Inventaris

Beverlo, Koersel (Beringen), Hechtel (Hechtel-Eksel), Helchteren (Houthalen-Helchteren)
Het heide- en stuifzandcomplex van Hechtel-Helchteren met vallei van de Zwarte Beek is gelegen aan de westrand van het Kempens Plateau. Eeuwenlang hield hier een gevarieerd cultuurlandschap stand. Het vormde een onmisbaar onderdeel van de toenmalige landbouweconomie. Daarin gingen heidevlakten samen met cultuurgronden, geriefhoutbosjes, hooi- en weilanden in het beekdal en turfontginningen. Vanaf het begin van de vorige eeuw werden hele oppervlakten van de heide met naaldhout beplant en verruigde het beekdal. De Zwarte Beek is nog één van de zeldzame waterlopen die haar natuurlijke meandering behouden heeft. Tegen Hechtel ligt een langgestrekte duinengordel, ontstaan door overexploitatie of ontginning van de heidegebieden. Deze duinen zijn grotendeels gefixeerd door bebossing.

Paal (Beringen), Lummen, Meldert (Lummen)
Tussen Paal (Beringen) en Meldert (Lummen) ligt de brede middenloop van de Zwarte Beek. De vallei wordt hier eerst zeer breed om stroomafwaarts opnieuw smaller te worden, afhankelijk van de ruimte die de ijzersterke Diestiaan-zandsteenheuvels de beek laten. Hier liggen immers de eerste getuigenheuvels, als uitlopers van het Hageland. Op het interfluvium tussen Zwarte Beek en Gestel-Geeneikenbeek staat de bebouwing van het straatgehucht Gestelse Heide. Het vertoont een typisch nederzettingspatroon van akkertjes op de hoger gelegen gronden, via graasweiden naar de hooilanden in de lager gelegen delen. In het akkercomplex zijn nog talrijke landschapselementen aanwezig (haagkanten, knotbomen, hoog opgaande eiken, holle wegjes). In de vallei waren vloeiweiden gelegen. Opvallend is het opstrekkend patroon van de oude paden en wegen die naar de vallei leiden.

Overmere, Uitbergen (Berlare), Kalken (Laarne), Wetteren (Wetteren), Schellebelle (Wichelen)
Dit gebied bevindt zich tussen Kalken en Schellebelle. Het Scheldemeersen zijn hier gekenmerkt door open graslanden met sloten en beken, gelegen in een fossiele meanderbocht van de Schelde. In het noorden ligt de dorpskern van Kalken bovenaan een steilrand. In het zuidoosten gaan de meersen bruusk over naar het rivierduin van Uitbergen. Op zandige opduikingen hebben zich bewoningskernen gevestigd.

Korbeek-dijle (Bertem), Huldenberg, Neerijse, Ottenburg, Sint-Agatha-Rode (Huldenberg), Heverlee (Leuven), Oud-Heverlee, Sint-Joris-Weert (Oud-Heverlee), Overijse (Overijse)
De ‘Valleien van Dijle en Laan ten zuiden van Leuven’ beslaat zo’n 2067 ha. Het gebied omvat de vallei van de Dijle stroomopwaarts van Leuven tot aan de grens met Wallonië in Ottenburg, en de vallei van de Laan, van haar monding in de Dijle tot aan de taalgrens in Tombeek. De Dijle is een rivier met oeverwallen en komgronden en met een nog bijna natuurlijke, sterk meanderende loop in een vaak kleinschalig beemdenlandschap met bosjes en struwelen. De aanwezigheid van water in rivieren en vijvers en een grote variatie aan vegetaties met botanische waarde karakteriseren deze valleien die ook ornithologisch van groot belang zijn. Doorheen de valleien vind je kastelen, speelhoven, priorijen en vierkantshoeves, maar ook industrieel-archeologisch relicten van oude spoor- en tramwegen en een sanatorium met modernistische architectuur en tuinaanleg.

Kieldrecht, Verrebroek (Beveren), De Klinge, Meerdonk, Sint-Gillis-Waas (Sint-Gillis-Waas)
Het krekengebied van Kieldrecht en Meerdonk strekt zich uit tussen de dorpen Kieldrecht-Nieuw Namen in het noorden, tot aan de grens van de zandstreek Sint-Gillis-Waas en Vrasene in het zuiden, De Klinge in het westen. De kreken worden omgeven door rietgordel en liggen in een open agrarisch landschap met beboomde dijken.

Eigenbilzen (Bilzen), Gellik (Lanaken), Zutendaal (Zutendaal)
Het hier beschreven gebied ligt op de overgang tussen Kempen en Haspengouw, op de zuidwestelijke rand van het Kempisch plateau. Deze rand is bijzonder reliëfrijk door de beekjes die hier ontspringen.

Rode Kruislaan (Bilzen)
Het beschermde beemdenlandschap langs de Molenbeek maakt deel uit van een typische ingesneden beekvallei uit Vochtig Haspengouw en bevindt zich in het bronnengebied van de Demer.

Bocholt (Bocholt), Bree (Bree), Kinrooi, Molenbeersel (Kinrooi)
De vallei van de Abeek en het Stamprooierbroek waren tot de tweede helft van de 19de eeuw grotendeels moeras en in gemeen gebruik. Door de aanleg van het afwateringskanaal de Lossing, in combinatie met talrijke afwateringsgrachtjes, probeerde men het gebied te ontwateren voor land- en bosbouwdoeleinden. Ook werd er turf gewonnen in het gebied en waren er viskweekvijvers aanwezig. Later werden nog verschillende ingrepen gedaan in functie van het productief gebruik van de gronden. Momenteel bevinden zich centraal in het gebied hoofdzakelijk laagveenmoerassen, meestal omzoomd door wilgenstruwelen. Verder komen er vochtige en meestal verruigde weidepercelen voor en elzenbroekbossen en eikenbossen. Ook zijn er her en der heiderelicten. Aan de rand van het broek liggen veel weilanden. Ook komen er op de drogere gronden akkers voor.

Bonheiden, Rijmenam (Bonheiden), Boortmeerbeek, Hever (Boortmeerbeek), Haacht (Haacht), Keerbergen (Keerbergen), Mechelen, Muizen (Mechelen)
Dit gebied is gelegen in de gemeenten Mechelen, Bonheiden en Boortmeerbeek. Het betreft een uitgestrekt, kleinschalig rivierlandschap langsheen beide oevers van de Dijle met relicten van het oude alluvium zoals dijken, afgesneden meanders, natte hooi- en graasweiden, broekbosjes en talrijke oude heggen en houtkanten. Het microreliëf, bestaande uit de geleidelijke overgang van alluviale en zware kleigrond, over drassige veenbodems, naar droge zandgrond en van oeverwalmateriaal en komgronden, tot plaatselijke zandopduikingen is gaaf bewaard gebleven en heeft een grote vegetatiekundige diversiteit tot gevolg. Ook de perceelsstructuur, van de van oudsher aanwezige graas- en hooilanden, zijn grotendeels historisch stabiel gebleven. Samen met historische kastelen en hoeven op de hogere delen in de vallei, vormen ze een gevarieerd en schilderachtig geheel.

Bonheiden, Rijmenam (Bonheiden), Putte (Putte)
Dit gebied ligt ten noorden van het dorpscentrum van Bonheiden. De centraal gelegen, door grachten en greppels ontwaterde, vallei van de Bruine Beek wordt begrensd door een stuifzandrug in het zuiden en hoger gelegen gronden in het noorden. Het betreft een gaaf bewaard kleinschalig vallei landschap bestaande uit een mozaïek van open (weilanden, akkers, sportterreinen), halfopen (ruigten) en gesloten (bossen) structuren met een zeer geringe bebouwingsdichtheid en een netwerk van lineaire beplantingen (bomenrijen, houtkanten, hagen, historische dreven). Rondom de bewoningskernen en de historisch waardevolle Krankhoeve getuigen van plaggenbodems van oude landbouwtechnieken op zandige bodems. Samen met het kasteel van Berentrode en het gaaf bewaarde beboste kasteeldomein van Zellaer, vormt dit landschap een aantrekkelijk esthetisch geheel.