Teksten van Ensemble van Bilmeyer en Van Riel

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300109

Ensemble van Bilmeyer en Van Riel ()

Architectenbureau Bilmeyer en Van Riel ontwierp tussen 1889 en 1895 in de Transvaalstraat vier vrijstaande groepen van twee of drie villa’s in een eclectische bouwstijl gekenmerkt door de rode baksteenbouw met natuurstenen elementen, de asymmetrische opstelling en de combinatie van elementen uit de cottagestijl en de neo-Vlaamserenaissance zoals de complexe leien bedaking met smeedwerk, de hoektraptorens, de erkers en de balkons.

Zij voerden de projecten uit in opdracht van de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier. Deze maatschappij was in 1886 opgericht om Zurenborg te ontwikkelen tot woonwijk voor de hogere middenklasse. De maatschappij bouwde voor eigen rekening tal van modelwoningen en –ensembles, in samenwerking met verschillende bouwmeesters, om op die manier de bouw van woningen door privé-investeerders te stimuleren. Ook was het duidelijk te bedoeling om aan te sturen op de keuze voor rijk uitgewerkte, doorgaans eclectische ontwerpen.

Het bouwdossier van nummers 24-26 dateert van 1890 en is de minst gaaf bewaarde van de vier groepen. Aan beide zijden zijn de percelen afgescheiden van de straat door een houten hek tussen bakstenen pijlers, waarvan bij nummer 24 het originele exemplaar is bewaard.

Nummer 26, de linker woning, is door het weghalen van de hoog boven het dak uitstekende toren en door het wijzigen van de brede gevelpunt, zijn opvallendste kenmerken verloren. De breed uitgewerkte voorgevel telt twee bouwlagen en drie traveeën, met links een afgeschuinde travee met overkragend hoekbalkon. Twee brede banden met wit-rood siermetselwerk ritmeren de gevel horizontaal. Eenvoudige rechthoekige muuropeningen, een deur in natuurstenen neorenaissance-omlijsting en bewaard houtwerk. De kleurrijke banden lopen door in de zijgevel, waar de kroonlijst doorbroken wordt door een volume onder puntgevel.

Nummer 24 rechts verloor de houten versiering en het smeedijzeren topstuk van de gevelpunt. De straatgevel telt drie traveeën en twee bouwlagen, en heeft als bijzondere kenmerken het houten balkon boven de deur en de met siermetselwerk ingevulde muur- en boogvelden. Beneden segmentbogige vensters en deur, boven rechthoekige vensters onder natuurstenen latei. Zijgevels met dezelfde kleurstelling van rode baksteen met geel siermetselwerk.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1890 # 1479.

Auteurs:  Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Hooft E. 2015: Ensemble van Bilmeyer en Van Riel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/168235 (geraadpleegd op ).


Groepen villa's ()

Vrijstaande groepen van twee of drie villa's, 1889-95, naar ontwerp van J. Bilmeyer en J. Van Riel; telkens weerkerende karakteristieken: asymmetrische opstelling, eclectische stijl met cottage-elementen (behalve nummers 49-53), bak- en natuursteen parement met blokversiering, complexe bedaking (leien) met smeedwerk, hoektraptorens, erkers en balkons.

Nummers 45-47, van 1893; in de hoogte uitgerokken confer souterrain, puntige gevels, steile bedaking en spitse toren; bijkomende neogotische kenmerken als polygonale traptoren (nummer 45), spitsbogen, kruisbloemen (nummer 47).

Nummers 49-53, aanpalende, symmetrisch uitgewerkte huizengroep, 1895, met referenties naar inheemse renaissance en barok.

Nummers 20-22, van 1889, met spitse arkel en balkon; de mooie torenspits van nummer 22 is verdwenen.

Nummers 24-26, van 1890, meest toegetakelde groep: de originele houten tuinpoort van nummer 24 bleef evenwel bewaard.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers D2, 1893, Modern Archief 20.286, dossier 981: nummers 45-47; 1890, Modern Archief 20.264, dossier 1479: nummers 24-26.
  • ELAUT A. & J. POSSEMIERS 1988: Op wandel door de belle époque, Brussel, 146-147.
  • L'Emulation, 1893, kolom 190, plaat 36-39.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. 1992: Ensemble van Bilmeyer en Van Riel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/168208 (geraadpleegd op ).