Voormalig gemeentehuis en gemeentelijke jongensschool, heden gemeentelijke basisschool "Jongslag", gelegen in het centrum van Dilbeek ten zuiden van de kerk en de pastorie aan het met bomen omzoomd Marktplein.

Historiek

In navolging van de Gemeentewet van 1836, besliste de gemeente Dilbeek in 1837 om een gemeentehuis met -school op te richten. Volgens de literatuur waren de bouwwerken voltooid in 1839. Kadastraal werd het gemeentehuis pas geregistreerd in 1849 op gronden die eigendom waren van de Kerkfabriek. Volgens de literatuur breidde de school al in 1863 uit met twee klaslokalen. Tussen 1891 en 1897 werden er aanpassingen uitgevoerd aan de gebouwen. Kleine wijzigingen en vergrotingen werden kadastraal geregistreerd in 1893.

Nadat de gemeentelijke administratie was verhuisd naar de Ninoofsesteenweg werd het voormalige gemeentehuis omgevormd tot onderwijzerswoning in 1904. In 1910 werd het plan goedgekeurd voor de bouw van drie extra klaslokalen, een renovatie van de twee bestaande klassen en de woning van de onderwijzer en de aanleg van een speelplaats tussen de twee gebouwen. De nieuwe klaslokalen kwamen op de locatie van twee woningen ten noordwesten van de school. De nieuwe klaslokalen werd gebouwd in 1911 en kadastraal geregistreerd in hetzelfde jaar.

Tussen 1940 en 1948 werden de schoolgebouwen nogmaals aangepast. In deze periode zal de gemeente ook gronden aankopen op het "Roelandsveld", ten westen van het dorpscentrum, voor de bouw van een nieuwe school en de aanleg van sportterreinen. De plannen voor deze nieuwe school werden in 1964 en 1965 goedgekeurd door de gemeenteraad, maar zullen nooit uitgevoerd worden. De school voldeed ondertussen niet meer aan de toenmalige normen waardoor men genoodzaakt was geprefabriceerde klaslokalen op het Marktplein te plaatsen. In 1990 werden er 10 nieuwe lokalen gebouwd en werden de andere lokalen gerenoveerd, voorts werden ook een nieuwe turnzaal en eetzaal opgericht. Deze vernieuwingen kaderden in de geplande dorpskernvernieuwing waarbij het landelijk uitzicht bewaard moest blijven.

Beschrijving

Ten noorden aan het Marktplein bevindt zich het voormalige gemeentehuis en onderwijzerswoning uit de jaren 1830. Ten westen hiervan een schoolvleugel van 1911. De centrale speelplaats wordt ten zuiden afgesloten door een aaneenschakeling van klaspaviljoentjes (met telkens twee klassen) in een halve cirkel uit de jaren 1990. De vleugel ten oosten van de onderwijzerswoning aan het Marktplein werd waarschijnlijk ook opgericht in de jaren 1990. Ten noorden wordt de speelplaats afgesloten met een ijzeren hekken op hardstenen dekplaten uit begin 20ste eeuw (?).

Voormalige onderkelderde onderwijzerswoning van drie traveeën en twee bouwlagen onder een leien schilddak (nok loodrecht op het Marktplein). Bepleisterd dubbelhuis op een verhoogde begane grond met oorspronkelijk beluikte rechthoekige muuropeningen met hardstenen dorpels. De lekdrempels van de verdieping lopen door als een cordon. Een rechthoekige deur in een vlakke hardstenen omlijsting. Er is een tweede cordon aanwezig op de borstwering, met boven de deur een uitstekende waterlijst. De steigergaten zijn gedicht met leeuwenkoppen. Aansluitend ten zuiden onder een verspringend schilddak de oudste klaslokalen. Bij de renovatie werd het gebouw voorzien van nieuw schrijnwerk.

Westelijke vleugel met drie klaslokalen uit begin 20ste eeuw van één bouwlaag onder een pannen zadeldak. Ten noorden latere aanbouw onder schilddak. De lokalen hebben grote rechthoekige muuropeningen (oosten) onder ijzeren I-lateien met rozetbouten en met hardstenen tussenstijlen en lekdrempels. De deuropeningen hebben buiten hardstenen tussenstijlen ook ijzeren I-lateien tussendorpels. Nagenoeg blinde west- of achtergevel.