Omgracht middeleeuws kasteel met ophaalbrug gelegen net buiten de dorpskom. De "Kasteeldreef", een gekasseide beukendreef, verleent een bijkomende toegang in het zuidwesten en werd aangelegd in de loop van de 19de eeuw.

Historiek

Vermoedelijk opklimmend tot de 14de eeuw en opgericht ter plaatse van een voorheen versterkte en omgrachte hoeve. Jarenlang residentie van de heren van Tielen; de eerste heer van Tielen was Jan van Duffel, hij erfde Tielen in 1320 van Hendrik IV Berthout; het is waarschijnlijk zijn opvolger, Hendrik van Duffel, die het kasteel liet bouwen. Door huwelijk en erfopvolging kwam het kasteel naderhand in handen van diverse adellijke families, tot het in 1958 voor de eerste maal werd verkocht.

Herbouwd in traditionele bak- en zandsteenstijl in de 16de-17de eeuw. Omgevormd tot zomerverblijf, gepaard gaande met een algemene "restauratie" in de jaren 1830, waardoor een groot deel van het middeleeuwse karakter verloren ging; zo verdwenen onder meer de twee trapgevels van het eigenlijke kasteel, evenals de kruiskozijnen en het gebouw ten noorden aansluitend op deze vleugel met gevangenis op de benedenverdieping en de kapel erboven. De hoofdingang verhuisde van de Hofdreef naar de Gierlebaan en bleef bewaard in de huidige Kasteeldreef. Ook het poortgebouw werd in de 19de eeuw ten dele gesloopt, zodat de wachtplaats boven de toegang verdween.

In het begin van de jaren 1970 opnieuw gerestaureerd door de huidige eigenaar en deels heropgebouwd in 16de-17de-eeuwse stijl met onder meer het ten dele opnieuw aanbrengen van kruiskozijnen in de kasteelvleugel, de heropbouw van de bovenste verdieping van het poortgebouw en gezien van op de straat het gebouw rechts naast de kasteelvleugel.

Beschrijving

Complex in traditionele bak- en zandsteenstijl, bestaande uit een reeks aaneengesloten, min of meer U-vormig ingeplante constructies: links bijgebouw van twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, leien), aansluitend de hoofdvleugel van twee bouwlagen onder steil schilddak (nok loodrecht op de straat, leien), vervolgens een verbindingsgebouw (derde kwart 20ste-eeuwse toevoeging, zie oude foto's en kadasterschetsen van 1974), het koetshuis en het poortgebouw, alle onder zadeldaken (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen); tot slot haaks aansluitende hoevegebouwen onder afgewolfd zadeldak (nok loodrecht op de straat, kunstleien). Witgeschilderd bakhuisje ten noordwesten, op het kadaster ingetekend in 1898.

Poortgebouw, voorafgegaan door een houten brug; korfboogpoort in zandstenen omlijsting, bovenaan geflankeerd door openingen voor de katrollen waarmee de brug werd opgetrokken. In de jaren 1970 heropgebouwde bovenverdieping tussen zijtrapgevels.

De kasteelvleugel van twee bouwlagen wordt gekenmerkt door zandstenen hoekblokken, opnieuw ingebrachte kruiskozijnen (jaren 1970) en een korfboogdeurtje in zandstenen omlijsting onder bovenlicht met tussenstijl in de noordgevel; op de noordwestelijke hoek een in de jaren 1970 heropgebouwde polygonale traptoren met zandstenen hoekblokken en steigergaten onder leien spits; de oorspronkelijk aanwezige toren werd nog vermeld in 1834 maar verdween in de loop van de 19de eeuw. De zuidelijke gevel van zes zichtbare traveeën wordt gemarkeerd door een dubbelhuisopstand en eenvoudige rechthoekige muuropeningen.

Interieur: steil eiken dakgebint, bij de afbraak der zijtrapgevels in de 19de eeuw aangevuld met den; moerbalken op sloffen met zaagtandmotief en neogotische schouwen.

Het bijgebouw links werd naderhand (19de of 20ste eeuw) verhoogd en uitgebreid, zie gravure naar Le Roy (Notitia Marchionatis Antverpiensis, 1685); het oorspronkelijke volume is nog duidelijk afleesbaar uit de zichtbare bouwnaad.

Barok koetshuis van 1688, zie gevelsteen, aan de binnenplaatszijde gemarkeerd door arduinen rondboogarcade met gebombeerde zuilen en geprofileerde archivolten.

Ook de haakse hoevegebouwen werden sedert de jaren 1970 grondig aangepast, onder meer toevoeging van een zijtrapgevel en rondboogpoort ter vervanging van een vroegere rechthoekige; bewaarde haard, tegelvloer, gewelfde kelder en dakgebint.

Verankerd, witgeschilderd bakhuisje onder zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen), gemarkeerd door neobarok-getinte topgeveltjes en korfboogdeurtje.