Teksten van Belgische militaire begraafplaats Hoogstade

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200641

Belgisch militaire begraafplaats Hoogstade ()

Gelegen langs de Brouwerijstraat, ten westen van de N8, ten zuidwesten van de kerk van Hoogstade, aan de rand van het dorp.

Historiek

Op 26 april 1915 schreef een kloosterzuster van Hoogstade over de aanleg van een ‘nieuw kerkhof’, waarbij 19 soldaten begraven werden. Hoogstwaarschijnlijk gaat het om deze begraafplaats, niet ver van de kerk en het klooster gelegen. Tot aan het einde van de oorlog zouden hier begravingen plaatsvinden.

De doden waren grotendeels afkomstig van het militaire hospitaal Clep, dat anderhalve kilometer naar het zuidoosten toe gelegen was (nu: een bejaardeninstelling). Op 29 januari 1915 was namelijk beslist om het ‘Belgian Field Hospital’, dat uit het Bisschoppelijk College van Veurne moest verdwijnen omwille van veiligheidsoverwegingen, in het ‘Godshuis Clep’ onder te brengen. Vanaf 15 mei 1916 werd het een Belgisch militair hospitaal, met hoofdzakelijk Belgisch personeel. Dokter Willems zou gedurende gans de oorlog het hospitaal leiden. In het hospitaal werden vooral zwaargewonde militairen geopereerd. In het totaal zouden er ongeveer 1320 militairen in het hospitaal overlijden ten gevolge van dodelijke verwondingen.

Na de oorlog vonden zowel ontgravingen (in het kader van repatriëren) plaats als herbegravingen van lichamen die gevonden waren in de omgeving, bij de effening van de frontstreek. In 1920-1921 telde deze begraafplaats 972 Belgische graven naast 150 Franse en een aantal Britse en Duitse graven.

De begraafplaats werd vermoedelijk in de periode 1924-1925 heraangelegd, met het plaatsen van de officiële Belgische grafstenen. Toen de Belgische militaire begraafplaats van Reninge in 1968 werd ontruimd, werden 117 graven naar Hoogstade overgebracht. De 123 andere graven werden op de begraafplaats van Westvleteren herbegraven.

Nu liggen er 825 doden begraven, waarvan 805 Belgen en 20 Britten (“Hoogstade Belgian Military Cemetery”). 17 Belgen konden niet meer geïdentificeerd worden. 6 Belgen liggen onder een Vlaamsgezind heldenhuldezerkje.

Wat de 788 geïdentificeerde Belgen betreft: het gaat om 1 dode van 1914 (hier aangebracht), 180 + 71 (uit Reninge) van 1915, 193 + 32 (uit Reninge) van 1916, 172 + 13 (uit Reninge) van 1917 en 125 + 1 (uit Reninge) van 1918. De 20 geïdentificeerde Britten stierven in 1915 (3), 1917 (4) en 1918 (13).

Kenmerken

Min of meer rechthoekige plattegrond van ongeveer 123 op 39 m, met inbegrip van de parking vooraan links.

Aan straatzijde (noordwestkant) wordt de begraafplaats afgesloten door gele bakstenen voormuur met pilasters onder ezelsrug. Centraal bevindt zich een toegangspoort onder rondbogige opening met schilddak, bedekt met rode leien. In de poort zit een tweeledig houten hekken. De rest van begraafplaats wordt omzoomd door een afsluiting en groen. Op de begraafplaats zijn onder meer Japanse kerselaars, linden, knotwilgen, berken, coniferen, buxus en laurierkers terug te vinden. 

Rechts vooraan staat een houten schuilgebouwtje, met grondplan, registerkastje en bezoekersboek. Vanaf toegangspoort loopt een centraal pad in rode steenslag tot aan de vlaggenmast centraal achteraan op de begraafplaats. Ook de symmetrisch aangelegde kleinere paadjes, tussen de rijen grafstenen, zijn in rode steenslag aangelegd. De rijen grafstenen staan rug aan rug opgesteld, met bloemperken (rozenstruiken en narcissen in de lente) of grasstroken ervoor of ertussen. Behalve zes heldenhuldezerkjes en 20 Britse grafstenen (‘headstones’) bestaan de grafstenen uit het officiële Belgische type.

  • DEN BAES J. (eindred.) 2004: Momenten van Oorlog in Vredestijd. Een tocht langs Oorlogserfgoed in Veurne-Ambacht, Koksijde.
  • Informatie verzameld door Roger Verbeke
  • Informatie afkomstig van de Dienst Oorlogsgraven (Algemene Directie Material Resources – Divisie CIS en Infrastructuur – Sectie Infrastructuur – Bureau Real Estate)
  • Informatie afkomstig van de Commonwealth War Graves Commission, te raadplegen op: http://www.cwgc.org/

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002404, Belgische militaire begraafplaatsen (DECOODT H., 2008)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belgische militaire begraafplaats Hoogstade [online], https://id.erfgoed.net/teksten/125264 (geraadpleegd op ).


Belgische militaire begraafplaats (Hoogstade - WOI) ()

Locatie

Gelegen langs de Brouwerijstraat, net ten zuidwesten van de kerk van Hoogstade, ten westen van de drukke weg Ieper-Veurne, in een vlakke omgeving. Op circa 1500m ten zuidoosten ligt het rustoord Clep. Verspreid over de begraafplaats liggen 20 Britse graven ("Hoogstade Belgian Military Cemetery").

Historische achtergrond

Deze begraafplaats is vermoedelijk reeds in 1915 gestart in de nabijheid van het voormalige klooster en niet zo ver van de kerk. Op 26 april 1915 schreef een kloosterzuster over de aanleg van een 'nieuw kerkhof', waarbij 19 soldaten begraven werden. Tot aan het einde van de oorlog zouden hier begravingen plaatsvinden. De doden waren grotendeels afkomstig van het militaire hospitaal in het rustoord Clep, dat anderhalve kilometer verwijderd was. Toen dit militair hospitaal in januari 1915 werd opgericht, was het een Britse instelling ('Belgian Field Hospital'). Vanaf 15 mei 1916 was het een Belgisch militair hospitaal. Dokter Willems zou gedurende de ganse oorlog het hospitaal leiden.

Na de oorlog vonden zowel ontgravingen en repatriëringen plaats als herbegravingen van lichamen die gevonden waren in de omgeving bij de effening van de frontstreek. In 1920-1921 telde deze begraafplaats 972 Belgische graven, 150 Franse en een aantal Britse en Duitse graven.

Ook deze begraafplaats werd vermoedelijk in de periode 1924-1925 heraangelegd. De officiële Belgische grafsteen werd in 1920 ontworpen door de Brusselse architect Simons, in opdracht van het Ministerie van Landsverdediging. Het duurde tot 1924 eer de grafsteen officieel werd voorgesteld.

In 1968 werd de Belgische militaire begraafplaats van Reninge ontruimd. 117 graven werden naar hier overgebracht en de rest naar West-Vleteren.

Er liggen momenteel 825 doden begraven, waarvan 805 Belgen en 20 Britten.

Het betreft 1 dode van 1914 (hier aangebracht), 180 + 71 (van Reninge) van 1915, 193 + 32 (Reninge) van 1916, 172 + 13 (Reninge) van 1917 en 125 + 1 (Reninge) van 1918.

Er liggen 12 officieren en 4 adjudanten.

Qua wapenkorps ligt er voornamelijk infanterie, maar ook cavalerie, artillerie, genie, vervoerkorps, tolkenkorps, gendarmerie en etappetroepen.

Zes Belgen liggen onder een Vlaamsgezind heldenhuldezerkje.

Van de 20 geïdentificeerde Britse doden behoorden er 4 tot de luchtmacht ('Royal Flying Corps' of het latere 'Royal Air Corps'). 10 doden behoorden tot de infanterie, 6 tot de artillerie. 13 doden stierven in 1915, 4 in 1917 en 13 in 1918. Onder deze doden waren er 3 met de graad officier.waaronder 4 van de 'Royal Flying Corps' en het later opgerichte 'Royal air Force'.

Beschrijving

De Belgische militaire begraafplaats van Hoogstade heeft een min of meer rechthoekige plattegrond, waarvan een deel vooraan links parking is. Het terrein is vlak en heeft een oppervlakte van circa 123 op 39m.

De voorzijde van de begraafplaats wordt afgebakend door een muur en poortgebouw met rondboog in gele baksteen als toegang. De andere zijden worden omheind door een haag.

Na de toegang begint het brede middenpad uit rode grint, dat smaller wordt in het tweede deel van de begraafplaats. Vooraan rechts staat het houten schuilgebouwtje met grondplan en registerkastje. Achteraan op de begraafplaats staat een vlaggenstok met de Belgische vlag.

De overgrote meerderheid van de graven bestaat uit de officiële Belgische grafzerk. Er zijn ook 6 heldenhuldezerkjes en 20 Britse grafstenen. De grafstenen werden in lange rijen aangelegd, georiënteerd naar het middenpad toe. Ze staan per 2, rug aan rug, met ertussen gras en rozenstruiken.

Er liggen 825 doden individueel begraven, waarvan 805 Belgen en 20 Britten. 17 Belgen konden niet geïdentificeerd worden.

  • DEN BAES, Johan (eindred.) 2004: Momenten van Oorlog in Vredestijd. Een tocht langs Oorlogserfgoed in Veurne-Ambacht, V.V.V. s Alveringem, Lo-Reninge, Veurne, Veurne-Ambacht, Koksijde.
  • VERBEKE R. s.d.: Onuitgegeven nota's.

Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belgische militaire begraafplaats Hoogstade [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195756 (geraadpleegd op ).