenrijen, hier en daar houtkanten, meidoornhagen en struwelen.

Kuringen, Stokrooie (Hasselt), Zolder (Heusden-Zolder), Zonhoven (Zonhoven)
Het gebied wordt gekenmerkt door moerassen, heide, hooiland en bos en een aaneenschakeling van vijvers genaamd de Wijers. De afwisseling van landduinen en vochtige depressies versterkt het uitgesproken reliëf. De vijvers worden hoofdzakelijk gevoed door de Slangebeek, Roosterbeek en Laambeek, die een evenwijdig verloop hebben en een zuidwestelijke oriëntatie. Een netwerk van dijkjes, sloten en sluizen getuigt nog van het economisch belang van de viskweek in de beekvalleien.