erfgoedobject

Hoeve

bouwkundig element
ID
208879
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208879

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Hoeve
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

19de-eeuwse hoeve gelegen in een weide, schuin tegenover (ten zuidwesten van) de Sint-Gertrudiskerk gelegen. Erfoprit met bakstenen hekpijlers uit de jaren 1920.

Geschiedenis van de site

De site is als dusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778) als losstaande bestanddelen, gelegen in een groot boomgaardperceel. Bij de opmaak van het primitief kadasterplan (circa 1835) is "De Clercque Wissocq de Sousberghe" uit Gent eigenaar. De hoeve is op genoemd plan afgebeeld op een ruim perceel. Ten zuiden op dit perceel de hoeve met drie losse bestanddelen U-vormig rondom het erf opgesteld; het meest westelijke volume is het boerenhuis met aangebouwd landgebouw aan zuidzijde. Ten noorden op dit perceel ligt een L-vormig restant van een walgracht waarbinnen een klein volume (mogelijk een bakhuis) dat afgebroken wordt in 1875. De toestand van 1835 is nog bewaard op de Atlas der Buurtwegen van ca. 1846. Ten noorden van het perceel met hoeve-erf en walgracht ligt een smal perceel aan de Vladslostraat met een (boerenarbeiders?)huis. Ten westen van de walgracht, aan de Vladslostraat ruim rechthoekig perceel met boomgaard.

In 1865 wordt los van het tracé van de oude voetwegel een nieuwe rechte weg aangelegd richting Werken (Kortemark). De hoeve ligt nu ten westen van het begin van deze weg. Blijkens de mutatieschets van 1875 (in realiteit circa 1868, zie jaartal in stalling) reorganiseert eigenaar Armand de Pottelberghe de la Potterie uit Gent het hoeve-erf dat nu meer ten westen van het boerenhuis komt te liggen (weg van de weg). Het kleine volume binnen de walgracht wordt gesloopt. Het dwarse landgebouw ten oosten van het huis wordt gesloopt, één landgebouw parallel aan de weg blijft behouden. In 1941 (mogelijk regeling van een toestand in de wederopbouwperiode na de Eerste Wereldoorlog) wordt het "huis in puin" (boerenarbeidershuis) aan het begin van de Vladslostraat afgebroken en wordt het landgebouw parallel aan de straat vervangen door een landgebouw haaks op de straat.

Beschrijving

Hoevesite omringd door weides (de omwalling ten noorden is gedempt) aan het begin van de Vladslostraat en de Werkenstraat. Erf aan de westzijde van het huis, half verhard. Nutsgebouwen zowel ingeplant aan de westzijde als aan de oostzijde van het erf. Ten noorden van het erf, stalling uit de tweede helft van de 20ste eeuw. Voor de stalling, bewaarde stoep van bakstenen op hun kant.

Achterin gelegen boerenhuis met jaarankers "1828" in de noordelijke zijgevel. Witgeschilderde verankerde baksteenbouw onder zadeldak (rode Vlaamse en mechanische pannen), geknikte dakoverstek. De erf- of de westgevel bestaat uit twee opkamertraveeën + drie traveeën + twee nutstraveeën. Rechthoekige muuropeningen, getoogde deuren en dito keldervenstertje. Bewaard houtwerk bij de deuren en op opkamervensters, deze laatste met kruisindeling en kleine roedeverdeling (schuiframen), luiken.

De oostgevel is gericht naar de weide rond de hoeve en naar het dorpscentrum. Links de paardenstal met achteruit springend muurgedeelte en overkragende dakoverstek op korbelen. Getoogde staldeur met tweeledige deur, klein luikje, gietijzeren pomp op ingemetselde voet. Rechthoekige muuropeningen onder strek, bewaard beschilderd houtwerk met kruisindeling en luiken, bij het opkamervenster rechts nog bewaarde schuiframen en kleine roedeverdeling. Getoogde deur, bewaarde oude deur en tweeledig bovenlicht.

Interieur. Keuken (westzijde) met enkelvoudige balkenlaag, brede haard met bordenplank, ingebouwde kleine houten schouw, muurkasten. Gang met bewaarde paneeldeuren, toegang tot de kelder en de opkamers, onder meer via trapjes in grijs gesmoorde baksteentjes, in de opkamers plankenvloer en zwarte Boomse tegeltjes (nulvoeg). Salon met rode Boomse tegeltjes, eenvoudige zwartmarmeren schouw. Kapconstructie bestaande uit getelmerkte schaar- en nokgebintes met toognagels. Paardenstal: enkelvoudige balkenlagen, bakstenen vloer, blauwhardstenen voederbakken, bewaarde ijzeren ruiven, houten palen als restant van de 'boxen', in de hoek gemetselde bak om het voeder te bewaren.

Ten zuiden van het erf, stalling van circa 1868, zie jaaraanduiding in gele baksteen in de linker zijgevel. Rode verankerde baksteenbouw onder zadeldak (rode Vlaamse pannen), brede dakoverstek. Zijgevels met aandaken en vlechtingen. Getoogde muuropeningen onder strek. Bewaarde bakstenen stoep en 'slieten' in de koestal. Samengestelde kapconstructie: schaargebinte en nokgebinte, met toognagels.

Ten oosten van het boerenhuis (naar de straat toe), dwarsschuur met geïncorporeerde stalling en wagenhuis, uit de jaren 1920. Gele baksteenbouw onder zadeldak (rode Vlaamse pannen). Hoge schuurpoort, links lagere wagenhuispoorten, getoogde staldeuren.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Bovekerke, 1865/13, 1875/27, 1876/6, 1943/I/32.
  • DEWILDE M., STAELENS G., Bovekerke en z'n kerktoren, in Spaenhiers. Jaarboek, jg. 6, 1998, p. 105-119.

Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208879 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.