Inventaris

Burg. Maenhautstraat 14 (Merelbeke-Melle)
Georiënteerde pseudobasilicale kerk met omringend, deels ommuurd en vergroend kerkhof. Ontwerp van 1873 door architect M. De Noyette voor een nieuwe kerk waarbij de bewaarde 16de-eeuwse toren in neogotische zin werd aangepast. Op het kerkhof staat een collectie van 20ste-eeuwse graftekens.

Watermolenstraat 35-37 (Merelbeke-Melle)
Geïsoleerde site aan de Gondebeek op circa 500 meter ten zuidoosten van de dorpskern, bereikbaar via een private populierendreef. Eén van de oudste nederzettingen van Gontrode, leengoed opklimmend tot de feodale tijd. Oud boerenhuis in 1904 vervangen door een groot boerenburgerhuis van twee bouwlagen en zes traveeën onder schilddak. Aansluitend molenhuis gebouwd boven de Gonde. Aanvankelijke molen met waterrad reeds bestaand in de 16de eeuw. Voormalig stampkot of olieslagerij, nadien zagerij. Rechthoekig bakstenen gebouw onder een hoog zadeldak, gedateerd 1762.

Zink 11-13 (Merelbeke-Melle)
Kasteeldomein met ruim 1 kilometer lange oude dreef vanaf het kasteel westwaarts voerend naar de verdwenen vroegere parochiekerk aan de Torrekensstraat. Toegangspoort aan de straat met aanpalend gedeelte van de vroeger gesloten kasteelhoeve. Kasteel gebouwd tegen de zuidelijke hoek van de omgrachte site. Heden min of meer L-vormig gebouw van twee verdiepingen met verspringende bouwlagen en zadeldaken. Verbouwingswerken van circa 1900 bepalen het globaal uitzicht van kasteel in neotraditionele stijl, maar anderzijds zijn vroegere bouwfasen nog duidelijk afleesbaar waaronder een overblijfsel van een vroegere donjon of mottetoren uit de late middeleeuwen. Gerestaureerde en deels tot woning gerenoveerde vroegere kasteelhoeve, waarschijnlijk uit de 16de tot 17de eeuw.

Rattevallestraat (Middelkerke)
Vierkantig sperfort van 1584, gebouwd tijdens de godsdienstoorlogen, deel uitmakend van een verdedigingslinie, langs IJzer, Ieperlee en kust, tegen de uitvallen van de Watergeuzen vanuit Oostende. Heden schans, gelegen ten noordwesten van de dorpskom en ten oosten van de IJzer aan de kreek van Nieuwendamme, nu verland beekje. Grote vierhoekige veldschans, voorzien van vier bastions met rechte flanken. Oorspronkelijk omwald met gracht van 30 meter.

Schorestraat 4 (Middelkerke)
Historische hoeve afgebeeld als site met walgracht op kaarten Dépot de la Guerre 1875 en 1890. Hoger gelegen boerenhuis ten noordwesten, voorts U-vormige aaneengesloten opstelling van de nutsgebouwen ten oosten en ten zuiden; historiserende wederopbouw.

Westendelaan (Middelkerke)
Sint-Willibrorduskerk, tot 1732 toegewijd aan Sint-Jan. Broederschap van het Heilig Kruis opgericht in 1657. De verering van het 'mirakuleus kruis' zou minstens teruggaan op 1569; regionaal bedevaartsoord onder meer voor Nieuwpoortse vissers. Zuidelijk georiënteerde kerk. Omringend plantsoen en parking ten zuiden.

Abdijlaan 16 (Mol)
Ommuurd en omgracht kloostercomplex met constructies in diverse stijlen, gaande van de romaanse kerk tot hedendaagse architectuur, kwam vermoedelijk tussen 1128 en 1138 tot stand. Binnen de ommuring liggen verschillende dreven met opgaande bomen onder andere met gekandelaarde lindes.

Graaf de Broquevillestraat 2A (Mol)
Georiënteerde neogotische kruisbasiliek van 1852-1853 met geïntegreerde laatgotische toren van circa 1500, rond de kerk boerenkrijgmonument en oorlogsmonument.

Markt 12 (Mol)
Herberg van vijf traveeën onder zadeldak, kern uit 16de eeuw, doch aangepast en verbouwd in de 19de en 20ste eeuw.

Markt 32 (Mol)
L-vormige, bakstenen constructie met later overbouwde poortdoorgang aan westzijde, kern uit de 16de eeuw, doch huidig uitzicht uit vierde kwart 18de eeuw.