Inventaris

Norbertijnenlaan 2 (Heers)
De Sint-Stephanuskerk, in zijn huidige toestand daterend uit 1727-1728, is opgetrokken in classicistische stijl en omgeven door een ommuurd kerkhof waarop nog 17de-eeuwse grafkruisen te vinden zijn en dat bereikbaar is via een trap.

Bergop, Bergstraat, Herentalsesteenweg, Kerkhofstraat, Kerkplein, Kloosterstraat, Landekenstraat, Oude Godstraat, Voogdijstraat (Heist-op-den-Berg)
De dorpskern van Heist-op-den-Berg wordt gevormd door een sterke verhevenheid, de Heistse berg, met op de top de centraal ingeplante gotische Sint-Lambertuskerk.

Dranouter, Kemmel, Loker, Nieuwkerke, Westouter, Wulvergem (Heuvelland), Dikkebus, Vlamertinge, Voormezele (Ieper), Reningelst (Poperinge)
Dit gebied omvat de beboste heuvelrij van Vidaigneberg, Rodeberg, Scherpenberg en Monteberg-Kemmelberg en een aansluitend deel van de Douvebeekvallei alsook (delen van) de dorpen Reningelst, Westouter, Dikkebus, Kemmel, Dranouter, Nieuwkerke en Wulvergem. Nabij de heuveltoppen komen brongebieden en holle wegen voor. Vroege nederzettingen, waaronder een heuvelfort uit de Ijzertijd op de Kemmelberg en driesvormige pleinen, wijzen op een langdurige bewoning. De Dikkebusvijver op de afgedamde Kemmelbeek is een middeleeuws waterbevoorradingsbekken voor de stad Ieper. Een groot deel van de ankerplaats behoorde tot het frontgebied van de Eerste Wereldoorlog, waardoor dorpen en hoeven vaak bestaan uit wederopbouwarchitectuur. Er komen talrijke oorlogsgedenktekens, militaire begraafplaatsen en bunkers voor. Vanop de heuvelrij zijn er talrijke vergezichten.

Kemmel, Wijtschate, Wulvergem (Heuvelland), Hollebeke, Ieper, Voormezele, Zillebeke (Ieper), Mesen (Mesen), Zandvoorde (Zonnebeke)
Dit gebied omvat de bewaarde vestinggordel rond Ieper met de Verdronken Weiden en Zillebekebijver, de bossen rond 't Hoge en Zwarteleen, het domein De Palingbeek met het verwezen kanaal Ieper-Komen, de landbouwgebieden en bossen rond Voormezele, Sint-Elooi en Hollebeke en de Steenbeekvallei met de heuvelrug van Wijtschate-Mesen. Ook delen van de dorpskernen van Zillebeke, Voormezele en Wijtschate zijn opgenomen, evenals een deel van de stadskern van Mesen. Nabij de hoogste heuveltoppen komen brongebieden voor. Een groot deel van dit gebied behoorde tot het frontgebied van de Eerste Wereldoorlog, waardoor dorpen en hoeven vaak bestaan uit wederopbouwarchitectuur. Er komen talrijke oorlogsgedenktekens, militaire begraafplaatsen, bunkers en mijnkraters voor. Vanop de heuvelrij, de stadsvesten en enkele bijzondere gedenkplaatsen zijn er bijzondere vergezichten.

Dries (Heuvelland)
De dorpskern van Kemmel wordt gevormd door de Dries met ten zuidwesten ervan de parochiekerk, gelegen midden kerkhof. Tot op vandaag bestaat de Dries nog steeds uit een centraal grasperk afgezet door middel van 22 gekandelaarde kastanjelaars. Het centrale grasplein is omgeven door een omlopende verharde, openbare weg met de aansluitende dorpsbebouwing. Op de Dries staat het beeld ‘De Gaper’. Op de noordoostelijke hoek van de Dries staat een zeven zijdige kiosk, opgetrokken na de Eerste Wereldoorlog naar het vooroorlogs model.

Chaamseweg, Gemeenteplein, Kerkstraat, Sint-Jorispad, Ulicotenseweg (Hoogstraten)
Rond de Sint-Salvatorkerk bevindt zich nog een vrij homogene kern gevormd enerzijds door een groep openbare gebouwen met bijhorende beplanting ten oosten van de kerk en een eenlagige bebouwing ten westen van de kerk.

Kerkplein (Horebeke)
Het Kerkplein, gelegen in het dorpscentrum, is gekasseid en benadrukt het authentieke karakter van het dorp.

Merkem (Houthulst), Boezinge, Brielen, Ieper, Zuidschote (Ieper), Bikschote (Langemark-Poelkapelle), Noordschote (Lo-Reninge)
Dit gebied wordt gevormd door een tweetal gekanaliseerde waterlopen, de Ieperlee en de Martjesvaart. De Ieperlee is tegenwoordig een kleine waterloop die niet overal in het landschap even duidelijk zichtbaar is. Toch kent het een lange geschiedenis die sterk samenhangt met de ontwikkeling van de stad Ieper. Bij Drie Grachten stroomt de Ieperlee in het Kanaal Ieper-Ijzer (soms ook Ieperleekanaal genoemd), dat sinds lange tijd de scheepvaartfunctie van de Ieperlee overgenomen heeft en nu het meest opvallende landschapselement binnen deze ankerplaats is. Bij Drie Grachten stroomt tevens de Martjesvaart in het kanaal. Deze vaart is een gekanaliseerde waterloop die tot het grondgebied Merkem behoorde. Bij het dorp Merkem vormen het kasteel en park van de familie de Coninck de Merckem een belangrijk historisch en landschappelijk geheel.

Boezinge, Sint-Jan (Ieper), Poelkapelle (Langemark-Poelkapelle)
Dit gebied omvat Slagveld van Pilkem Ridge met verspreide militaire begraafplaatsen ten noorden van Ieper en ten oosten van het Kanaal Ieper-IJzer. Tot de kern van het gebied behoort het deel van het slagveld uit de Eerste Wereldoorlog dat met de eerste dodelijke gasaanval (22-23 april 1915) in de militaire geschiedenis wordt geassocieerd. In de chronologie van de Eerste Wereldoorlog dateert dit slagveld uit de periode 1915-1917, die de tijd tussen de tweede en derde slag om Ieper omspant. Ruim twee jaar bleef de frontlijn hier liggen. Ten noorden van deze ankerplaats vormde een waterlijn of overstroomde zone de scheiding tussen de geallieerde en Duitse troepen. Het front volgde de oevers van het kanaal Ieper-IJzer. Pas vanaf kilometerpaal 4 aan het Kanaal Ieper-IJzer verliet het de kanaalzone en liep het front verder over land.

Zillebeke (Ieper)
De hoogte van Bellewaerde (Bellewaarde Ridge) is een westelijke uitloper van de Midden-West-Vlaamse heuvelrug, die van Wijtschate over Zillebeke in Esen verdwijnt in de kustvlakte. Eenmaal de bewegingsoorlog tot stilstand kwam en de troepen zich ingroeven, speelden dergelijke, strategisch goed gelegen locaties tijdens de Eerste Wereldoorlog een kapitale rol.