Teksten van Belgische militaire begraafplaats Keiem

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78289

Belgische militaire begraafplaats Keiem ()

Gelegen langs de Keiemdorpstraat, ten noorden van de dorpskom van Keiem, vlakbij de kruising met de Oostendestraat (N369).

Historiek

De Belgische militaire begraafplaats van Keiem is een verzamelbegraafplaats van na de Eerste Wereldoorlog. De begraafplaats werd op 12 juli 1925 ingewijd en telt vandaag de dag 590 graven voor evenveel Belgen, waarvan 364 ongeïdentificeerde doden (meer dan 60%). Hieronder één dode die er niet begraven ligt maar herdacht wordt en één geïdentificeerde dode uit 1940.

De doden van deze begraafplaats zijn afkomstig uit veldgraven en graven op en naast het kerkhof van Keiem of uit dorpen in de nabije omgeving: Leke, Beerst, Stuivekenskerke (waar de bocht van Tervate gelegen is), Pervijze,…

Van de 225 geïdentificeerde doden uit de Eerste Wereldoorlog kwamen er 165 om in 1914, waarvan 147 doden ten gevolge van de IJzerslag. Opvallend zijn het hoge aantal doden van 8ste en 13de Linieregiment van 18 en 19 oktober 1914. Op 18 oktober 1914 barstte de Slag aan de IJzer in volle hevigheid los. Die dag konden de Duitsers (6de reservedivisie) onder meer de Belgische voorposten van Keiem en Beerst veroveren. Vanuit het bruggenhoofd Diksmuide lanceerden de Belgen (8ste en 13de Linieregiment) een tegenaanval en heroverden ze Keiem. Op 19 oktober heroverden de Duitsers Keiem en drongen ze de Belgen opnieuw achteruit, met grote verliezen tot gevolg. Tijdens een Frans-Belgische tegenaanval vanuit bruggenhoofd Diksmuide kon de Brigade Fusiliers Marins Beerst heroveren en konden eenheden van de 5de legerdivisie Vladslo heroveren. Ondertussen waren nieuwe Duitse eenheden in de strijd geworpen, waardoor de Fransen en Belgen gedwongen werden zich terug te trekken uit Beerst en Vladslo.

Vanaf 20 oktober zouden de gevechten plaatsvinden aan de IJzer. Vooral aan de bocht bij Tervate, ongeveer twee kilometer meer westwaarts van deze begraafplaats gelegen, zou hevig gevochten worden. De Duitsers konden de IJzer in deze bocht op 22 oktober 1914 oversteken, waardoor ze voor het eerst de linkeroever van de IJzer konden bezetten en massaal troepen over de IJzer konden sturen. Belgische tegenaanvallen haalden niks uit, behalve een bloedige tol aan mensenlevens. Uiteindelijk zou de onderwaterzetting eind oktober 1914 een einde maken aan de Duitse opmars en de stellingenoorlog inluiden. De Belgen bouwden de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort-Diksmuide uit tot hun eerste linie, de Duitsers zaten ten oosten van de IJzer. In het geïnundeerde gebied ertussen hadden beide kampen voorposten uitgebouwd op hoger gelegen gebieden, die boven de watervlakte uitstaken.

Kenmerken

De Belgische militaire begraafplaats van Keiem heeft een ruitvormige plattegrond van ongeveer 75 x 75 meter, waarin de vier perken symmetrisch aangelegd zijn. In de zuidwestelijke hoek ligt een kleine parking met een witgeschilderd bakstenen kapelletje ter ere van O.L.V. Middelares en de toegang tot de begraafplaats. Vanaf deze hoek vertrekt het centrale pad dat rond een bloemperk vooraan en een centraal rechthoekig perk met vlaggenmast trekt en de begraafplaats als een spiegelas in tweeën verdeelt, net zoals het pad haaks op deze lijn min of meer doet. De perken zijn grasperken, met dubbele rijen (allemaal officiële) grafstenen, waartussen een buxushaag is aangeplant. De grasperken worden van mekaar gescheiden door paden uit grijze steenslag.

Het tweeledige smeedijzeren toegangshekken zit gevat tussen twee arduinen pijlers, met bruingeschilderde metalen platen met “Cimetière militaire de KEYEM” respectievelijk “Militair kerkhof van KEYEM”. Links en rechts staan nog iets hogere arduinen pijlers met “1914” respectievelijk “1918”. Tussen de pijlers steekt smeedijzeren traliewerk. Aan de westelijke en zuidelijke kant van de begraafplaats zijn nog arduinen en bakstenen pijlers met arduinen dekstenen aanwezig, met ertussen aanplantingen en een groene afrastering. De andere zijden worden met een haag, bomen en struikgewas omheind.

Vooraan links op de begraafplaats staat een houten schuilhuisje, met grondplan, register en bezoekersboek. Her en der op de begraafplaats staan stenen zitbanken. De aanwezige boom- en struiksoorten zijn heel divers, waaronder treurwilgen, coniferen, esdoorns, populieren, rododendron, laurier,…. Doorgaans zijn bloemen (rozenstruiken, narcissen) bij de graven aangeplant.

  • Informatie verzameld door Roger Verbeke
  • Informatie afkomstig van de Dienst Oorlogsgraven (Algemene Directie Material Resources – Divisie CIS en Infrastructuur – Sectie Infrastructuur – Bureau Real Estate)

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW004537, Belgische militaire begraafplaatsen (DECOODT H., 2008)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belgische militaire begraafplaats Keiem [online], https://id.erfgoed.net/teksten/313658 (geraadpleegd op ).


Belgische militaire begraafplaats ()

Belgische militaire begraafplaats. Militaire begraafplaats na de Eerste Wereldoorlog aangelegd en in 1925 ingehuldigd. Toegang op de westelijke hoek via een nieuwe metalen poort gevat tussen arduinen pijlers met bronzen platen met het opschrift "CIMITIÈRE MILITAIRE DE KEYEM" en "MILITAIR KERKHOF VAN KEYEM". Langs weerszijden geflankeerd door eenvoudig metalen hek met hogere arduinen pijlers met de data "1914" en "1918".
Ruitvormige aanleg, waarbij de 590 graven met Belgische arduinen grafstenen in dubbele rijen rondom een centrale groenpartij zijn gerangschikt. De bewaarde arduinen en bakstenen pijlers met arduinen dekstenen herinneren nog aan de oorspronkelijke afsluiting van de begraafplaats.

  • Provinciale Bibliotheek Tolhuis, fototheek.
  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belgische militaire begraafplaats Keiem [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78289 (geraadpleegd op ).


Belgische militaire begraafplaats (Keiem - WOI-WOII) ()

Locatie

Gelegen langs de Keiemdorpstraat, ten noorden van de dorpskom van Keiem, in vlak gebied. Omgeving bestaat uit weiland en bebouwing. Naast de toegang staat een kapelletje.

Historische achtergrond

De Belgische militaire begraafplaats van Keiem is een verzamelbegraafplaats van na de Eerste Wereldoorlog.

De grond werd in februari 1924 door het Ministerie van Landsverdediging verworven uit privaat bezit. Na verzameling van de doden na de oorlog en aanleg van de begraafplaats volgens het stramien, werd de begraafplaats op 12 juli 1925 ingewijd.

De officiële Belgische grafsteen werd in 1920 ontworpen door de Brusselse architect Simons, in opdracht van het Ministerie van Landsverdediging. Het duurde tot 1924 eer de grafsteen officieel werd voorgesteld.

Opvallend op de begraafplaats van Keiem zijn het aantal doden van 8ste en 13de Linieregiment van 18 en 19 oktober 1914 (147 van de 590). Op 18 oktober 1914 vielen de Duitsers aan en veroverden ze de Belgische voorposten, onder andere Keiem. Vanuit Bruggenhoofd Diksmuide deden de Belgen (8ste Li en 13de Li) een tegenaanval en heroverden ze Keiem. Op 19 oktober deden de Duitsers een nieuwe aanval, heroverden Keiem en drongen de Belgen achteruit. Er vond een verwarde Belgische terugtocht naar de Ijzer plaats en de ijzeren draaibrug werd opgeblazen.

364 van de 590 doden konden niet meer geïdentificeerd worden.

Beschrijving

De Belgische militaire begraafplaats van Keiem heeft een ruitvormige plattegrond van circa 75 x 75m en bestaat uit 4 grote perken. Het terrein is vlak.

De begraafplaats wordt links van de toegang omgeven door een haag, rechts een omheining bestaande uit een moderne, groene afrastering. Rondom rond zijn pilasters aanwezig.

De sobere toegang, die zich op één van de 4 hoeken van de plattegrond situeert, bestaat uit een smeedijzeren poort, begrensd door grijze hardstenen, balkvormige zuilen met links op een ijzeren plaat 'Cimetière militaire de Keyem' en rechts 'Militair kerkhof van Keyem'. Links en rechts hiervan is er een eenvoudig smeedijzeren hekken, op hun beurt aan de uiteinden begrensd door grijze hardstenen pilaren, die iets hoger zijn en met daarop de jaartallen '1914' '1918'. Vóór de linkerpartij van de toegang, nl. het hekken, is een verharde toegangsweg met grijze klinkers; vóór de toegangspoort is een oprit in rode kiezels; vóór het rechterhekken is een graspartij.

Na de toegang begint een partij fijne, grijze kiezels. Onmiddellijk links staat een bruin, houten schuilgebouwtje met een houten zadeldak. Hierin de plattegrond en een registerkastje met het bezoekersboek. Links en rechts van het wandelpad zijn 2 vierkant gesnoeide struiken. Daarna beginnen links en rechts de graven.

Centraal op de begraafplaats een vierkante groenpartij, waarrond de 4 perken met grafstenen geschikt liggen. Deze centrale groenpartij is dus als het ware de spiegelas. Achter deze centrale groenpartij, op het centrale wandelpad, staat een vlaggenstok met daaraan de Belgische vlag.

De grafstenen zijn de officiële Belgische grafstenen. Ze staan per 2, rug aan rug, deels met een haag ertussen. Tussen de dubbele rijen grafstenen is er gras. Er zijn telkens 6, 8 of 10 rijen, bestaande uit 5, 7, 9 of 11 graven. Verspreid over de begraafplaats enkele bomen en zitbanken.

Er liggen 589 doden begraven en 1 wordt er herdacht. 1 dode dateert uit de Tweede Wereldoorlog.


Bron: WOI Relict (329): Belgische militaire begraafplaats (Keiem - WOI-WOII)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belgische militaire begraafplaats Keiem [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195687 (geraadpleegd op ).