Teksten van Pelserstraat 20

https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980793

Pelserstraat 20 ()

Naar aanleiding van het realiseren van een nieuwe residentie voor de orde van de Kruisheren werd aan de Pelserstraat 20 te Maaseik een terrein opgegraven. Dit advies stroomt voort uit een eerder uitgevoerd proefsleuvenonderzoek waarbij enkele sporen van historische bebouwing aangetroffen
werden. Uit historische bronnen was reeds geweten dat binnen het onderzoeksterrein het Kruisherenklooster gelegen was. Dit werd gesticht in de 15de eeuw. Het klooster werd begin 19de eeuw geconfisqueerd en later opgedeeld in loten waarbij de westelijke vleugel nog dienst deed als kazerne. De noordelijke en oostelijke vleugel werden kort na deze verdeling afgebroken. In een latere fase maakt de westelijke vleugel plaats voor een nieuwe kazerne. Enkel de huidige Kruisherenkerk die tot het Kruisherencomplex behoorde, is bovengronds bewaard gebleven. Uiteindelijk maakt de kazerne plaats voor de bouw van een basisschool waarbij het merendeel van het terrein dienst deed als schoolplein.
Tijdens de vlakdekkende opgraving werden twee grote fases in het archeologisch sporenbestand terug gevonden. Enkele mergelmuren werden geregistreerd die met zekerheid terug te linken zijn tot het Kruisherenklooster. Een deel van de kloostergang en binnentuin konden onderscheiden worden. Materiaal uit enkele archeologische sporen kon gedateerd worden in de 16de-17de eeuw. De tweede fase is de komst van de kazerne. Ook hier werden twee momenten vastgesteld. De aanwezigheid van de kazerne in de westelijke vleugel van het voormalige klooster waarna het rond 1840 volledig plaatsmaakte voor een nieuw kazernegebouw. Het nieuwe kazernegebouw bestond uit verschillende aaneengesloten kelders met tongewelven.
Oudere occupatielagen werden niet aangesneden tijdens het archeologisch onderzoek daar de geplande werken een beperkte diepgang hebben en niet alle archeologische lagen aansnijden. Een geïsoleerde vondst toonde de aanwezigheid van de mens in de late middeleeuwen aan binnen het
plangebied. Meer sporen uit deze periode werden niet aangetroffen.
In het noorden van het plangebied was de verstoringsgraad veel hoger. Hier heeft de bouw van het latere schoolgebouw heel wat verstoring met zich meegebracht door de bouw van kelders en het steken van een grote mazouttank. Ook de afbraak van onder andere een turnzaal heeft de
archeologische site diepgaand verstoord. Echter kunnen onder het huidige opgravingsvlak nog intacte archeologische sporen bewaard zijn. Deze blijven in situ behouden en worden niet aangetast door de bouw van de nieuwe residentie voor de nieuwe Kruisheren.
De resultaten van de opgraving sluiten mooi aan bij de gekende historische ontwikkeling van het terrein. Vanuit dit onderzoek kon echter niet achterhaald worden of vroegere occupatiefasen van het klooster of andere oudere archeologische vindplaatsen binnen het plangebied aanwezig zijn.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: BAAC Vlaanderen bvba


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pelserstraat 20 [online], https://id.erfgoed.net/teksten/369321 (geraadpleegd op ).


Maaseik Pelserstraat 20 ()

Archeologisch onderzoek leverde een 19e eeuwse kelder, muurresten van een klooster, kalkkuilen, puinkuilen en andere kuilen op.

In proefput 1 werden geen sporen of vondsten aangetroffen.

Proefput 2 bevatte bakstenen muren en een bakstenen vloer van een 19e eeuwse kelder. De kelder was gevuld met baksteenpuin.

In proefsleuf 3 werden 2 muren uit mergel, 2 kalkkuilen, een bakstenen pijler en een fragment natuursteen geregistreerd. De eerste muur heeft een ZZW-NNO oriëntatie en bestaat uit 1 rij mergelblokken. De blokken zijn 30 x 35 x 13 cm groot. De tweede muur had een licht andere oriëntatie. De blokken meten 33,5 x 21,5 cm.

Ook in proefsleuf 4 werden muren uit mergel geattesteerd. De eerste muur bestaat uit een dubbele rij mergelblokken van 33 x 19 cm. De muur komt overeen met de muur van de binnenplaats van het klooster zoals aangegeven op de kaart van 1807. Een tweede muur was 50 cm breed en bestaat uit blokken van 35,5 x 30 cm. Proefsleuf 4 bevatte eveneens 2 puinkuilen en 2 bakstenen muren, die in elkaars verlengde lagen maar verschillen vertoonden. Het noordelijke deel is opgetrokken uit 20ste eeuwse bakstenen. Er bevond zich glaswol tussen de binnen - en buitenmuur. Bij het zetten van een profielkolom werden op een lager niveau 2 kuilen opgetekend. Beide kuilen hadden een donkergrijze - donkerbruine vulling met houtskoolspikkels. In kuil 411 werden 2 fragmenten Siegburg steengoed, daterend uit de periode 1400 - 1680, aangetroffen. Bij het aanleggen van het vlak werden er enkele losse vondsten ingezameld: een klein steelfragment van een kleipijp in witbakkend aardewerk, 5 wandfragmenten in paarsachtig steengoed (na 1700), een klein wandfragment witbakkend aardewerk met groen loodglazuur (wellicht 17e eeuw) en 5 fragmenten van een menselijk schedeldak.

In proefput 5 werden een muur, een vloer en een grote kuil geregistreerd. Het betreft een mergelstenen muur met een NNO-ZZW oriëntatie die een hoek maakt van ca. 90 graden in westelijke richting. De blokken zijn 35 x 22 cm groot. De muur omvat een bakstenen vloer bestaande uit halve en hele bakstenen in wildverband. De hele bakstenen zijn 24 x 12 cm groot. De kuil had 2 vullingen. Een grijsbruine vulling met mergelpuin aan de rand en een donkergrijs - bruine vulling met houtskool in het midden.


Auteurs:  Arts, Annick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pelserstraat 20 [online], https://id.erfgoed.net/teksten/361182 (geraadpleegd op ).