Inventaris

Broekstraat 22 (Hoeselt)
Molensite die minstens teruggaat tot de 15de eeuw. Voorheen een volmolen, vervolgens een graanmolen, thans buiten bedrijf. Gebouwencomplex in losse schikking, de gebouwen, op de oude molenaarswoning na, dateren uit de tweede helft van de 19de eeuw. Rondom de molen ligt een overwegend open en nat landschap met grasland en ruigte. Dijklichamen, geultjes en de molengracht zijn relicten van het watermolenlandschap.

Molenstraat 98 (Hoeselt)
Watermolen op de Demer, thans niet meer in bedrijf; de huidige gebouwen dateren uit de tweede helft van de 19de - begin 20ste eeuw

Holsbeek, Nieuwrode, Sint-Pieters-Rode (Holsbeek), Lubbeek (Lubbeek), Houwaart, Sint-Joris-Winge (Tielt-Winge)
De beekvallei die door dit gebied van zuid naar noord loopt, is in het zuiden nog breed vertakt. Nabij Gempe komen de waterlopen samen en worden ze zowel Molenbeek als Winge genoemd. De beek stroomt af richting Kleerbeek en Horst, de vallei wordt hier aanzienlijk breder en vlakker en wordt ook wel de Hagelandse vallei genoemd. Deze brede vallei is gekend vanwege haar hoge ecologische waarde. Aan de beide zijden van de vallei loopt het landschap glooiend omhoog, oa. door de aanwezigheid van Diestiaanheuvels. Door het hele gebied heen komt bouwkundig erfgoed voor. Voornamelijk in het zuiden en noorden van de ankerplaats liggen een aantal grote hoevecomplexen. Kenmerkend voor de Molenbeekvallei zijn de vele kastelen dicht tegen de beek. Een landschappelijk gaaf geheel wordt gevormd door het kasteel van Horst en omgeving.

Koolskampstraat 12 (Hooglede)
De Grijspeerdmolen, gelegen op een kunstmatig aangelegde molenbelt, is een houten standaardmolen met gesloten voet, die fungeert als korenmolen.

Hoogstraten, Minderhout, Wortel (Hoogstraten)
Het grootste deel van de structuur van dit gebied gaat zeker terug tot eind 18de eeuw. Het gaat daarbij om het Kasteel van Hoogstraten, de site met omwalling van ’t Withof, een aantal dreven en de loop van de Mark met lager gelegen valleigronden. Het is deze relatief sterk meanderende loop van de Mark met bijhorende vallei die voor een groot deel de wetenschappelijke en ook ruimtelijk structurerende waarde van het gebied vertegenwoordigt. Als geheel kan het landschap, zoals we het nu kunnen waarnemen, worden gekarakteriseerd als een compartimentenlandschap van afwisselend open landbouwgronden en gesloten bospercelen, met oude dreven en bomenrijen.

Chaamseweg (Hoogstraten)
Molen Van Dun is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (bergmolen), gebouwd in 1891 ter vervanging van een houten achtkante bovenkruier die daar pas in 1887 werd opgericht (overgebracht uit Wuustwezel).

Dreef 2 (Hoogstraten)
Gaaf bewaarde molensite bestaande uit een turbinewatermolen van 1910 met molenaarshuis en tot woning verbouwde voormalige schuur, alsook het waterbouwkundig stelsel dat de molen van waterkracht voorziet.

Grote Plaats 53 (Hoogstraten)
Molenromp van 1905, later gebruikt als graansilo van maalderij Schellekens maar gesloopt in 2001.

Heimeulenstraat 11 (Hoogstraten)
De Heimeulen of Heimolen is een stenen koren- en oliewindmolen (later louter korenmolen) van het type bovenkruier (bergmolen), gebouwd in 1851 met onderdelen van een molen nabij de Heihoeve in het gehucht Groot Eyssel in Meerle. Op de site is ook een mechanische maalderij bewaard.

Molenstraat 21 (Hoogstraten)
Restant van vroegere watermolen, type onderslagmolen, gelegen in waardevol agrarisch gebied ten oosten van de Zuid-Mark.