erfgoedobject

Waaghuis

bouwkundig element
ID
80108
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80108

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Waaghuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalig waaghuis dat door de dorpen Achel, Hamont en Sint-Huibrechts-Lille op heidegrond van de gemeente Achel tussen 1771 en 1775 werd opgericht tussen twee oude banmolens van de heerlijkheid Grevenbroek, de nog bestaande watermolen 't Mulke en een in 1800 tijdens een herfststorm omgewaaide houten windmolen, dit om de geregeld terugkerende geschillen tussen de molenaars en de inwoners van Grevenbroek in te dijken.

Er waren aan de zuidzijde van de waag ook stallingen verbonden om de lastdieren die het graan vervoerden tijdens het malen in onder te brengen. Het gebouw, dat eertijds werd bewoond door een beëdigd weger, die het graan woog dat naar de molen werd gebracht en het meel dat naar huis werd gevoerd, werd na de Franse Revolutie omgevormd tot een gewone boerderij en circa 1960 gedeeltelijk gesloopt.

Heden resten nog enkel de in 1984 door de stad Hamont-Achel herstelde rechthoekige fundamenten van een vijftal ruimten. Restanten van niet authentieke bijgebouwtjes werden toen verwijderd en de vloeren van de diverse kamers zuiver gemaakt, zodat de oorspronkelijke stenen vloer, in visgraatverband, weer zichtbaar werd. De betonnen mestkuil werd met oude hardstenen dorpels van afgebroken gebouwen in een zithoek herschapen.

Op de Ferrariskaart (1771-77) en in de Atlas van de Buurtwegen (1845) aangeduid als een langgestrekt pand. Volgens oude foto's was de met een baksteenfries afgelijnde, bakstenen hoeve langgestrekt en voorzien van een hoog zadeldak, tussen aandaken met vlechtingen, schouder- en topstukken, lag het woonhuis ten noorden, sloot aldaar een aanbouw onder lessenaarsdak aan en bevond zich ten zuiden een lager inspringend dienstgebouw, de voormalige stallingen, eveneens onder zadeldak.

  • BUSSELS M., De burcht van Grevenbroek, (Limburg, 20, 1938-39, p. 131).
  • CLAASSEN A., Achel, top van Limburg, (De Vlaamse Toeristische Biblioteek, 132, 1971, p. 8-9).
  • CLAASSEN A., Honderd eeuwen Achel, Achel, 1988, p. 23-24, afb.
  • CLAASSEN A., red., Rond de oude en nieuwe straatbenamingen te Achel, Achel, 1960, p. 25.
  • CREEMERS G. & VAN DE SIJPE L. ,De verdwenen burcht van Hamont. Een bijdrage tot de middeleeuwse geschiedenis van de stad Hamont, (Uitgaven van De Geschied- en Heemkundige Kring "De Goede Stede Hamont", 2de r., nr. 2), Hamont-Achel, 1995, p. 13.
  • DEGEEST M.,Ontmoeting met Hamont-Achel, ons stadje vandaag, Hamont-Achel, 2001, p. 196-197, afbn.
  • HOLEMANS H. & SMET W., Limburgse windmolens in heden en verleden, Nieuwkerken, 1981, p. 21.
  • S.N., Grevenbroeker Echo's, 4, 1993, p. 36, 39, afb. vóór de afbraak op p. 37; 14, 1996, p. 33-34, afb.
  • VAN DE BROEK H., De poorten en wallen van de stad Hamont, in Limburg, 38, 1959, p. 228-235.
  • VISSERS P., Langs Vlaamse wegen - Hamont-Achel, Brussel-Hamont-Achel-Antwerpen, 1992, p. 9, 12, afb.

Bron: PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Neerpelt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waaghuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80108 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.