erfgoedobject

Munthuis

bouwkundig element
ID
37310
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/37310

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Munthuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Munthuis
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Munthuis met omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd monument Munthuis: gevels en toren
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Voormalig munthuis De oude munt, "Antiqua Moneta", was gelegen op de hoek van de Grote Markt en de Sint-Truiderstraat, op de plaats van het huis Sint-Truiderstraat nummer 1-3. In de 14de eeuw wordt de munt overgebracht naar de Muntstraat (eerste vermelding 1423).

Gebouwencomplex in gotico-renaissancestijl bestaande uit een breedhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen) met rechts aansluitend diephuis van drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen); octagonaal torentje in de hoek tussen beide gebouwen, en een lager gebouw van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen) aansluitend in het verlengde van het diephuis.

De datering 1475 op een gevelsteen (confer bibliografie) kon niet nagetrokken worden; waarschijnlijk verwijst zij naar de oude kern van het gebouw, het hoge, smalle diephuis, met traptoren tegen de westgevel. De ordonnantie en decoratie der gevels is van de 16de eeuw. De L-vormige uitbreiding (breedhuis) en de verlenging naar achteren toe dateren uit de eerste helft van de 17de eeuw en zijn uitgevoerd in vroege Maasstijl. De benedenverdieping werd begin 19de eeuw aangepast.

Het diephuis is een bakstenen constructie met een beschilderde puntgevel op een bepleisterde en gepikte hardstenen plint; onderkelderd. De hoge plaatsing der ontlastingsbogen op de benedenverdieping doet een latere verlaging van de begane grond of een insteekverdieping vermoeden. Gesmeed ijzeren muurankers, S-vormig en met leliemotief. Mergelstenen speklagen en hoekblokken; geprofileerde, mergelstenen waterlijsten. De bovenvensters zijn oorspronkelijk: kruis- en bolkozijnen in een fraai geprofileerde, mergelstenen omlijsting, met merkwaardige boogfriesversiering op de latei; mijtervormige bakstenen ontlastingsbogen; in de geveltop een bolkozijn met gesculpteerde boogvulling; rechthoekige benedenvensters in vlakke kalkstenen omlijsting (19de eeuw). De linker zijgevel heeft bolkozijnen confer voorgevel. De achtergevel is voorzien van een gedicht kruiskozijn (zie voorgevel), een smal venster in gelijkaardige omlijsting en twee rechthoekige, mergelstenen venstertjes met negblokken en laat-gotisch accolademotief op de latei.

Het breedhuis is een bakstenen constructie met beschilderde lijstgevel; onderkelderd. Gesmeed ijzeren muurankers met krullen. Mergelstenen kroonlijst op gesculpteerde consoles. Mergelstenen banden en hoekbanden. Op de bovenverdieping, bolkozijnen in een geprofileerde mergelstenen omlijsting; aangepaste benedenvensters (19de eeuw) in een vlakke kalkstenen omlijsting; dito deur; de ontlastingsbogen der oorspronkelijke muuropeningen zijn aanwezig. Aangepaste vensters in de achtergevel; muurankers, hoekbanden en kroonlijst (zonder modillons) als in de voorgevel. Zijgevel met aandak en vlechtingen.

Octagonaal hoektorentje met achtkantige bekroning (leien) waarop een tentdak met gesmeed ijzeren windvaan. Mergelstenen hoekbanden en een geprofileerde mergelstenen kroonlijst op gesculpteerde consoles. Rechthoekige mergelstenen venstertjes met afgeschuinde neg en negblokken, en een venstertje met profilering zoals in de voorgevel.

Het gebouw in het verlengde van het diephuis is qua constructie gelijkaardig aan het breedhuisgedeelte. Geprofileerde mergelstenen kroonlijst. Aangepaste ordonnantie (tweede helft 19de eeuw). Verlaagde zijpuntgevel met resterend mergelstenen schouderstuk.

  • PAQUAY J., Vieilles maisons (Bulletin de la Société scientifique et littéraire du Limbourg, 31, 1913, p.74-75).

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van VANTHILLO C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Munthuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/37310 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.