Teksten van Scherpenbergmolen en molenaarshuis

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/13744

Scherpenbergmolen en molenaarshuis ()

De Scherpenbergmolen is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (bergmolen), opgericht in 1843 door de gebroeders Joannes en Petrus Mullenbrück. De molen werd stilgelegd tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1962, 1973 en 1984 werden herstellingswerken uitgevoerd door molenbouwer Jozef Caers uit Kasterlee om de malen opnieuw maalvaardig te maken. In 1979 werd de molen beschermd als monument en de omgeving als dorpsgezicht.

De molenromp is opgebouwd in onbeschilderd baksteenmetselwerk volgens een staand verband en draagt het jaartal “1843” in zwarte gesmoorde stenen. De kuip wordt geopend door segmentboogvormige, boven elkaar geplaatste vensters, deuren en poorten. De noordelijke poortdoorgang op de begane grond is dichtgemetseld. De houten kap is veelhoekig. Het Oud-Vlaams opgehekte gevlucht heeft gelaste, stalen roeden (gemaakt in 1985 door Peel uit Gistel) van 22,40 m. De molen is voorzien van een Engels kruiwerk en een sleepluiwerk. De molen heeft vijf niveaus (respectievelijk bergplaats op de begane grond, meelzolder, steenzolder, luizolder en kapzolder). Verschillende balken in de molen bevatten inscripties die verwijzen naar de molenaarsgeschiedenis. De inrichting bestaat uit twee steenkoppels (kunststenen 1,50 m en Franse loper/Duitse ligger 1,50 m) op de steenzolder en één kunststeenkoppel (1,40 m) op de begane grond met elektrische aandrijving, evenals een steenkraan. In de bergplaats bevindt zich een wanmolen en op de maalzolder een houten balans met gewichten.

De  19de-eeuwse molenaarswoning bevindt zich aan de straat en is een deels verbouwd woonstalhuis. Het is een verankerde baksteenbouw van zeven traveeën onder zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen) met een gecementeerde plint en een bepleisterde en beschilderde kroonlijst. De muuropeningen zijn segmentboogvormig met uitzondering van een halfradvenster in de middelste travee.

  • HOLEMANS H. & LEMMENS P.J. 1982: Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen, Sint-Niklaas, 102.
  • PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10N2 (Ho-Ra), Brussel - Gent.
  • S.N. 1963: De windmolen van Westmalle, Toerisme provincie Antwerpen 6, 85-88.
  • S.N. 1974: Molenecho's 2.4, 27-28.

Auteurs:  Steyaert, Rita; Vandeweghe, Evert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Steyaert R. & Vandeweghe E. 2020: Scherpenbergmolen en molenaarshuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/358042 (geraadpleegd op ).


Beltmolen Scherpenbergmolen en molenaarshuis ()

Ten noordwesten van het molenaarshuis: intacte stenen beltmolen op de Scherpenberg, type bovenkruier, opgericht in 1843 door de gebroeders Mullenbruck en stilgelegd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Herstellingswerken (1962 en 1974) door de gebroeders Caers.

Verbouwd (voornamelijk eerste travee) 19de-eeuws molenaarshuis tegen de straat; verankerde baksteenbouw van zeven traveeën onder zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen), gecementeerde plint, bepleisterde en beschilderde kroonlijst. Oorspronkelijk steekboogvormige muuropeningen; tweede en derde travee met recente rechthoekige poort en deur, halfradvenster in vierde travee. Beschilderde noordelijke zijgevel met gepikte plint.

  • HOLEMANS H. & LEMMENS P.J. 1982: Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen, Sint-Niklaas, 102.
  • S.N. 1963: De windmolen van Westmalle, Toerisme provincie Antwerpen 6, 85, 88.
  • S.N. 1974: Molenecho's II.4 (april), 27-28.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n2 (Ho-Ra), Brussel - Gent.
Auteurs:  Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Steyaert R. 1985: Scherpenbergmolen en molenaarshuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/13744 (geraadpleegd op ).