Inventaris

Beerst, Diksmuide, Kaaskerke, Keiem, Stuivekenskerke (Diksmuide)
Dit gebied omvat de Ijzervallei tussen Diksmuide en Stuivekenskerke met aansluitend enkele waardevolle graslandcomplexen en de historische kern van Stuivekenskerke. De Handzamevaart is één van de grotere zijbeken en mondt ter hoogte van Diksmuide in de Ijzer uit. De gekanaliseerde en rechtgetrokken Ijzer stroomafwaarts van Diksmuide heeft zeer lang onder invloed van de zee gelegen en is pas vanaf de middeleeuwen bedijkt geweest wat ontginning van aangrenzende gronden mogelijk maakte. In de ondergrond treft veenlagen aan die bedekt zijn door sedimenten van de latere overstromingsfasen. De Ijzer is langs weerszijden bedijkt maar vertoont nog een bochtig verloop met enkele meanders. De dijken dateren waarschijnlijk uit de 11de eeuw en worden her en der geaccentueerd door bomenrijen. De Ijzertoren en een voormalige maalderij vormen een opvallende bakens in de wijde omgeving.

Beerst, Diksmuide, Vladslo (Diksmuide), Handzame, Werken, Zarren (Kortemark)
Dit gebied omvat de polderinsnijding van de deels gekanaliseerde Handzamevaart tussen Handzame en Diksmuide, gekenmerkt door aaneengesloten graslanden. De Handzame heeft tussen het dorp Handzame en de Barisdamhoeve nog een sterk meanderende en natuurlijke loop in een smalle vallei met uitgesproken steilranden. Vanaf de Barisdamhoeve is ze sinds 1775 rechtgetrokken, gekanaliseerd en bedijkt om als transportkanaal dienst te doen. In de graslanden in de vallei zorgen “lanen” voor de afwatering naar grachten rond de percelen. De Hoge Andjoen is een mottesite waar nog duidelijk de typische dorpsstructuur uit de middeleeuwen bewaard is gebleven. De Barisdamhoeve bevindt zich op een verhevenheid, nabij de rand van de vallei, gedeeltelijk omgracht en getuigt van een dergelijke burcht.

Diksmuide, Nieuwkapelle, Sint-Jacobs-Kapelle, Woumen (Diksmuide), Merkem (Houthulst), Noordschote, Pollinkhove, Reninge (Lo-Reninge), Oostvleteren (Vleteren)
Dit gebied omvat de brede Ijzervallei tussen Elzendamme en Woumen alsook een deel van de Lovaart nabij Pollinkhove met overgang naar het plateau van Izenberge en het benedenpand van het Kanaal Ieper-Ijzer nabij het voormalige Fort De Knocke. De Ijzerbroeken zijn gevormd door landurige getijdenwerking van de Noordzee. De Ijzer tussen Elzendamme en Diksmuide is sinds de middeleeuwen rechtgetrokken en gekanaliseerd om de scheepvaart mogelijk te maken. Momenteel kunnen de Ijzerbroeken aan de rechteroever nog steeds periodisch overstromen waarbij de Ijzer zijn zogenaamde winterbedding inneemt. De broeken liggen vrijwel volledig onder grasland en kennen een dicht ontwateringsnetwerk. Verder komt binnen het gebied nog het dijkgehucht Fintele, het dorp Pollinkhove en de grote Blankaartvijver met bijhorend kasteeldomein voor.

Oostendestraat 87 (Diksmuide)
De erftoegang is gemarkeerd door hekpijlers en de kapel. De tweeledige structuur van de site bestaat uit het omwalde opperhof, minimaal teruggaand tot de 17de eeuw, met het landhuis en het niet omwalde neerhof met de stal- en schuurvleugel, en het hondenhok. Het behoud van de woning op het opperhof vormt een uitzonderlijk gegeven bij de wederopbouw. In 1920-1921 werd de stal- en schuurvleugel op het neerhof herbouwd door de Brusselse architect Hippolyte Steels. In 1923-1925 stond de Kortrijkse architect Richard Acke in voor de wederopbouw van het landhuis. De sierlijke brug met poort over de wal vormt net als de kapel van 1930 een toevoeging uit de wederopbouw.

Aaigemdries 7, Landries 5 (Erpe-Mere)
De Aaigemdries binnen het gelijknamig gehucht te Erpe-Mere is een goed bewaard relict van een gemene en/of gemeentelijke weidegrond ten voordele van de ingezetenen van de gemeente en/of van het gehucht. Deze driessite is vermoedelijk ontstaan tijdens de eerste ontginningen in de middeleeuwen. De landelijke bebouwing rond de “Dries” is steeds sterk bepalend geweest voor zijn oorspronkelijk en huidig karakter en verhoogt in sterke mate de eigenheid van de dries. De nog bewaarde hoeves bevinden zich aan de Landries (nummer 5) en de Aaigemdries (nummer 7). In de onmiddellijke nabijheid van de hoeve Aaigemdries 7 staat, tussen drie linden, een calvarie.

Evergem (Evergem), Gent (Gent)
De Doornzeledries vormt het centrum van Doornzele, ontstaan als gehucht rond de dries bij de cisterciënzerabdij van Doornzele (1234-1796). In het drieslandschap zijn het historisch plant- en weiderecht van de omwonenden nog duidelijk herkenbaar.

Galmaarden, Tollembeek (Galmaarden), Herne (Herne)
De Mark komt uit het zuiden, nabij Edingen, en slaat ter hoogte van Tollembeek in westelijke richting af. Waarschijnlijk liep deze rivier oorspronkelijk naar het noorden. De Mark is nog steeds een belangrijke bijrivier van de Dender en heeft in het landschap een tamelijk diepe en brede vallei uitgeschuurd. Het landschap van de alluviale vallei wordt volledig ingenomen door graslanden, omzoomd door houtkanten en door aanplantingen van canadapopulieren. Ter hoogte van Tollembeek is in de vallei een parallel grachtensysteem aanwezig.

Galmaarden (Galmaarden), Moerbeke, Overboelare, Viane (Geraardsbergen)
De Markvallei situeert zicht ten zuiden van Geraardsbergen. Hydrografisch behoort de vallei tot het bekken van de Dender. Ze ligt in een zachtgolvend leem- en zandleemgebied. Ondanks de rechttrekking van de Mark in de jaren 1970 loopt in de vallei nog een oud meanderend systeem dat in het centrum van de bedding 150 tot 200 meter breed is. De Markvallei is een natuur- en reservaatsgebied en is grotendeels onbebouwd. Het bodemgebruik in de Markvallei is voornamelijk op land- en bosbouw gericht. Hooilanden bedekken een grote oppervlakte langs de Mark. Bosbouw komt voornamelijk voor onder de vorm van hakhoutpercelen en strookvormige populierenaanplanten.

Congobergstraat 15 (Galmaarden)
Gesloten hoeve waarvan de woning en de stallen opklimmen tot de tweede helft van de 18de eeuw doch de inrijpoort en de schuur dateren uit einde 19de eeuw.

Munkbaan 1-2, 1A (Galmaarden)
Tweeledige opper- en neerhofstructuur met sporen van een ringgracht verwijzend naar de motte-origine, gelegen op de linkeroever van de Mark, op de grens met Galmaarden. Het landgebruik bleef ongewijzigd sinds de 19de eeuw. Knotwilgenrijen en meidoornhagen markeren de historische percelering.