Inventaris

Aartselaar (Aartselaar), Hoboken, Wilrijk (Antwerpen), Hemiksem (Hemiksem)
Dit gebied is gelegen net ten zuiden van de stedelijke agglomeratie Antwerpen en wordt gekenmerkt door drie gaaf bewaarde kasteeldomeinen. Het kasteel ‘Klaverblad’ wordt omgeven door een domein met historisch stabiel loofbos. Het kasteel van Hemiksem, met goed herkenbaar omgracht landschapspark met een mooi drevenpatroon en historisch stabiel loofbos, is gelegen in het oosten. Het kasteeldomein Cleydael ligt ten zuiden hiervan. Dit vierkante waterkasteel, gelegen op een eiland gevormd door de splitsing van de Vliet, is omringd door een grasveld dat is afgesloten door een haag die de overgang vormt naar het omliggende bos. In het zuiden ligt de reliëfrijke vallei van de Vliet met rietland en aan de rand historische stabiel bos. De eerder gesloten kasteeldomeinen grenzen aan een open landelijk gebied met talrijke bomenrijen in het oosten van het gebied.

Aartselaar (Aartselaar), Kontich (Kontich)
Het landschap wordt gevormd door drie kasteeldomeinen, omgeven door een relatief gaaf bewaarde landelijke omgeving. De open ruimte binnen dit gebied is hoofdzakelijk in landbouwgebruik. Het Groningenhof/Kontichshof is een waterkasteel gelegen in de Mandoerse beek, omgeven door een omhaagd landschapspark. De Lillaarschans/Lillaarhoeve is een neoclassicistich kasteeltje, eveneens met ovale omgrachting en beboomd park. Het kasteel Solhof werd voor het eerst vermeld in de 15de eeuw. De huidige site werd aangepast eind 20ste eeuw, doch de basisstructuur bleef bewaard. Naast deze drie kastelen liggen binnen de ankerplaats verschillende hoeven en omringende landbouwgronden. Het kan gekarakteriseerd worden als een coulissenlandschap en in het zuiden de Pannenbossen met rabatten.

Alveringem (Alveringem), Lo, Pollinkhove (Lo-Reninge)
Dit gebied omvat het agrarisch gebied ten zuiden van Alveringem. De oostelijke grens wordt gevormd door de Lovaart, vermoedelijk in de 12de eeuw gegraven in een zijvertakking van de Ijzer die een verbinding vormde tussen de bovenloop van de Ijzer en Veurne en aanleiding gaf tot het ontstaan van Fortem als vaartgehucht. De percelen tussen de Lovaart en de steilrand naar het plateau toe liggen veelal onder graslandgebruik. In de valleien treft men soms weilanden aan. Het overige landbouwgebied land is overwegend in gebruik als akkerland. Het landschap is nog vrij kleinschalig met veel landelijke bewoning, kleine onregelmatige percelen en oude wegenpatronen. Verspreid over het plateau liggen nog talrijke archeologische resten van verdwenen hoeves en kastelen, alsook van de voormalige kerk en pastorie van het gehucht Sint-Rijkers.

Alveringem, Gijverinkhove, Hoogstade, Izenberge (Alveringem), Pollinkhove (Lo-Reninge)
Dit gebied ligt volledig op het plateau van Izenberge. Dankzij de vruchtbare kwartaire mantel is dit gebied sinds lang ontgonnen als landbouwland. Rond het brongebied van de Bampoelbeek ligt een grote komvormige depressie. In de depressie zijn geen gebouwen aanwezig. Elders in het gebied liggen heel wat waardevolle en gave hoevecomplexen met aansluitend daarop één of meerdere huisweiden. De rest van het landbouwland is voornamelijk onder akkerland gelegen. Langs weilanden en vlakbij hoeves treft men verspreid bomenrijen, houtkanten en hagen aan. De kerk van Gijverinkhove met kerkhof en de pastorie met ommuurde tuin vallen op in het landschap omdat ze op de hoogste stukken van de omgeving liggen en door de omgevende bomenrij.

Alveringem (Alveringem), Diksmuide, Lampernisse, Oostkerke, Oudekapelle, Sint-Jacobs-Kapelle (Diksmuide), Eggewaartskapelle, Zoutenaaie (Veurne)
Dit gebied omvat de poldergebieden met graslanddepressie van de zogenaamde Kom van Lampernisse, de Vlavlakte en de aansluitende kleine dorpskernen van Lampernisse, Zoetenaaie, Oostkerke, Sint-Jacobskapelle en Oudekapelle. Het uitgestrekte gebied met sinds de middeleeuwen in gebruik genomen polders met reliëfrijke graslanden en talrijke sporen van ontvening, kleiontginning en vroegere bewoning, vertoont een grote variatie in poelgronden en geulgronden. De site van het Leenhof Ter Wissche en de verdwenen kerken van Oostkerke en Zoutenaaie vormen bijzondere sporen van (vroeg-)middeleeuwse bewoning. Er komen ook nog meerdere oude hoeven met walgracht voor. De polder is doorsneden door talrijke vaarten en grachten. De Oude Zeedijk vormt een opvallend middeleeuws dijkrelict. De panoramische zichten bieden weidse vergezichten.

Antwerpen, Zandvliet (Antwerpen), Doel, Kallo, Kieldrecht (Beveren)
De brakwaterslikken en schorren langs beide oevers van de Schelde staan onder invloed van het getijdenregime van de Schelde en zijn vroeger in cultuur geweest in de vorm van intensieve begrazing, getuige de nog aanwezige greppelpatronen en dijkstructuren in het gebied. De overgang van de rivier naar de slikken en verder naar de hogere schorren en dijken zorgt voor een zeer gradiëntenrijk landschap met een gevarieerde en zeldzame flora. Het polderdorp Doel wordt gekenmerkt door een geometrische aanleg die sinds 1612 niet meer gewijzigd werd. In de latere Prosperpolder gaan de ‘Antoniushoeve’, het ‘Groothof’, alsook de ‘Prosperhoeve’ allen terug tot de eerste helft van de 20ste eeuw. Op een strategische locatie langs de Schelde werden tijdens de Tachtigjarige oorlog de tweelingforten Lillo en Liefkenshoek gebouwd ter verdediging van Antwerpen.

Ekeren (Antwerpen), Kapellen (Kapellen), Hoevenen, Stabroek (Stabroek)
Het oostelijk deel van het landschap ligt in de zone waar de vruchtbare kleiïge poldergrond zich mengt met het zand van de Kempen. Van oudsher was het grondgebied van Kapellen iets hoger gelegen dan het omliggend land, dat vòòr het aanleggen van de polderdijken meermaals onder water liep. Mensen gingen zich uiteraard vestigen op deze hoger gelegen plaatsen, oa. langs de weg die Antwerpen met Bergen-Op-Zoom verbindt. Dit landschap dat dus op een hellend overgangsgebied gelegen is met deels zandgrond maar destijds ook deels veengrondgronden, maakt deel uit van het vanaf ongeveer 1250 voor landbouw ontgonnen gebied Hoevenen, Kapellen, Stabroek, Eertbrand en Putte. Het is het grootste aaneengesloten gebied dat ingericht werd volgens het systeem van de regelmatige hoevenstrokenverkavelingen.

Benzineweg, Naftaweg, Scheldelei, Schroeilaan (Antwerpen)
Het gebied betreft de Hobokense Polder, gelegen langs de Schelde.

De Beukelaerlaan, Donkweg, Ekersesteenweg (Antwerpen)
De Oude Landen vormen een half open landschap gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan vegetatie. Het gebied werd tijdens de 11de eeuw gewonnen op de Schelde door bedijking en inpoldering.

Anzegem (Anzegem), Huise, Kruishoutem, Nokere, Ouwegem, Wannegem-Lede (Kruisem), Heurne, Mullem, Oudenaarde (Oudenaarde), Waregem (Waregem), Moregem, Ooike, Wortegem (Wortegem-Petegem)
Dit gebied omvat een deel van de ‘Vlaamse Ardennen’ ten westen van de Schelde en vormt een onderdeel van het uitgestrekte Schelde-Leie interfluvium. De heuvelkammen liggen hier dominant in het landschap. De kouters zijn van elkaar gescheiden door beekvalleien. Kleinschalige dorpskernen liggen verspreid in het landschap. Hoeves, kasseiwegen en windmolens bepalen mee het beeld.