Inventaris

Gelrode (Aarschot), Nieuwrode (Holsbeek), Wezemaal (Rotselaar)
Het noordelijke deel van het Hageland vormt het overgangsgebied tussen de zand- en de leemstreek en wordt gekenmerkt door zuidwest-noordoost georiënteerde ijzerzandsteenruggen. De Wijngaardberg is wellicht de meest gave berg. Markante terreinovergangen, droogdalen of ‘grebben’ en taluds kenmerken het gebied. De Wijngaardberg telt ook talrijke holle wegen die als landschapselement in de gehele zuidelijke leemstreek geregeld voorkomen. Op de uitgesproken zuid- of noordgerichte hellingen vormen zich allerlei warmte- en droogteminnende grasland-, heide- en bosvegetaties.

Bertem, Korbeek-dijle, Leefdaal (Bertem), Huldenberg, Loonbeek, Neerijse (Huldenberg), Heverlee (Leuven), Overijse (Overijse), Duisburg, Vossem (Tervuren)
Het leemplateau vormt een groot open landbouwgebied met geïsoleerde boskernen. Het plateau bestaat bijna uitsluitend uit akkers (kouterlandschap of zogenaamd open field landschap), terwijl de resterende oppervlakte wordt ingenomen door bosjes, holle wegen, bermen en graften. De valleihellingen hebben een overwegend gesloten karakter met bosjes, houtkanten en holle wegen. Met uitzondering van enkele beperkte zones van lintbebouwing langs de dwarswegen over het plateau ligt alle bebouwing aan de rand van het plateau. De dorpskernen zijn als een keten gelegen buiten het plateau, in de valleien, dwarswegen over het plateau verbinden de kernen in de valleien.

Rode Kruislaan (Bilzen)
Het beschermde beemdenlandschap langs de Molenbeek maakt deel uit van een typische ingesneden beekvallei uit Vochtig Haspengouw en bevindt zich in het bronnengebied van de Demer.

Bommershoven, Borgloon, Broekom, Groot-Loon (Borgloon), Gutschoven, Heers, Heks, Horpmaal, Vechmaal (Heers), Lauw, Piringen, Widooie (Tongeren)
Het is een overwegend open en sterk glooiend landschap, voornamelijk bestaande uit zeer vruchtbare akkers. De bewoning is geconcentreerd in dorpen die vooral gelegen zijn in de valleien. Deze valleien zijn vochtiger en bestaan uit hooi- en graslanden en houtkanten en vormen meer gesloten linten tussen de uitgestrekte open plateaugebieden. Op de heuveltoppen ontbreekt plaatselijk de vruchtbare leemlaag of is deze te dun voor landbouw en liggen beperkte boscomplexen. De ankerplaats vormt een uitzonderlijk landschap waarbij de erfgoedelementen samen een uitgestrekt cultuurlandschap vormen met vele historische kasteeldorpen en domeingoederen, alternerend met een schitterend semi-ruraal kader van hoeves, akkers, weilanden, hoogstamboomgaarden en bossen waarbij de verschillende elementen bovendien onderling verbonden zijn door oude wegtracés (waaronder de Romeinse weg).

Borgloon, Kerniel (Borgloon)
De abdij van Kolen, vroeger het Kruisherenklooster van Colen of abdij Mariënlof genoemd, is gelegen aan de rand van Droog Haspengouw. De abdij ligt op een hoge uitloper van het plateau en is beeldbepalend voor de omgeving. De vallei van de Kleine Herk is diep ingesneden, via een historisch voetpad is er via de vallei een verbinding met de dorpskern van Kerniel. De spoorlijn Tongeren-Borgloon doorsnijdt het landschap ten zuiden van de abdij. Het is voornamelijk een agrarisch landschap.

Borgloon, Gotem, Hoepertingen, Kuttekoven (Borgloon), Berlingen (Wellen)
Dit gebied is gelegen aan de noordwestrand van het massief van Borgloon. Het is heuvelachtig en sterk ingesneden door erosie. Het is een uitgesproken agrarisch landschap met centraal het gehucht Kuttekoven met enkele belangrijke hoeves en de Sint-Jan-de-Doperkerk. Het gehucht wordt doorsneden door de markante spoorwegbrug en spoorwegbedding van de voormalige spoorweg Sint-Truiden-Tongeren. Ten noorden van het gehucht liggen de gesloten hoeve De Klee en kasteel De Klee. Halverwege tussen Kuttekoven en Berlingen (Wellen), aan de oostelijke rand van de riviervlakte van de Herk, ligt het gehucht Rullingen met het gelijknamige kasteel met omliggend park en hoogstamboomgaarden. De Herk stroomt diep ingesneden door het landschap. Het dorp Berlingen sluit hierop aan, de Sint-Agathakerk kijkt van een hoogte uit op de waterloop.

Everbeek, Nederbrakel, Opbrakel (Brakel)
Het Hayesbos is gelegen op de getuigenheuvelrij die kenmerkend is voor de Vlaamse Ardennen. Het Hayesbos ligt op de noordelijke helling van het Livierenbos. De Verrebeek ontspringt in het Livierenbos. De meeste zijbeken ontspringen in de bronnen in de bosrand van het Hayesbos. De sterk meanderende bronbeek heeft een sterk verval en komt ten noorden van het Hayesbos in een gebied dat gekenmerkt wordt door graslanden rijk aan houtige beplantingen op perceelsgrenzen. De vallei van de Verrebeek is een halfopen landschap rijk aan KLE’s (kleine landschapselementen). Het open landbouwgebied Doensberg ligt ten oosten van de vallei en ten noorden het Hayesbos.

Galmaarden, Tollembeek, Vollezele (Galmaarden), Nieuwenhove, Waarbeke (Geraardsbergen), Denderwindeke (Ninove)
De Kongoberg (hoogte 105 meter boven zeespiegel) ligt ten zuiden van het gehucht Nieuwenhove en ten westen van de weg Denderwindeke-Vollezele. Tussen de Dender- en Markvallei liggen heuvelruggen die tevens als waterscheiding dienen. Tot in de eerste helft van de 18de eeuw was de Kongoberg bebost. Het Molenbos is hiervan een laatste restant. Ten oosten van Hof ten Berg lag reeds op het einde van de 18de eeuw een koutercomplex. De perceelsrandbegroeiingen zijn intussen grotendeels verdwenen. De beide vierkantshoeven Hof ten Berg en Hof te Leisbroek dateren uit de 18de eeuw.

Grimbergen, Meise (Vlaams-Brabant)
Dit gebied omvat de Maalbeekvallei tussen Meise en Vilvoorte, ten westen van Grimbergen. De Maalbeekvallei is hier nog goed bewaard als herkenbaar valleilandschap. Langs de Maalbeek bevinden zicht vier watermolens en een aantal typisch Brabantse hoeven. Het gebied omvat verder het Drietorenhof, het Spiegelhof, het Nekkerbos, de zone Nekkerbos-Potaarde is een relict van de kouters die rond Grimbergen uitstrekten. Verder zijn er verschillende holle wegen en taluds.

Breucq (Ronse)
Tussen de vallei van de Trosbeek en het gehucht Breucq is een voetweg gelegen, met daarlangs enkele oude, geknotte haagbeuken.