Inventaris

Blankenbergse Dijk Noord (Zuienkerke)
De dorpsmolen van Zuienkerke, beter bekend als molen De Brauwere, was een korenwindmolen van het type standaardmolen met open voet die teruggaat tot de 15de eeuw, maar die in 1947 gesloopt werd.

Brugse Steenweg 11 (Zuienkerke)
Historische hoeve met losse bestanddelen van verankerde baksteenbouw, hoog, witgekalkte boerenwoning en een lange erfoprit. Naar verluidt is deze hoeve opgericht in de middeleeuwen door de Orde der Tempeliers, die in 1128 het noordwesten van de parochie Nieuwmunster kregen van de Graaf van Vlaanderen (Diederik van den Elzas). Na de afschaffing van de Orde in 1312 geschonken aan de abdij van Sint-Clara in Brugge. Afgebeeld op de kaart van Pourbus (1571) en op Ferrariskaart (1770-1778) als "De Groote hofste" en Atlas der Buurtwegen (circa 1845). Na Atlas der Buurtwegen vinden verschillende wijzigingen plaats. Onder andere werden de wallen gedempt. De boerenwoning nu met een volume van vijf traveeën van anderhalve bouwlaag en twee opkamertraveeën, onder één doorlopend zadeldak. en rood geschilderd schrijnwerk, luiken. Voor de boerenwoning, een bakstenen muur, uitlopend op de zware bakstenen pijlers van het hekken dat nu het erf afsluit. Klein bakhuisje, stal en schuur,

Doelhofstraat (Zuienkerke)
Parochiekerk van Nieuwmunster, gelegen centraal in het straatdorp, omgeven door ommuurd kerkhof met bij de ingang ervan een arduinen roepsteen. De eerste bakstenen kerk klimt op tot het midden van de 13de eeuw, hiervan getuigen het vroegere transept en de kruising. De vroeggotische kruiskerk met vieringtoren uit eind 13de of begin 14de eeuw, onderging onder meer in derde kwart 17de eeuw en late 19de eeuw aanpassingen. Georiënteerde, driebeukige bakstenen hallenkerk met westtoren.

Dorpweg (Zuienkerke)
Georiënteerde hallenkerk omgeven door een volledig ommuurd kerkhof. De kerk gaat terug op een vroeggotische bakstenen kruiskerk uit de 13de eeuw. De zijbeuken werden herbouwd in de jaren 1640, evenals het koor verlengd. Het kerkgebouw werd in 1926 gerestaureerd onder leiding van de Brugse architect Alphonse De Pauw; mogelijk dateren de neogotische aanbouwen van die fase. Verankerde baksteenbouw met leien bedaking. Driebeukig schip van drie traveeën, met westtoren op vroeger transept. Op kerkhof gedenkteken voor militaire slachtoffers van de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

Nieuwe Steenweg (Zuienkerke)
De toekenning van het parochiaal statuut aan Zuienkerke dateert vermoedelijk uit de 10de eeuw. De huidige kerk onderging een algemene restauratie in 2000 en is omringd door een ommuurd kerkhof. Het verankerde bakstenen gebouw met leien bedaking heeft een driebeukig schip en westtoren. Het noordelijk zijkoor is 13de-eeuws, de westtoren laatromaans, de benedenkerk 13de-eeuws en er zijn sporen van 15de-eeuwse spitsboogvensters. Interieur met houten tongewelven en marmeren vloertegels. Mobilair voornamelijk in barok- en rococostijl.

Pastoriestraat 12 (Zuienkerke)
Parochiekerk in gotische stijl, opklimmend tot de 13de en vroege 14de eeuw, maar onderging meerdere verbouwingen en in de loop van de 17de eeuw deels herbouwd in laatgotische stijl. Georiënteerde sobere kruiskerk met basilicaal schip en vieringtoren. Verankerde rode baksteenbouw met leien bedaking, aandaken en muurvlechtingen. De kerk wordt omringd door een kerkhof. Rond de kerk bevindt zich een ommegang met vijf kapelletjes.

Schoeringstraat 2-4 (Zuienkerke)
Twee historisch bij elkaar horende hoeves die tot het belangrijkste patrimonium van het Brugse Sint-Janshospitaal hoorden. De hofstede Schoeringe gaat terug tot 1230. Het grote goed werd volgens de literatuur eind 17de eeuw opgesplitst in twee landbouwbedrijven. De omgrachting is deel bewaard. Groot Schoeringe had een belangrijke bergschuur staat nu in Bokrijk. Boerenwoning van 1629 vertoont veel verbouwingen met stallen, mestvaalt, paardenstal met koetshuis, hondenhok en wagenhuis, Klein Schoeringe, boerenwoning met geïncorporeerde stallen, stalvleugel en schuur, onderging zware verbouwingen in 2002.

Gildestraat 12 (Zulte)
Hallenkerk met kruisingstoren op vierkante basis van Doornikse steen en westgevel van Doornikse kalksteen uit de 13de of 14de eeuw, na vernielingen wederopbouw in de eerste helft van de 17de eeuw. Ommuurd en met leilindes beboomd kerkhof omheen de parochiekerk met een collectie van 20ste- en 21ste-eeuwse graftekens.

Kerkplein 1 (Zutendaal)
Gotische kerk, gebouwd begin 14de eeuw. Het gewelf en het bovengedeelte van het koor dateren mogelijk van na de brand van 1598. In 1896 werden de oorspronkelijke zijbeuken en transept afgebroken en vervangen door de huidige vergrote zijbeuken en dito transeptarmen, naar plannen van Fernand Lochest.

Biestmolenstraat (Zwalm)
Achterin gelegen koren- en oliewatermolen, vermoedelijk opklimmend tot de 11de eeuw, bakstenen molengebouw onder afgewolfd pannendak met verankerd jaartal 1801. Beboste beekvallei met bypass, spaarkom en aanvoerbeek. Bij de molen staan twee schaduwbomen en een knotboom.