Inventaris

St.-Martensstraat 13 (Brakel)
Oorspronkelijke hoeve, later verbouwd als café. De woning vormde vroeger één vrijstaand geheel met de woning die ernaast. Volgens de eigenaars is de woning gebouwd in 1772. Onderkelderd bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak met verankerde witgeschilderde en decoratief gecementeerde lijstgevel op gepikte plint met schijnvoegen met daarboven een band van imitatiebreuksteen.

St.-Martensstraat 3 (Brakel)
Oude pastorie, heden kloosterhuis bij het Sint-Franciscustehuis. Als pastorie opgericht in het vierde kwart van de 18de eeuw door toenmalig pastoor J. B. De Landtsheere en als dusdanig gebruikt tot circa 1835. Achterin gelegen dubbelhuis van zeven traveeën en een bouwlaag onder mansardedak, als pastorie opgericht in het vierde kwart van de 18de eeuw en als dusdanig gebruikt tot circa 1835.

St.-Martensstraat 6 (Brakel)
Dorpskerk met georiënteerd koor afwijkend naar het noorden. Laatromaanse toren als oudste deel van de huidige kerk gewoonlijk gedateerd in de 13de eeuw. Gegevens over welomschreven bouwwerken zijn pas vanaf de 16de eeuw voorhanden. Wellicht onderging de kerk in de gotische periode herhaaldelijk wijzigingen. Niettegenstaande het schip veel jonger is dan de massieve westtoren sluiten hun massa's op zeer aanvaardbare wijze bij elkaar aan.

St.-Sebastiaansplein (Brakel)
Georiënteerde dorpskerk met omringend kerkhof ingeplant achter de noordoostelijke pleinhoek. Plannen om de bestaande kerk te vergroten leidden uiteindelijk in 1792-1794 tot de bouw van een nieuwe kerk echter met behoud van de westtoren van de voorgaande kerk. Van de laatgotische westtoren, is geen bouwhistoriek bekend; op stilistische gronden gewoonlijk begin 16de eeuw gedateerd.

St.-Ursmarsstraat (Brakel)
Georiënteerde dorpskerk ingeplant aan de zuidelijke straatzijde met omringend ommuurd kerkhof. Hoofdtoegang kerkhof tussen vierkante overhoekse hekpijlers. Huidige kerk wellicht voorafgegaan door een romaans of vroeggotisch eenbeukig kerkje, later vergroot tot eenbeukige kruiskerk. Van de voorgaande kerk bleef de 16de-eeuwse gotische westtoren behouden. Huidig classicistisch schip met koor en sacristie gebouwd in 1780-1783.

St.-Ursmarsstraat 16 (Brakel)
Grote gesloten hoeve, gedeeltelijke aanpassing en vergroting uit het derde kwart van de 19de eeuw van hoeve met losse bestanddelen die zou opgericht zijn in 1792. Bakstenen boerenwoning van zes traveeën onder zadeldak. U-vormig tot een geheel aaneensluitende lange bakstenen bedrijfsgebouwen, met uitzicht van de tweede helft van de 19de eeuw doch waarschijnlijk nog deels uit eind 18de eeuw. Circa 1950 ingebouwde oudere wegkapel, mogelijk opklimmend tot het vierde kwart van de 19de eeuw.

St.-Ursmarsstraat 20 (Brakel)
Melding reeds in 1622 van een omwalde oude pastorie met brouwerij. Huidige pastorie voornamelijk uit de 18de eeuw, gelegen ten noordwesten naast de kerk met symmetrisch in U-vorm aangelegde gebouwen. Kleine binnenplaats met ten westen van het woonhuis, ten zuiden en ten noorden lage bijgebouwen uit het derde kwart van de 19de eeuw en ertussen ten oosten, tuinmuur grenzend aan het kerkhof. Ruime ommuurde pastorietuin ten zuiden en westen.

St.-Ursmarsstraat 33 (Brakel)
Ten noorden tegenover de kerk gelegen dorpsherberg. Breedhuis van acht traveeën en één bouwlaag onder aangepast zadeldak, mogelijk opklimmend tot de 18de eeuw maar enigszins gewijzigd in de 19de en de 20ste eeuw.

Steenweg 39 (Brakel)
Dorpskerk met georiënteerd koor afwijkend naar het noorden, ingeplant midden een cirkelvormig kerkhof met omringende manshoge bakstenen kerkhofmuur afgedekt door ezelsrug en met steunberen. Er zijn bijna geen bouwhistorische gegevens van de kerk voorhanden. Koor en transept klimmen nog op tot de gotische periode. Kerk deels aangepast en vernieuwd bij de vergroting tot driebeukige kerk met ingebouwde westtoren in het midden of derde kwart van de 18de eeuw.

Tamelbroekstraat 2F (Brakel)
Achterin gelegen voorheen omgracht breedhuis van één bouwlaag en negen traveeën onder mank zadeldak. In oorsprong minstens opklimmend tot de 17de eeuw, na schenking al sinds eind 17de eeuw als pastorie in gebruik, circa 1791 verbouwd.