Zogenaamd "Paanhuis", banbrouwerij van de heerlijkheid. Gebouwd door de heren van Scharenberg, heren van Hoepertingen van 1617 tot 1688; het wapen in de gevelsteen boven de deur is dat van Willem van Scharenberg (✝ 1632) en zijn vrouw Guillemette-Anne de Lynden. Het gebouw dateert waarschijnlijk uit midden 17de eeuw. Op de Ferrariskaart (1771-77) maakt het deel uit van een complex met losstaande bestanddelen en hovingen. Midden 19de eeuw, zie Atlas van de Buurtwegen (1844), is het goed reeds verdeeld; het erf bevindt zich nu achter het woonhuis, met één dienstgebouw aan de andere zijde van het erf. De huidige dienstgebouwen zijn van recentere datum (tweede helft 19de eeuw). Gerestaureerd in 1957.
Breedhuis van het dubbelhuistype, vijf traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak. Bakstenen gebouw op een gecementeerde plint; licht verhoogde begane grond; merkwaardig houten, getralied keldergat. Rechts, rest van een kalkstenen hoekband. Recente vensters -drie kruiskozijnen, een bolkozijn en een klein vierkant venster- in hardstenen omlijsting met negblokken. Oorspronkelijke ontlastingsbogen van twee rollagen en een platte laag. Kleine, getoogde, bakstenen zoldervensters. Rondboogdeur in een verankerde omlijsting van kalksteenblokken; ontlastingsboog van een platte laag, een rollaag en een platte laag. Waarschijnlijk oorspronkelijk, benageld houtwerk.
In de rechtse zijgeveltop, stijl- en regelwerk met bakstenen vullingen. Links werd in het eerste kwart van de 19de eeuw een aanbouwsel van een travee en een bouwlaag onder zadeldak (Vlaamse pannen) toegevoegd, voorzien van een rechthoekig venster in een vlakke hardstenen omlijsting; linkse zijgevel met aandak en vlechtingen. Haaks op de achtergevel aan de zijde van de Langegrachtstraat, dienstgebouw uit de tweede helft van de 19de eeuw, met hergebruikte, 17de-eeuwse muurankers met krullen.
Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout. Auteurs: Schlusmans, Frieda Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Paanhuis, banbrouwerij van de heerlijkheid [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31931 (geraadpleegd op ).
In de eerste week van januari voeren we aanpassingen door voor de gemeentefusies van 1 januari 2025. De toepassing kan tijdelijk offline zijn of onvolledige zoekresultaten tonen. Vanaf maandag 6 januari is alles weer volledig beschikbaar.