Inventaris

Mariekerke (Bornem), Baasrode, Grembergen (Dendermonde), Moerzeke (Hamme), Sint-Amands (Puurs-Sint-Amands)
De polders van Vlassenbroek en Kastel bestaan uit alluviale gronden in een bochtig traject van de Schelde. De Roggeman is een historische Scheldegeul opgevuld met zandig en lemig materiaal. Het gebied ligt op de rand van een oostelijke uitloper van de Vlaamse Vallei met ten westen de stuifzandrug van Grembergen. Vanaf de 13de eeuw werden de broeken ingedijkt en omgezet in vruchtbaar weiland. Op de hoogste delen werden polders ingericht met smalle en langwerpige percelen en een slotennetwerk. Door gebrek aan onderhoud evolueerden de grienden op de schorren naar wilgenhakhoutbosjes. De hooilanden werden in veel gevallen opnieuw rietvelden. In Vlassenbroek en Sint-Amands is het oorspronkelijk karakter van de bebouwing nog vrij gaaf bewaard gebleven met de parochiekerken aan de Schelde, de kaaien en de vissershuisjes. Op de Schelde zijn nog enkele historische overzetten actief.

Bree, Opitter (Bree), Gruitrode, Neerglabbeek (Oudsbergen)
De Itter en haar zijbeken sneden smalle valleien uit in het Kempens Plateau. Landschappelijk vormt de Itterbeek ook de overgang tussen het landbouwgerichte noordwesten en de Solterheide ten zuidoosten. Hoewel de oorspronkelijke heide daar is verdrongen door naaldbossen en akkers, worden in wegbermen, kapvlakten of brandgangen toch heiderelicten teruggevonden. Noordwestelijk, op de Nijsenberg en de Steenberg, voeren velden en weiden de boventoon, waartussen verspreide hoeves staan en loofbosjes voorkomen. In Opitter lagen niet minder dan vier watermolens. Vlakbij ligt nog het park Itterdal, in landschappelijke stijl, met merkwaardige boomsoorten, een vijvercomplex en vele bloemrijke delen. Guitrode kent ook een gave dorpskern met onder andere de Sint-Gertrudiskerk en een commanderij van de Duitse Orde.

Sint-Kruis (Brugge), Sijsele (Damme)
Dit gebied omvat de dorpskern van Male met het kasteeldomein bij het Slot van Male en het achterliggende ontginningsgebied van het Maleveld. De grafelijke structuur van de Heerlijkheid van Male is goed herkenbaar door het versterkte kasteel met vroeger lusthof, het schepenhuis en de schandpaal. De openheid van het Maleveld, zonder tussenfase van bebossing omgezet naar gelijkmatig verkaveld akkerbouwgebied, verwijst nog enigszins naar het vroegere gemene gebruik van dit gebied tijdens de middeleeuwen. De Maleleie vormt een oude ontwateringsgracht in de richting van Damme.

Heusden (Destelbergen), Gentbrugge (Gent), Melle (Melle)
Het gebied wordt doorsneden door de Schelde met rondom nog resten van de vroegere meersen. De zandberg te Heusden is als stuifduin het enige relict van het duinenlandschap langs de rivierbedding van de Schelde. Aan weerszijden van de Schelde liggen verschillende 19de-eeuwse kasteeldomeinen. De meeste kastelen zijn ontstaan uit oudere “huizen van plaisance” nabij de Schelde die op hun beurt teruggaan op omwalde sites uit de late middeleeuwen zoals de Kastelen Ocket en Kervijn. Het kasteel Coninxdonck werd in de 19de eeuw gebouwd ter vervanging van een middeleeuws slot in een omwald vierkant domein. Het Kasteel Klaverke met wegkapel werd achterin het park van Kasteel Kervijn gebouwd in de 19de eeuw. De aangelegde parken van de verschillende aanpalende kasteeldomeinen zorgen voor een landschappelijk geheel afgewisseld met enkele tussenliggende boerenerven en landhuizen met hovingen.

Eeklo (Eeklo), Lembeke (Kaprijke), Waarschoot (Lievegem)
De dekzandrug Maldegem-Stekene is grotendeels herkenbaar in het landschap door de licht hogere ligging en de aanwezige bosgordel. De Lembeekse bossen zijn een eerder versnipperd naaldbos waartussen weiden en akkers voorkomen. In de bosbestanden herinnert het dambordpatroon aan de historische ontginningsfasen. De Bellebargiebossen- Kwadebossen zijn een loofbosbestand. Vlakbij de Lembeekse bossen staat de kapel van de ‘Bevende Hazelaar’ met datum 1494 erop. De Burggravenstroom was een historisch belangrijke bevoorradingsweg voor Gent en wordt nu nog begrensd door akkers en weiden omzoomd met houtkanten en houtwallen.

Asper, Dikkelvenne, Gavere (Gavere), Zingem (Kruisem), Heurne, Mater, Welden (Oudenaarde), Meilegem, Nederzwalm-Hermelgem (Zwalm)
Dit gebied bevindt zich tussen Welden (Oudenaarde) in het zuiden, Zingem in het westen, Meilegem (Zwalm) in het oosten en Dikkelvenne (Gavere) en Gavere in het noorden. Nagenoeg het volledige deel ten westen van de Schelde behoort tot het alluviale deel van de Scheldevallei. In dit meersenlandschap bevinden zich nog enkele afgesneden meanders. Aan de rechteroever behoren er delen de ankerplaats tot het Zuid-Vlaams heuvelland (zandleemsteek). Vooral tussen Gavere en Dikkelvenne is de oostelijke steilrand erg uitgesproken. De kouter te Welden ligt op een zandige opduiking. De Scheldevallei wordt gekenmerkt door kleine reliëfverschillen, dit zijn oeverwallen en zandige ruggen of opduikingen.

Kester (Gooik), Beert, Bellingen, Bogaarden, Heikruis, Pepingen (Pepingen)
Leemgronden zijn kenmerkend in dit sterk heuvelend landschap ten zuiden van Pepingen, met holle wegen en ruggen tot 70 meter hoog en meer, met verschillende beken die tot het Zennebekken behoren. Naast Bogaarden en Bellingen omvat het afgebakende gebied ook de gehuchten Hoesnaeke, Geiling, Plutsingen, Teleweide en Terheugen. De boerderijen van waaruit in de 18de eeuw het gebied werd uitgebaat, bestaan nog en zijn nog in bedrijf. Bellingen is een landelijke dorp zonder echte kern maar met een aantal Brabantse vierkantshoeves aan de Roskambeek. Het dorpsgezicht is er de laatste 150 jaar nagenoeg niet gewijzigd. Het Moeliebos is een typisch voorbeeld van de bron- en beekbegeleidende bosjes in de leemstreek.

Haacht, Tildonk (Haacht), Keerbergen (Keerbergen), Wilsele (Leuven), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
Het gebied strekt zich in het noorden uit van Haacht tot Wijgmaal bij Leuven. De Dijlebeemden bevatten nog sporen van meerdere paleomeanders. Dichter langs de Dijle liggen oeverwallen, ze liggen iets hoger en bestaan uit drogere grond, hier bevinden zich veelal akkers en bewoning langs smalle wegen. In de lager gelegen en nattere komgronden overheersen populierenaanplantingen en weilanden. Het verval van de Dijle was voldoende om talrijke watermolens op deze rivier te bouwen. Een goed voorbeeld hiervan is de Molen Van Doren. Ten westen van Werchter ligt de Craeneveldhoeve, een ruime omgrachte hoeve van het gesloten type, geïsoleerd ingeplant temidden van de akkers. Een anti-tankgracht werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door het gebied aangelegd.

Kuringen, Stokrooie (Hasselt), Zolder (Heusden-Zolder), Zonhoven (Zonhoven)
Het gebied wordt gekenmerkt door moerassen, heide, hooiland en bos en een aaneenschakeling van vijvers genaamd de Wijers. De afwisseling van landduinen en vochtige depressies versterkt het uitgesproken reliëf. De vijvers worden hoofdzakelijk gevoed door de Slangebeek, Roosterbeek en Laambeek, die een evenwijdig verloop hebben en een zuidwestelijke oriëntatie. Een netwerk van dijkjes, sloten en sluizen getuigt nog van het economisch belang van de viskweek in de beekvalleien.

Sint-Maria-Horebeke (Horebeke)
Korsele is een gehucht op grondgebied van de gemeente Horebeke gelegen. In het gehucht Corseele of Korsele, nu gevormd door de straten Korsele, Koning Willemdreef en Abraham Hansstraat, bevindt zich de zogenaamde 'Geuzenhoek'. Het gehucht Korsele is het enige protestantse dorp dat zich al meer dan vijf eeuwen weet te handhaven in Vlaanderen. Dit vormt de belangrijkste historische waarde van de ankerplaats. De Oude en Nieuwe kerk met tussenliggende protestantse begraafplaats vormen een belangrijke site waar het protestantse geloof duidelijk afleesbaar is in het landschap. Het gehucht Korsele is gelegen langs een weg die een heuvelrug volgt. In de loop van de middeleeuwen werd het landschap definitief ontgonnen en werd de basis gelegd voor het huidige landschap.