erfgoedobject

Sint-Vincentiusklooster

bouwkundig element
ID
85438
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85438

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sint-Vincentiusklooster
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sint-Vincentiusklooster
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Sint-Vincentiusklooster met meisjesweeshuis en oudevrouwenhuis, heden tekenacademie en academie muziek & woord.

Groot bijna gesloten complex, ingeplant ten noorden van de kerk op twee straathoeken van het Marktplein. Gebouwd op de plaats van het zogenaamde Boelenweeshuis, opgericht in 1780 door priester P.J. Boel als privéweeshuis in een woning met herberg, genaamd het "Hof van plaisantie". In 1834 overgenomen door twee zusters en twee novicen van de zusters van de Verrezen Zaligmaker van Sint-Niklaas, die de regel van Sint-Vincentius à Paulo volgden. De Potter situeert de bouw van een klooster en nieuwe gebouwen onder meer voor oude vrouwen en kapel in de periode 1837-1839. In 1867 wordt het armwezenhuis erg getroffen door brand. Na een schenking van de familie De Kepper-Wauters in 1869 wordt het klooster volledig heropgebouwd. Volgens een kadastermutatie van 1871 worden hierbij de drie afzonderlijke gebouwen tegenover de kerk vervangen door één L-vormig volume met een bijkomende kleine haakse uitbouw rechts, dienstig als kapel.

In 1874 wordt een nieuwe congregatie opgericht door de fusie met het klooster van Sint-Jozef, in 1849 gesticht door de zusters De Greve in De Ring. Op basis van kadastergegevens blijkt dat het gesticht in 1885 uitgebreid wordt met een nieuwe kloostervleugel in binnenblok die nu behoort tot het kindertehuis Dageraad. Een jaar eerder was ook al een woning voor de geestelijke directeur gerealiseerd (zie nummer 19). Tussen 1901 en 1903 hebben ingrijpende verbouwingen plaats. De bijhorende armschool van 1825, rechts palend aan het klooster en weeshuis en bekostigd met giften van particulieren, wordt afgebroken. Tevens wordt een nieuwe grotere kloosterkapel in twee fazen op de plaats van de bestaande kapel gebouwd confer oude prentbriefkaarten te lokaliseren in de twee uiterst rechtse venstertraveeën (zie verder). De linkse haaks geplaatste kloostervleugel wordt vervangen door een nieuw L-vormig volume, waardoor het complex haar huidige bijna gesloten plattegrond verkrijgt.

Complex samengesteld uit vier volumes (hoofdvolume, twee kloostervleugels en kloosterkapel), gegroepeerd rond een deels verharde vierkante binnentuin met beeld van de patroon Heilige Vincentius à Paulo met opschrift op sokkel, Heilig Hartbeeld en kleine bakstenen pijlerkapel. Ter hoogte van het vroegere Roodkruisplein, afgesloten door een groot ijzeren hek op laag muurtje aan bakstenen pijlers, ter vervanging van de hoge afsluitingsmuur die na de bouw van de nieuwe kapel in het begin van de 20ste eeuw werd geplaatst.

Hoofdvolume aan de straat van twee bouwlagen, ingericht als kloosterhuis en inwendig verbonden met de kapel. Opgetrokken circa 1871, aanvankelijk twaalf traveeën tellend met gemarkeerd midden- en zijrisaliet. Bij de bouw van de nieuwe kapel in 1901-1903 ingekort tot tien traveeën. Volgens oude prentbriefkaarten had het hoofdgebouw een zeer sober neoclassicistisch voorkomen. Vlakgepleisterde voorgevel met centrale deurtravee afgewerkt met bossage en een grote rondboogvormige beeldnis met beeld van Sint-Vincentius à Paulo tussen twee pilasters op de bovenverdieping onder een bekronend driehoekig fronton. Confer een gevelsteen "Benj./ Waegeman/ 14.8.55" werd de voorgevel in dat jaar hermaakt, geïnspireerd op de bak-en zandsteenstijl van de aanpalende directeurswoning. De bepleistering werd vervangen door baksteenmetselwerk op een hardstenen plint, verrijkt met natuurstenen banden en hoekblokken. De verdiepte vleugeldeur met gedeeld bovenlicht gevat tussen een geprofileerde hardstenen omlijsting, de beeldnis met gecanneleerde pilasters op gekoppelde consoles, Ionisch kapiteel en putti evenals het fronton bleven evenwel behouden.
Sobere verankerde bakstenen achtergevel met witgeschilderde onderbouw.

Interieur

Sober interieur, destijds met spreekkamers en refter op de begane grond en privé- en slaapvertrekken op de verdieping. Volgens stijlelementen aankleding wellicht gelijktijdig met de bouw van de kapel circa 1901-1903 gemoderniseerd. Confer hal met cementtegelvloeren en houten lambrisering, spreekkamers met neogotische houten schouwmantels, bordestrap doorlopend tot aan de zolder met houten beeldnis op console met gevleugelde putti op de overloop, behouden binnenschrijnwerk en gebint met gekapte telmerken. Sinds 2006 heringericht als tekenacademie.

Haakse bakstenen vleugel van twee bouwlagen, dertien traveeën met pannen schilddak. In kern mogelijk opklimmend tot 1871, confer sporen van gedichte spitsboogvensters op de begane grond; substantieel vergroot circa 1901 met onder andere trapuitbouw onder tentdakje. Onderbouw met grote rechthoekige vensters eveneens wit geschilderd. Heringericht als tekenacademie.

Achterin gelegen kloostervleugel parallel aan de voorbouw en heden ingericht als academie muziek & woord. Volgens kadastergegevens gebouwd circa 1901. Sobere constructie van vijftien traveeën, twee bouwlagen en pannen zadeldak. Fel uitspringende neogotisch getinte inkompartij met hoeklisenen, steile puntgevel en ingeschreven Brugse travee met gebogen beeldnis boven hoefijzervormige voordeur. Sobere baksteenbouw enkel verlevendigd door het gebruik van doorlopende zwart gesinterde banden ter hoogte van de rechthoekige vensters, typisch voor het begin van de 20ste eeuw. Straatpuntgevel opengewerkt voor nieuwe functie en inwendig volledig gemoderniseerd.

  • Gemeentehuis Hamme, Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek Der Prochie van Hamme ende Heerlykhede van Sint Anne Liggende binnen den Lande van Dendermonde, 1772-1776 by Jan Baptiste van Huffel, gesworen Landt-meter, 11de wijk, nummer 148-149.
  • OCMW-Hamme, archief.
  • Prentbriefkaartcollectie H. De Looze, Hamme.
  • Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks IV, Gent, 1887.
  • DE RAUW E., Zo leefde Hamme, Hamme, 1983, p. 18.
  • DE RIJCKE E., Kroniek van een ziekenhuis: het hospitaal van Hamme, in Bijdragen tot de geschiedenis van het kanton Hamme, Jaarboek IX, 2001, p. 5-11.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Vincentiusklooster [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85438 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.