De zwarte populier (Populus nigra L.) is de meest zeldzame en bedreigde inheemse boomsoort in Vlaanderen. Het exemplaar in Muizen is de meest vitale van de enige twee gekende zwarte populieren in de DijlevalleL Het betreft een inheemse zwarte populier met genetisch uniek materiaal en is vermoedelijk een zeldzaam mannelijk exemplaar. Door het verdwijnen van hun natuurlijk ecosysteem (ooibossen), hun verspreide en geïsoleerde ligging, het beperkt aantal mannelijke exemplaren en concurrentie met cultuurpopulieren, is de natuurlijke verspreiding van zwarte populier quasi onmogelijk geworden en is de soort met uitsterven bedreigd. Het genetisch materiaal is van wetenschappelijke waarde voor het gebruik in veredelingsprogramma's van cultuurpopulieren. Oude inheemse soorten blijken immers vaak over unieke genetische eigenschappen te beschikken die waardevol kunnen zijn voor de economische teelt, zoals betere resistentie tegen ziekten of betere aanpassingen aan lokale bodemomstandigheden. Daarnaast kan dit materiaal ook gebruikt worden bij herintroductieprogramma's van de zwarte populier in het kader van natuurinrichtingsprojecten langs de grote rivieren.

De zwarte populier is een getuige van de perceelrandbegroeiing die in het agrarisch landschap werd aangeplant. In de riviervalleien waren zwarte populieren, die hier van nature voorkwamen, hiervoor geliefd omdat ze snel groeien en makkelijk vegetatief vermeerderen en vermoedelijk ook omwille van hun drainerend vermogen. Deze populier is een representatief voorbeeld van een hoekboom. Dit zijn bomen die traditioneel in de hoek van een perceel geplant werden om grensbetwisting te voorkomen. Dankzij deze functie werd de boom ook heel oud. De zwarte populier kent een traditioneel knotbeheer, waardoor hij zijn functie als grensafbakening combineerde met een functie als houtleverancier. Het knothout werd voornamelijk gebruikt als brandhout, rijshout of geriefhout.