erfgoedobject

Aanwervingslokaal voor scheepsherstellers

bouwkundig element
ID
200497
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200497

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gebouw in naoorlogs modernisme op de hoek van Rijnkaai, Limastraat en Braziliëstraat parallel met het Kattendijkdok, gebouwd door de Stad Antwerpen, naar een ontwerp van stadsbouwmeester Ferdinand Peeters uit 1957-1959, uitgevoerd in 1960-1963.

Historiek

Ter vervanging van het oude aanwervingslokaal op de hoek van de Rijnkaai-Braziliëstraat uit 1937-1938, besliste het College van Burgemeester en schepenen op 15 juli 1960 tot de bouw van een nieuw aanwervingslokaal voor scheepsherstellers op dezelfde locatie. Stadsbouwmeester Ferdinand Peeters had al in 1957-1959 de bouwplannen getekend. De werken werden op 28 oktober 1960 toegewezen aan de nv Van De Mosselaer tegen een bedrag van 14.870.025 Belgische frank. Het nieuwbouwcomplex, in de volksmond genaamd “De Shop”, was in september 1963 voltooid. Door de teloorgang van de scheepsbouw in de Antwerpse haven, sloot het aanwervingslokaal in 1994 zijn deuren. Het complex werd in 2012-2014 gerenoveerd tot een multifunctionele evenementenhal.

Architectuur

Het drieledige, conische gebouw is uitgevoerd in een betonskeletstructuur waarvan de verticale delen in de gevel zichtbaar werden gelaten, en vooral de bovengevel de vorm aanneemt van een open glazen scherm. De opbouw in drie plastisch onderscheiden volumes vloeit voort uit het oorspronkelijke programma en de indeling van het gebouw, dat oorspronkelijk meerdere aanwervingslokalen voor de verschillende beroepsgroepen in de scheepsherstelling groepeerde, met afzonderlijke  inkom- en circulatiezones. Voor het metselwerk van de gevels is gebruik gemaakt van roomkleurig metselwerk in kettingverband, in combinatie met breuksteen voor de sokkel en gebouchardeerd beton voor de structurele delen. Van blauwe leisteen is gebruik gemaakt om bepaalde gevelvlakken of vooruitspringende volumes te accentueren. Het schrijnwerk is uitgevoerd in aluminium.

Het zuidelijke volume bestaat uit een vooruitspringend gelijkvloers en twee verdiepingen onder een licht gebogen dak (loodrecht op de Rijnkaai). De gevel bestaat voor het grootste gedeelte uit glas. De pui werd bekleed met leisteen platen, in een verband van afwisselend smalle horizontale banden en brede verticale stroken.

Het middenvolume met betonnen luifels ter hoogte van de inkomportalen is opgebouwd uit een gelijkvloers met één verdieping. De betonstructuur werd hier onder de vorm van portieken zichtbaar doorgetrokken over het dak (parallel aan de Rijnkaai). In het ontwerp uit 1957 gaf Ferdinand Peeters het dak de vorm van een gebogen betonschaal met een ribbenstructuur, die conisch opklom naar het zuidelijk volume. In de definitieve plannen uit 1959 werd deze karakteristieke plastische structuur gereduceerd tot een plat dak.  De gelijkvloerse gevel vormt een volledig gesloten pui uit roomkleurig metselwerk, afgewerkt met een plint in breuksteen, ook toegepast voor de bestrating onder de luifels.

Het noordelijke volume is opgebouwd uit een gelijkvloers met één verdieping op een afgerond grondplan, afgedekt met een betonnen plat dak. Sterk afhellend naar de zuidzijde steekt dit dak als een brede luifel over het afgeronde volume uit. De openingen van het gelijkvloers, oorspronkelijk de fietsenstalling, zijn gevuld met glasstenen, boven een strook roomkleurig metselwerk en een sokkel uit breuksteen. Aan beide uiteinden van de rotonde werden de gevelvlakken waarin de portalen en traphallen zich aftekenen, zoals hoger vermeld met leisteen platen bekleed. De glazen rotonde die de bovenverdieping uitmaakt, is in het onderste register gevuld met blauw geëmailleerde aluminium platen. Het afgeronde deel wordt begrensd door een smal voortuintje afgeboord met een muurtje bekleed met blauwe hardsteen waarop een metalen borstwering.

Plattegrond

Volgens de bouwplannen wordt het middenvolume over de volledige hoogte ingenomen door de grote aanwervingshal, die in de langsrichting door de groen betegelde aanwervingsbrug wordt opgedeeld in een zone voor ‘roze kaarten’ en ‘groene kaarten’, elk met een afzonderlijke inkomportaal respectievelijk in de west- en oostgevel. Het noordelijk volume, van de grote hal afgescheiden door het centraal ingeplante kantoor en overdekte doorgangen aan weerszij, bestaat op het gelijkvloers uit een fietsenstalling. Op de verdieping bevinden zich de kleinere aanwervingshallen voor schilders en ketelkuisers, eveneens in de langsrichting gescheiden door de aanwervingsbrug met kantoor, elk ontsloten door een traphal en uitgerust met sanitair. Het zuidelijk volume omvat gelijkvloers het sanitair van de grote aanwervingshal en een magazijn, en - ontsloten door een traphal - op de eerste verdieping de aanwervingshal voor timmerlieden met een aanwervingsbrug en kantoor, en op de tweede verdieping een wachtzaal.

  • Stadsarchief Antwerpen, plannen 822#3844-3851.

Bron: Beschermingsdossier DA002313
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Aanwervingslokaal voor scheepsherstellers [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200497 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.