Teksten van Burgerhuis in eclectische stijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6795

Burgerhuis in eclectische stijl ()

Historiek en context

Burgerhuis in eclectische stijl, oorspronkelijk het linker pand van een ensemble van twee hotels, naar een ontwerp door de architect Jean-Laurent Hasse uit 1882. Opdrachtgever was de legerofficier kolonel P. Henrard. Het aanpalende pand (nummer 5) werd in 1974 gesloopt voor een nieuwbouwflat. Eerder in 1882 had Hasse op de aanpalende percelen al de gekoppelde hotels Meert en Burls (gesloopt) tot stand gebracht.

De hotels Henrard behoren tot het vroege oeuvre van Jean-Laurent Hasse, die actief was van 1875 tot zijn overlijden in 1925. Tijdens de eerste decennia van zijn loopbaan bouwde de architect een groot aantal voorname burgerhuizen in eclectische en neo-Vlaamserenaissance-stijl in Antwerpen waaronder zijn eigen woning uit 1880 in de Osystraat. Vanaf de jaren 1900 verplaatste het zwaartepunt van zijn activiteiten zich naar architectuur voor de industrie, zoals de kantoren en werkplaatsen van Bell Telephone Manufacturing Company in de Boudewijnsstraat waarvoor hij al in 1882 de eerste gebouwen ontwierp, de Compagnie Générale des Tramways d’Anvers in de Grotehondstraat uit 1903, en het automerk Minerva waarvan de eerste fabriek in de toenmalige Warandestraat in 1904 tot stand kwam. De hotels Henrard maken deel uit van een reeks constructies uit begin tot midden jaren 1880 waar Hasse naar verluidt voor het eerst in België gebruik maakte van "grès de Bavière et de Bade". Om deze natuursteen van Zuid-Duitse oorsprong te promoten, bracht hij een foto-album uit met zeven van zijn realisaties. Daartoe behoren ook de hotels Müller en Engels aan de Prins Albertlei en het hotel Bulcke in de Violierstraat.

Architectuur

Van het ensemble van twee individueel ontworpen hotels in verwante eclectische stijl, is het resterende nummer 3 het meest eenvoudige. Het verdwenen nummer 5 onderscheidde zich door een opvallende centrale erker op colonnettes, en een extra mezzanine op een rondbogenfries. Met een gevelbreedte van drie traveeën, omvat de rijwoning een souterrain en drie bouwlagen, onder een gemansardeerd zadeldak. De lijstgevel heeft een parement uit geel baksteenmetselwerk in kruisverband, met overvloedig gebruik van roze natuursteen voor structurerende onderdelen als de plint, speklagen, waterlijsten, deur- en vensteromlijstingen, balkons, sluitstenen en consoles. Smeedijzeren ankers geven in de fries het bouwjaar 1882 aan. Geleed door waterlijsten, legt de compositie de klemtoon op de middenas, die op de bovenverdiepingen wordt gemarkeerd door balkons met uitgelengde consoles, respectievelijk een balustrade en een gebuikte gietijzeren borstwering. Verder beantwoordt de compositie aan een regelmatig ordonnantieschema, met registers van alternerend rechthoekige en getoogde muuropeningen met diamantkopsleutel. De inkomdeur wordt geaccentueerd door een gebroken gebogen fronton en bovenlicht, entablementen en onderdorpels leggen de klemtoon op de eerste verdieping en geblokte gevelstenen sieren de penanten van de tweede verdieping. Een gekorniste houten kroonlijst op klossen en consoles vormt de gevelbeëindiging; getoogde houten dakkapellen met waterlijst. Het houten schrijnwerk van de inkomdeur en vensters is bewaard, evenals de smeedijzeren keldertralies.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis, dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1882#831; foto FOTO-ALB#1244.
  • [HASSE J.-L.] [1886]: Façades des sept constructions où les grès de Bavière & de Bade ont été employés pour la première fois à Anvers et en Belgique, Antwerpen.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2016: Burgerhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/194121 (geraadpleegd op ).


Enkelhuis ()

Statig enkelhuis van drie traveeën en drie bouwlagen onder mansardedak, opgetrokken in neorenaissancestijl en door middel van ankers 1882 gedateerd. Lijstgevel van baksteen en roze graniet; hoge sokkel, doorlopende banden en gekorniste kroonlijst. Middentravee met balkons op zware bewerkte consoles, respectievelijk met balustrade en gebuikte ijzeren leuning. Rechthoekige en getoogde (tweede verdieping) vensters in bandomlijsting met diamantkopsleutels (begane grond), met consoles en paneel met diamantkoppen op borstwering (tweede verdieping). Rechthoekige deur in zware omlijsting met entablement en gebogen, gebroken fronton, rechthoekig bovenlicht in bandomlijsting met diamantkopsleutel.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Burgerhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6795 (geraadpleegd op ).