Inventaris

Brecht (Brecht), Westmalle (Malle), Schilde (Schilde), Zoersel (Zoersel)
Het landschap rondom de abdij wordt gevormd door een historisch complex van landbouwgronden en bossen, doorkruist met dreven en afwateringsgrachten. In de 18de eeuw bestond het gebied echter nog uit heide met vennen. De stichting van het 'Klooster Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart' in 1794 door Franse cisterciënzers betekende een keerpunt in de geschiedenis van dit landschap. De priorij werd in begin van de 19de eeuw verheven tot abdij. Om inkomsten en daarmee ook het voortbestaan van de gemeenschap te verzekeren, kregen de monniken bosbouw en landbouw als hoofdtaak. In het midden van de 19de eeuw is de heide dan ook bijna volledig ontgonnen en omgezet naar naaldbos enerzijds en akkers of weiland - in de nabije omgeving van de abdij - anderzijds.

Brecht, Sint-Job-in-'t Goor, Sint-Lenaarts (Brecht), Westmalle (Malle), Schilde (Schilde)
De Brechtse Heide ligt op de tweede hoogste cuesta in de provincie Antwerpen. De kleilagen in de ondergrond zorgen ervoor dat het grondwater hoog staat. Tot in de tweede helft van de 18de eeuw was de Brechtse Heide nog onderdeel van een uitgestrekt heidegebied, de ‘Westmaltesche Heijde’. De op de historische kaarten weergegeven vennen vinden we tot vandaag terug in het gebied. De eerste ontginningen in het gebied situeren zich rond de Grote Vraaghoeve waar reeds in 1168 een hoeve zou hebben gestaan. Het huidige landschap bestaat uit de boscomplexen in het westen, een gecompartimenteerd landschap in het midden en in het oosten een eerder open landschap met weilanden. Het landschap van de Brechtse heide is één van de grootste gaaf bewaarde landschappen van de provincie Antwerpen.

Sint-Lenaarts (Brecht), Rijkevorsel (Rijkevorsel)
Het domein ‘De Hees’ betreft een van oudsher bestaand herengoed, dat toebehoorde aan de heer die de streek bezat en bestuurde. Het landschap bestaat uit een centraal bebost gebied rond het jachtkasteel ‘de Hees’, gelegen binnen een open agrarische omgeving.

Broeckhovenstraat 5 (Brecht)
Kapel opnieuw opgericht in 1642 op plaats van oudere kapel verwoest in 1584. De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën ligt op een deels omgracht grasveld met een beukenhaag. Rondom de kapel staan 16 opgaande winterlindes. Tussen de woningen is het deel van voetweg dat uitgeeft aan de kapel, bewaard gebleven. Deze onverharde voetweg wordt aan de Leemstraat gemarkeerd door een opgaande beuk met Mariakapelletje. Het deels omgrachte kapelhof was oorspronkelijk aan weerszijden vergezeld van een langgerekte weide met een gracht aan de straatzijde. Enkel het weideperceel aan de oostzijde bleef bewaard.

Lessiusstraat 29 (Brecht)
Omgrachte 18de-eeuwse hoeve met losstaande bestanddelen. Woonstalhuis (nok parallel aan de straat) opklimmend tot de 18de eeuw (zie oude plannen), ten oosten deels vernieuwde langsschuur (nok loodrecht op de straat), ten noorden bakhuis gedateerd 1773 en waterput, laatstgenoemde tussen woonhuis en bakhuis, ten zuidoosten recentere bijstel met afdak. In het westen gracht: motte waarop naar verluidt eertijds een houten toren stond. Vandaag is de omwalling nog steeds intact en gemarkeerd door een bomen- en struikenrij. Ook de halfcirkelvormige gracht met de motte is nog aanwezig. Ten noordwesten van de hoeve, buiten de gracht, bevindt zich een hoogstamboomgaard. Het hoevedomein is afgebakend door een hek met een geschoren haag en een bomenrij erachter. Rondom komt weiland onder bomen voor.

Tilburgbaan (Brecht)
De Tilburgbaan loopt van in Sint-Job-in-'t Goor oostwaarts tot net voorbij de Sint-Theobalduskapel in het gehucht Locht. Het betreft een kaarsrecht tracé dat parallel loopt met het kanaal Dessel-Schoten. Waar de Tilburglaan door bosgebied en tussen landbouwgrond loopt, is het wegdek onverhard en zijn de langsgrachten bewaard. Langs een deel van het tracé staan opgaande eiken als wegbeplanting.

Tilburgbaan 69 (Brecht)
Laatgotische Sint-Theobalduskapel met opgaande eiken en omgeven door weiland, uit 1613.

Bredene (Bredene), Klemskerke, Vlissegem, Wenduine (De Haan), Oostende (Oostende)
Dit gebied omvat de smalle kustduinen tussen Oostende en Wenduine, deels ingenomen door struweel en bos. De begroeiing van de duinen vertoont een gradueel verschil van west naar oost. Bij De Haan liggen waarschijnlijk restanten van duinakkerlanden die later ook als weiland werden gebruikt. In de 19de eeuw werd een deel van het duinengebied in concessie gegeven aan de NV Le Coq-sur-mer om er een badplaats uit te bouwen met een uniforme stijl en met inbegrip van een verplichte groenaanleg. Dit leidde tot kleinschalige villabouw met een speels dakenspel. Het Fort Napoleon werd tussen 1810 en 1812 gebouwd in opdracht van keizer Napoleon Bonaparte én is één van de weinige die bewaard gebleven zijn.

Bredene (Bredene), Klemskerke, Vlissegem (De Haan), Houtave, Zuienkerke (Zuienkerke)
De Noordede is één van de centrale afwateringskanalen in de watering van Blankenberge. Zijn ontstaan dateert uit de beginperiode van de indijking van de kustvlakte rond de 10de-11de eeuw. Inpoldering, bedijking en afwateringskanalen vormen een samenhangend geheel, want zonder indijking kon de mens het op zee gewonnen land niet intensief gaan bewerken en zonder een goed doordacht stelsel van afwateringskanalen kon hij het land niet tegen afstromend regenwater beschermen. Met een goede waterbeheersing stond of viel de landbouw in dit laag gelegen, natte poldergebied. Naast de Blankenbergse vaart vormde de Noordede de hoofdas in het afwateringssysteem. Een netwerk van kleinere waterwegen sloot erop aan. De hoofdwaterwegen zorgden voor de afvoer van het overtollige water naar zee (via de Blankenbergse vaart) of naar de getijdegeulen in Oostende in het geval van de Noordede.

Kapelstraat (Bredene)
Kapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en bijgenaamd "Breeningska­pel"; bekend bedevaartsoord voor vissers en andere. Gelegen in een beboomd parkje.