Inventaris

Dennendijk (Hulshout)
Het Goor is een gebied met zeldzame vegetaties en een regelmatig dijken- en grachtenpatroon dat herinnert aan de turfontginning tijdens de 18de en 19de eeuw.

Ichtegem (Ichtegem), Kortemark (Kortemark), Torhout (Torhout)
Dit gebied ligt op de zuidelijke rand van het plateau van Wijnendale en vormt een overblijfsel van het Verloren Cost woud uit de 18de eeuw. De zuidelijke helling van het plateau vertoont heel wat bronniveaus. De beken in het Wijnendalebos lopen allemaal naar de Kasteelbeek. Het plateau zelf ligt thans onder landbouwland, maar is vroeger wel een marginaal veldgebied geweest. In het bos is een dambordpatroon te herkennen wat getuigt van de late, systematische ontginning van het veldgebied. Het kasteel van Wijnendale ligt ook op het plateau. Het is een oude waterbrucht van het ronde waterslottype. In het begin van de 11de eeuw werd hij gebouwd en ten tijde van Napoleon (1811) afgebroken. Enkel de omgangsmuur en de twee torentjes dateren nog uit de 11de eeuw. Het huidige kasteel en diverse bijgebouwen dateren uit de 19de eeuw. Ook is er nog een park en boomgaard.

Elverdinge, Vlamertinge (Ieper), Poperinge (Poperinge)
Het gebied ligt op het interfluvium tussen het bekken van de Poperingevaart (en Robaartsbeek) en het bekken van de Grote Kemmelbeek. De Galgebossen zijn een restant van een groot en uitgestrekt vroeg-middeleeuws bos tussen Watou en Beselare. Ze bestaan uit loofbomen met gedeeltelijk hakhout en middelhout; het bos zelf wordt doorsneden door een geometrisch patroon van onverharde wegen. In de oostelijke helft liggen voornamelijk akkers. In de valleien begeleidt een lint van weilanden de beken. De Robaartbeek en de Grote Kemmelbeek hebben een zeer natuurlijke meanderende loop die soms diep ingesneden is. Verspreid in het landschap liggen enkele grote gave hoeves bestaande uit losstaande gebouwen, soms een restant van een walgracht. De kasteeldomeinen van Elverdinge en Vlamertinge aansluitend bij hun respectievelijke dorpskernen liggen binnen het gebied.

Kalmthout (Kalmthout), Wuustwezel (Wuustwezel)
De Maatjes maakte eertijds deel uit van een uitgestrekt heidegebied. Vanaf de 14de eeuw startte onder impuls van de abdij van Tongerlo een grootschalige turfwinning. De relicten van deze turfwinning zijn een belangrijk kenmerk van de ankerplaats, met onder andere de moerassen van De Maatjes en Den Helder. Vanaf de 19de eeuw werden de hoger gelegen gronden ontwaterd en omgezet in cultuurgrond. Belangrijk zijn de kleinschalige landschapsstructuur, de talrijke lineaire landschapselementen en het structuurrijke grasland. Dankzij de afwezigheid van storende elementen kenmerkt de ankerplaats zich door een ongestoorde horizon.

Ramsdonk (Kapelle-op-den-Bos), Londerzeel (Londerzeel)
Het kasteel van Houtem ligt ten westen van Kapelle-op-den-Bos in de relictzone van de Klein-Brabantse Molenbeken. Een oudere kern gaat aan de kasteelsite vooraf: het hof van Houtem, een leen van de heren van Grimbergen (1180). De omgeving van het kasteel onderging weinig wijzigingen gedurende de laatste honderd jaar en vormt met haar dreven een prachtig landschappelijk ensemble. Akkers en weiden bezitten nog veel perceelsrandbegroeiingen.

Kasterlee (Kasterlee), Oud-Turnhout (Oud-Turnhout)
De gebouwen van de voormalige priorij van Corsendonk gaan terug tot de eerste helft van de 16de en de 17de eeuw. De priorij zelf gaat terug tot 1398. Het molenhuis, de gracht rond het domein, de vijver en het drevenpatroon zijn nog goed bewaard. Het centrale gedeelte van de ankerplaats en een deel van de valleien van de Wamp en de Rodenloop kregen hun huidige vorm door de landbouwactiviteiten in de 19de eeuw. De variatie in abiotische condities binnen de ankerplaats is groot en dat uit zich in vegetatie en landschap. De Tikkebroeken, in de vallei van de Rodenloop, wordt gekenmerkt door een typische beekdalvegetatie.

Lichtaart, Tielen (Kasterlee), Turnhout (Turnhout)
De valleien van de Kleine Kaliebeek en de Roeikensloop vormen, samen met de hoger gelegen ontginningen, een bijzonder goed bewaard relict van het oude Kempische cultuurlandschap. Op de hogere gronden verwijzen talrijke kleine landschapselementen en plaggenbodems vandaag naar dit vroegere landbouwgebruik. In de 19de eeuw werd in de vallei van de Kleine Kaliebeek en de Roeikensloop veel turf en moerasijzererts gewonnen. De plassen die daar het resultaat van waren, zijn nu vaak omgevormd tot vijvers. Het landschapsbeeld en de esthetische waarde van deze ankerplaats wordt bepaald door de kleinschaligheid en diversiteit (ruigten, broekbos en extensieve weilandjes, doorweven met houtwallen, bomenrijen, waterlopen en een deels onverhard wegennet). De ankerplaats staat in scherp contrast met het omgevende intensieve landbouwgebied.

Kessenich (Kinrooi)
Geografisch strekt het Vijverbroek zich uit op de vlakke dalbodem van de Maas waarin men het laagterras en, enkele meters lager, de alluviale vlakte kan onderscheiden. In het Vijverbroek komt een zeldzaam voorbeeld van een gaaf bewaarde verlande Maasmeander voor. De hoogst gelegen gronden in de omgeving van het Stokbroekhof zijn in gebruik als weide of akkerland. De Raam- en de Itterbeek vormen de overgang naar de verlaten maasmeander. In deze depressie komt een uitgestrekt hoefijzervormig veengebied met drijftillen voor, waarop zich één van de grootste en meest intakte grondwaterafhankelijke elzenbroekbossen en wilgenstruwelen met diverse trofiegradienten ontwikkelde. Onmiddellijk ten oosten van Kessenich bevindt zich een castrale motte aan het uiteinde van een kunstmatig opgehoogd voorhof, de Berg genoemd. Op de voorburcht staat de St.-Martinuskerk.

Kinrooi, Ophoven (Kinrooi), Maaseik, Neeroeteren (Maaseik)
Het domein Jagersborg is gelegen op de grens tussen Maaseik en Neeroeteren. Het landschap behoort geomorfologisch tot het dekzandgebied ten noorden van Maaseik. Tot midden 19de eeuw nog maakte het gebied deel uit van een uitgestrekte heide- en moerasvlakte tussen de Itterbeek en de Bosbeek. Het gevarieerde landschap werd in de toenmalige landbouweconomie geëxploiteerd door begrazing met vee, het winnen van plaggen, strooisel en turf en het kappen van hout. Ten noorden tegen de Itterbeek kwamen wellicht reeds vroeger beemden voor, in gebruik als vochtig hooi- en weiland. In 1849 werd de hoeve Jagersborg gebouwd, die haar naam zou geven aan het bijhorende domein. Het is een gesloten hoeve van 1849, met boerenburgerhuis, schuur, stal en recente aanbouwsels tegen de achtergevel, die tijdelijk ook als herberg fungeerde.

Berchem (Kluisbergen), Melden, Oudenaarde (Oudenaarde), Elsegem, Petegem-aan-de-Schelde (Wortegem-Petegem)
Het gebied 'Scheldemeersen tussen Bevere, Petegem en Melden en kouter van Petegem' omvat de Klooster- en Muurkouter, het domein van het oude en nieuwe kasteel van Petegem, de Schelde- en Meldenmeersen en de dorpskern van Melden. Deze laatste bevindt zich op de steilrand van de vallei van de Schelde. Aan de kant van Petegem valt de steilrand op omdat hij de grens vormt tussen de meersen en de Kloosterkouter van Petegem. De meersen liggen onder grasland en worden door een grachtenstelsel afgewaterd. Midden het meersengebied, ongeveer parallel aan de Schelde, loopt in de Scheldemeersen de Rietgracht of Coupure.