Inventaris

Kleingentstraat 1-3 (Destelbergen)
Deels bewaarde voormalige hoeve met losse bestanddelen en walgracht. Zuid- en oostkant van de vroegere enkelvoudige rechthoekige omgrachting bleven bewaard. Ten zuiden: boerenwoning van één bouwlaag en vijf traveeën onder zadeldak, uit de 18de eeuw.

Kwadenplasstraat 12-16 (Destelbergen)
Omgracht kasteel in bijbehorend park met kasteelhoeve, bijgebouw en toegangspoort nabij de Ledebeek, in de noordwesthoek van de gemeente. In oorsprong zou de site met omgrachting opklimmen tot de vroege middeleeuwen. Ook de naam Notax wijst op de vroegmiddeleeuwse oorsprong. Begin 17de eeuw zou Notax heropgebouwd zijn tot een kasteel dat typologisch aansluit bij de bescheiden kastelen uit de eerste helft van de 17de eeuw. Gewit bak- en zandstenen kasteel van twee bouwlagen onder snijdende schilddaken en lage haakse westvleugel van één bouwlaag onder zadeldak.

Paardenstraat 54 (Destelbergen)
Gedeeltelijk gedempte rechthoekige omgrachting. Boerenwoning ingeplant aan de straatkant; één bouwlaag en zes traveeën onder zadeldak, waarschijnlijk opklimmend tot de 18de eeuw maar met latere aanpassingen. Bakstenen dwarsschuur onder hoog zadeldak.

Pastorijstraat 17 (Destelbergen)
De pastorie van Destelbergen, omgeven door een deels omgrachte pastorietuin, dateert van 1744. Zij werd onder abt Filips III Standaert gebouwd op kosten de Gentse Sint-Pietersabdij. Kenmerkend is de aanleg van de gebouwen, namelijk in een U-vorm met twee gelijkaardige voormalige koetshuizen die het naar de straat gerichte woonhuis aan weerszij flankeren. De pastoriewoning telt slechts één bouwlaag en vijf traveeën onder een geknikt zadeldak of mansardedak.

Succalaan, Volderrede 52-58 (Destelbergen)
Domein van 17 hectare met park, bossen en dreven. Waterkasteel met U-vormige aanleg omringd door een brede rechthoekige walgracht waarvan de zuidzijde samenvalt met buitenste rechthoekige omgrachting. Deels ingebouwde vierkante traptoren in de nooordwesthoek van de binnenplaats, uit de 16de eeuw. Koetshuis uit de 19de eeuw. Vroegere personeelswoning, waarschijnlijk opklimmend tot circa 1700. In de zuidoostelijke hoek van het kasteeldomein staat een kleine hoeve uit de tweede helft van de 19de eeuw. Lindedreef ten oosten van het kasteeldomein.

Veerdreef 2-4 (Destelbergen)
Neoclassicistisch kasteel van negen traveeën en twee bouwlagen op onderbouw, onder schilddak, gesitueerd in een kasteelpark en resulterend uit een vergroting waarschijnlijk van midden 19de eeuw van het bestaande kasteel: bewaarde benedenverdieping met bouwkenmerken uit midden 18de eeuw. In het park aanhorigheden uit de 18de en 19de eeuw. Ommuurde rechthoekige moestuin en vroegere ijskelder en resten van de walgracht en van Kasteel ter Kerchove.

Havenlaan , Roerdompstraat (Diepenbeek)
Drie resterende gevechtsbunkers op de rechteroever van het Albertkanaal in Diepenbeek om de sluis te verdedigen.

Stationsstraat 25 (Diepenbeek)
De eerste burcht, het Oude Hof bevond zich in de nabijheid van de Breemakker. In 1433 werd de vrijheerlijkheid Diepenbeek verdeeld tussen de families Schoonvorst en van Gaver enerzijds en de families van Horne en de Merode anderzijds.

Deurne, Molenstede, Schaffen (Diest), Tessenderlo (Tessenderlo)
Dit gebied ligt aan de rand van het Kempisch plateau, de zogenaamde Zuiderkempen, waar, gevoed door water uit het Kempisch plateau, verschillende beekvalleien ingesneden zijn. Het grootste deel van het gebied wordt gevormd door één van deze beekvalleien, met enkele parallelle waterlopen. In de beekvallei zijn ook enkel vennen aanwezig, nu veelal droogliggend. Buiten de vallei liggen enkele ijzerzandsteenheuvels met groeves waar de stenen gewonnen werden. De bebouwing concentreert zich op de hogere gronden buiten de vallei. Een groot deel van het gebied is ontgonnen in de tweede helft van de 18de eeuw. Een opvallend landschapselement zijn de schansen, opgericht in de periode van de Tachtigjarige Oorlog om de plattelandsbevolking te beschermen tegen plundering en geweld. Op enkele plekken zijn deze schansen nog te herkennen in het landschap.

Diest (Diest)
Deze zone omvat de historische stadskern van Diest.