Betonnen militaire constructie, gelegen in een tuin langs de Steenbergstraat, palend aan de begraafplaats van Kwatrecht. Op 200 meter ten zuidwesten ligt bunker Av14, op 200 meter ten noordoosten bunker A42.
Het betreft een Belgische bunker, opgetrokken als onderdeel van het Bruggenhoofd Gent. Deze verdedigingsstelling werd tussen 1934 en 1938 aangelegd op acht kilometer ten zuiden van Gent ter verdediging van het nationaal reduit. De aanleg hiervan kaderde in de fortificatiepolitiek die België na de Eerste Wereldoorlog voerde.
Het eigenlijke bruggenhoofd was opgebouwd uit twee weerstandsnesten – Betsberg en Muntekouter – en drie steunpunten – Semmerzake, Eke en Astene. De weerstandsnesten en steunpunten waren met elkaar verbonden via een courtine, bestaande uit drie verdedigingslijnen. Deze bunker maakte deel uit van de voorste verdedigingslijn ten noordoosten van het weerstandsnest Betsberg.
De bunker bestaat uit een L-vormig toegangssas en twee bunkerruimtes, elk met een getrapte schietopening aan zuidelijke zijde. Zodoende was dit schootsveld afgestemd op dat van bunker Av14. Het toegangssas was bereikbaar via een betonnen trap. De bunker was voorzien op de opstelling van een mitrailleur van het type Maxim, Hotchkiss of Colt.
De bunker was gecamoufleerd als een bakstenen gebouwtje, horende bij de nabijgelegen begraafplaats. Hiertoe werden de afgeronde betonnen hoeken van de bunker achter rechte bakstenen hoeken geplaatst en werd het geheel gecementeerd met een baksteenmotief, waarop een donkerrode kleur werd aangebracht. De schietopeningen staken verborgen achter houten luiken, waarop raamprofielen waren bevestigd. Op de bunker werd een zadeldak met rode pannen geplaatst, met daarop een groot ijzeren kruis. Bij de bunker waren er twee treurwilgen en vier cipressen geplant. Een deel van de bunker stak achter een haag met poortje.
Tijdens de gevechten in mei 1940 is de bunker meermaals van bezetter gewisseld. Aan de voorzijde (kant schietopeningen) lijken er inslagen van projectielen te zien. Op bevel van de Duitse bezetter werden in 1941 ijzeren onderdelen uit de bunkers in principe verwijderd en werden bunkeropeningen in 1944 dichtgemetseld. In deze bunker blijken niettemin nog heel wat ijzeren elementen bewaard.
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. 2021: Bunker A41 [online], https://id.erfgoed.net/teksten/362737 (geraadpleegd op ).
Voorliniebunker (bunkernummer AV 41), gelegen achter de begraafplaats, palend aan het lijkenhuisje. Heden overgroeid en door hoge haag niet zichtbaar van de straat. Onderdeel van de bunkergordel "Bruggenhoofd Gent" of TPG (Tête de Pont de Gand) vanaf 1933 aangelegd door het Belgische leger ter verdediging van Gent. De militaire linie met 228 schuilplaatsen liep van de Leie in Astene tot de Schelde in Kwatrecht over 24 kilometer
Bunker met twee kamers en een sas, voorzien voor de plaatsing van verschillende types mitrailleurs. Aanvankelijk gecamoufleerd als dodenhuisje met pannen zadeldak en ijzeren topkruis.
Deze bunker stond in relatie tot de iets verder gelegen vooruitgeschoven bunker (AV 14), aan het einde van de straat in een wei op het grondgebied Melle, om het gezichtsveld en vuurbereik te vergroten. Dit militaire bouwwerk verborgen achter een berg grond, was een zogenaamde testbunker om camouflagetechnieken uit te proberen. Vertoont dezelfde opbouw van twee kamers met een sas en schietgaten, voorzien voor de opstelling van mitrailleurs.
Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Verbeeck M. & Duchêne H. 2003: Bunker A41 [online], https://id.erfgoed.net/teksten/85076 (geraadpleegd op ).