Teksten van Herenhuis in eclectische stijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7084

Herenhuis in eclectische stijl ()

Historiek en context

Herenhuis in eclectische stijl, gebouwd naar een ontwerp door de architect Ferdinand Hompus uit 1888 (gevelinscriptie). Bouwheer was de kolenhandelaar Edmond Joseph Antoine Steppe (1847-1915), echtgenoot van Maria Helena Barbara Hancart. Hij leidde de firma Steppe-De Block, die was opgericht door zijn ouders Albert Romain Steppe en Anna Catharina De Block. In 1880 had Steppe al een eerste keer beroep gedaan op Hompus, voor het ontwerp van de nieuwe bedrijfsgebouwen van de kolenhandel Steppe-De Block aan de Vlaamsekaai, gelegen aan het nieuw gegraven Kolendok. In de periode 1891-1894 volgden nog een reeks kleinere opdrachten voor bescheiden kolenpakhuizen in de Handelsstraat, de Vorstermansstraat, de Wasstraat te Berchem, de Schoytestrat en de Paleisstraat, vermoedelijk een netwerk voor de kolendistributie in de wijken.

Het hotel Steppe behoort tot het rijpere oeuvre van Ferdinand Hompus, die vanaf 1875 tot begin jaren 1910 als zelfstandig architect actief was. In navolging van zijn vader Joseph Antoine Hompus, ontplooide hij een productieve loopbaan in dienst van de burgerij. Vroeg in zijn carrière ontstonden naast neoclassicistische rijwoningen van een conventioneel type, enkele vroege uitingen van neo-Vlaamserenaissance-architectuur zoals de winkelhuizen slagerij Raes-Daems uit 1879 in de Steenhouwersvest en “In ’t zicht der Schelde” uit 1881 in de Scheldestraat. Het hotel Steppe is representatief voor de voorname burger- of herenhuizen in een herkenbare, klassiek geïnspireerde eclectische stijl, die Hompus tijdens de latere jaren 1880 en 1890 ontwierp. Vergelijkbare voorbeelden zijn het hotel Passenbronder uit 1886 in de Jacob Jordaensstraat en het eveneens in 1888 gebouwde hotel Feher in de Grétrystraat. Ook bedrijfspanden als Brouwerij De Leeuw in de Coebergerstraat, maken deel uit van zijn oeuvre.

Architectuur

Het herenhuis, een statige rijwoning in half open bebouwing met een gevelbreedte van vier bij drie traveeën, omvat een souterrain en twee bouwlagen onder een geknikt schilddak (nok loodrecht op de straat). Het verzorgde parement van de lijstgevels combineert witte natuursteen met blauwe hardsteen voor de geprofileerde plint, bossage, speklagen, deur- en vensteromlijstingen en het hoofdgestel. Geleed door de puilijst, beantwoordt de compositie van voor- en zijgevel aan een klassiek symmetrisch schema met registers van rechthoekige vensters. Daarbij ligt de nadruk telkens op de middenas, die in de voorgevel wordt gemarkeerd door een twee traveeën breed balkon met consoles, balustrade en siervazen op de eerste verdieping. In de zijgevel is de centrale travee als risaliet uitgewerkt, ter accentuering van het inkomportaal in geriemde omlijsting met oren. Op de begane grond worden de vensters met lekdempel op consoles in de voorgevel geflankeerd door geboste pilasters, en in de zijgevel gevat in een geriemde omlijsting met oren. De bovenvensters onderscheiden zich door een breed geprofileerde omlijsting met diamantkoppen en sluitsteen, een balustrade in de borstwering, en een entablement op consoles en wortelmotieven als bekroning. Het klassieke hoofdgestel met architraaf, metopen-en-trigliefenfries, en een breed overstekende houten kroonlijst en tandlijst op klossen, vormt de gevelbeëindiging. De fraai bewerkte, gevernist houten inkomdeur is bewaard, evenals de flankerende bronzen lantaarns en de smeedijzeren souterraintralies; vernieuwd vensterschrijnwerk. Van de aanpalende, oorspronkelijk smeedijzeren inrijpoort bleven enkel de bewerkte hardstenen pijlers behouden.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1888#57 (hotel Steppe), 1891#1564 (Handelsstraat), 1892#83 en 1892#1671 (Vorstermansstraat), 956#759 en 1539#528 (Wasstraat), 1893#1016 (Schoytestraat) en 1894#985 (Paleisstraat).

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2016: Herenhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/188063 (geraadpleegd op ).


Herenhuis in neorenaissancestijl ()

Half vrijstaand herenhuis van vier bij drie traveeën en twee bouwlagen onder half schilddak (nu bitumen, vroeger leien + vorstkam), neorenaissance-stijl van circa 1900. Natuurstenen lijstgevels met afgeronde hoeken en arduinen sokkel, doorlopende lekdrempels, kordons, fries en puilijst, gevelbeëindiging door gelede architraaf, geornamenteerd (trigliefen en schijven) fries aan straatgevel, blind fries aan zijgevel, gekorniste houten kroonlijst op modillons. Penanten van eerste bouwlaag aan voorgevel uitgewerkt als geblokte pilasters, hogerop breed balkon op consoles, balustrade met vazen, balusters voor zijvensters. Zijgevel met ingangsrisaliet. Rechthoekige vensters in geriemde omlijsting, op verhoogde begane grond met lekdrempels op voluutconsoles, op bovenverdieping in omlijsting met diamantkoppen en wortelmotieven onder entablement. Hoge rechthoekige deur met bovenlicht in geriemde omlijsting met oren.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Herenhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/7084 (geraadpleegd op ).