Beschrijving

De herdenking van de Eerste Wereldoorlog gaf bij het agentschap Onroerend Erfgoed in 2016 aanleiding tot een thematisch onderzoek rond herdenkingsbomen, waarbij er bijkomend werd geïnventariseerd en de erfgoedwaarde van deze bomen onderzocht werd.

Achtergrond

Begin 2017 lanceerde Onroerend Erfgoed een oproep naar de gemeenten om hun herdenkingsbomen te melden in functie van een thematische inventarisatie. Dit resulteerde in 229 reacties, gaande van de mededeling dat er geen herdenkingsbomen gekend waren in de gemeente, over het melden van bomen die reeds waren opgenomen in de erfgoedinventaris tot het aanmelden van nog niet gekende herdenkingsbomen. Bijna 40% van de meldingen kwam uit Oost-Vlaanderen, gevolgd door 23% uit West-Vlaanderen. Uit de oostelijke provincies kwam beduidend minder reactie. De vraag is natuurlijk of de oproep de juiste personen heeft bereikt en of de betekenis van de vrijheids- en vredesbomen op lokaal vlak nog voldoende gekend is. Oost-Vlaanderen is vanuit de historiek van de inventaris rond ‘houtige beplantingen met erfgoedwaarde’ beter geïnventariseerd dan de vier andere provincies, wat mogelijk verklaart waarom er hier meer gekende herdenkingsbomen zijn. Onder meer lokale heemkundige kringen kennen de plaatselijke situatie vaak het best en hebben hier soms al over gepubliceerd. Niet alle gemeenten hebben de heemkundige kringen betrokken bij de vraag om de herdenkingsbomen te melden.

Inventarisatie

Wanneer de herdenkingsboom over voldoende erfgoedwaarde beschikte, werd er een fiche opgemaakt waarin de juiste locatie, foto’s, soort, typologie, omschrijving en eventuele afmetingen werden geregistreerd. Zo werden op basis van de meldingen, en aangevuld met eigen onderzoek, 115 bomen bijkomend vastgelegd in de erfgoedinventaris onder het thema ‘houtige beplantingen met erfgoedwaarde’. In totaal zijn er in de inventaris 209 herdenkingsbomen geregistreerd.