Teksten van Ensemble met 't Molentje, Minerva of Athena, De Zevensterre of Grote Beer

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11079

Ensemble met huizen 't Molentje, Minerva of Athena, De Zevensterre of Grote Beer ()

Eclectisch ensemble van vijf burgerhuizen, in 1896 ontworpen door bouwmeester Jos Bascourt. Het bouwdossier ontbreekt in het stadsarchief, maar het bouwjaar komt overeen met de gegevens uit het kadasterarchief. Daaruit blijkt ook dat het ensemble werd opgericht voor rekening van de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier.

Deze maatschappij was in 1886 opgericht om Zurenborg te ontwikkelen tot woonwijk voor de hogere middenklasse. De maatschappij bouwde voor eigen rekening tal van modelwoningen en –ensembles, in samenwerking met verschillende bouwmeesters, om op die manier de bouw van woningen door privé-investeerders te stimuleren. Ook was het duidelijk de bedoeling om aan te sturen op de keuze voor rijk uitgewerkte, eclectische ontwerpen. De maatschappij heeft opvallend veel investeringen gedaan in de Cogels-Osylei, in de meest uiteenlopende stijlen. Ze hadden duidelijk de bedoeling deze lei uit te bouwen tot de eyecather van de wijk, een opzet waarin ze, door ensembles als dit, zonder twijfel zijn geslaagd.

De huizen in het ensemble kregen huisnamen, namelijk "'t Molentje" (huisnummers 9-11), "Minerva" of "Athena" (huisnummers 13-15) en "De Zevensterre" of "Grote Beer" (huisnummer 17).

Het ensemble wordt gevormd door vijf gelijkaardig ingedeelde huizen met een straatgevel in drie totaal verschillende bouwstijlen.

De twee huizen op nummer 9-11 kregen een lijst- en topgevel met cottage-elementen zoals de houten erker en balkons, vakwerk en typische schoorstenen, gecombineerd met natuursteen- en ijzerconstructies.

Nummers 13-15 zijn twee identieke woning met gele bakstenen parementen, afgeleid van klassieke renaissance voorbeelden, met een voor Bascourt typische, asymmetrische bovenbouw, geconcentreerd rond een uitgelengde console met stenen Minervabeeld door Jules Weyns.

De half vrijstaande woning op nummer 17, die het ensemble afsluit, is opgetrokken in een gotiserende neo-Vlaamserenaissance-stijl, compleet met trapgevel, spitsbogen, hoektorentjes, en zelfs een smeedijzeren uithangbord. Het silhouet en de compositie van dit huis dienden als voorbeeld voor de woning op nummer 50 aan de overkant.

De benedenvensters van huisnummers 9 en 15 werden verbouwd tot garage.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1896 # 541 (ontbreekt).
  • Kadasterarchief Antwerpen, Mutatieschetsen Antwerpen, Antwerpen Afdeling 6, 1898/27.
  • Kadasterarchief Antwerpen, Leggers Antwerpen, Antwerpen Afdeling 6, art. 1519.
  • L'Emulation, 1898, XXIII, platen 57-58.
  • ELAUT A. & J. POSSEMIERS 1988: Op wandel door de belle époque, Brussel, 56-57.
  • VANHOVE B. 1978: De Art Nouveau-architektuur in het Antwerpse: een doorsnede, Licentiaatsverhandeling R.U.G., 36.

Auteurs:  Plomteux, Greet; Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Hooft E. 2015: Ensemble met 't Molentje, Minerva of Athena, De Zevensterre of Grote Beer [online], https://id.erfgoed.net/teksten/172370 (geraadpleegd op ).


Huizen 't Molentje, Minerva of Athena, De Zevensterre of Grote Beer ()

"'t Molentje" (huisnummers 9-11), "Minerva" of "Athena" (huisnummers 13-15) en "De Zevensterre" of "Grote Beer" (huisnummer 17).

Gelijkaardig ingedeelde huizen met straatgevel in drie totaal verschillende stijlen, waarvoor bouwaanvraag van 1896 naar ontwerp van J. Bascourt; lijst- en topgevel van huisnummers 9-11 met cottage-elementen als houten arkel en balkons, vakwerk en typische schoorstenen, gecombineerd met natuursteen- en ijzerconstructies; de huisnummers 13-15, afgeleid van klassieke renaissance voorbeelden, met een -voor Bascourt kenmerkende- asymmetrische bovenbouw, geconcentreerd rond een uitgelengde console met stenen Minervabeeld door J. Weyns; halfvrijstaande woning huisnummer 17 in gotiserende neo-Vlaamse renaissance, compleet met trapgevel, spitsbogen, arkeltorentjes, zelfs een smeedijzeren uithangbord; silhouet en compositie van laatstgenoemde dienden als voorbeeld voor huisnummer 50 aan de overkant. Benedenvensters van huisnummers 9 en 15 verbouwd tot garage.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers 1896#541.
  • L'Emulation, 1898, XXIII, platen 57-58.
  • ELAUT A. & J. POSSEMIERS 1988: Op wandel door de belle époque, Brussel, 56-57.
  • VANHOVE B. 1978: De Art Nouveau-architektuur in het Antwerpse: een doorsnede, Licentiaatsverhandeling R.U.G., 36.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. 1992: Ensemble met 't Molentje, Minerva of Athena, De Zevensterre of Grote Beer [online], https://id.erfgoed.net/teksten/11079 (geraadpleegd op ).