Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE) Stad Antwerpen dienst archeologie
Beschrijving
De toevalsvondst gebeurde bij de aanleg van een nieuw riool onder de rijweg van de zuidelijke Scheldekaaien in Antwerpen. Voorafgaand aan de graafwerken voor het riooltracé werd een smalle strook opengelegd om kabels, leidingen en andere obstakels op te zoeken. Het was hierbij dat op de grens van de De Gerlachekaai en de Cockerillkaai een natuurstenen structuur aan het licht kwam. Aangezien het hier een toevalsvondst betreft, was er geen sprake van een vooraf bepaalde strategie.
Bij het onderzoek stelde de aannemer een graafmachine ter beschikking om de volledige breedte van de geplande rioolsleuf uit te graven ter hoogte van de vondst. Hij schakelde ook zijn landmeter in om metselwerk op te meten en een arbeider ter ondersteuning van het archeologisch team.
Al snel was duidelijk dat het om een deel van de zuidersluis ging, de voormalige sluis naar de Zuiderdokken. De toegang of ‘voorhaven’ van deze sluis is nog zichtbaar als een inham in de huidige Scheldekaaien. De vondstlocatie ligt aan de noordwestelijke hoek van het sas van de sluis. De aangetroffen resten bestonden uit een natuurstenen platform van de Cockerillbrug en een deel van de natuurstenen kademuur met achterliggend bakstenen metselwerk. Alle delen van de structuur die in het tracé van het nieuwe riool lagen zijn opgeschoond, gefotografeerd, beschreven en opgemeten met een GPS (nauwkeurigheid 1cm). Om de exacte determinatie van de structuur te vergemakkelijken zijn enkele zeer beperkte delen buiten het toekomstige riooltracé opengelegd. Alleen de bovenrand van de sluis lag binnen de grenzen van de geplande graafwerken en werd onderzocht. Gezien de zeer diepe ligging van de sluisbodem was het sowieso onmogelijk om deze op te zoeken. De structuur is bij het onderzoek intact gelaten en – in afwachting van de eigenlijke rioolwerken – volledig terug afgedekt om geen onnodige verstoring te veroorzaken en de doorgang voor werfverkeer mogelijk te maken.
Cockerillkaai 39 (Antwerpen) Het terreinonderzoek vond plaats naar aanleiding van een toevalsvondst in juni 2020. De aangetroffen structuur omvatte een deel van de 19de-eeuwse zuidersluis, die ooit de verbinding vormde tussen de Schelde en de Zuiderdokken.
