Historiek

Ingeplant nabij de Steenweg Halle-Ninove; omringend kerkhof. Verbouwde gotische kerk waarvan de oorsprong teruggaat tot de 13de eeuw. Ontstaan uit een slotkapel van het kasteel van Wedergraete, vanaf de tweede helft van de 13de eeuw gebruikt als parochiaal bedehuis. Ten zuiden traptorentje van 1564, zie de ingegrifte datering die vermoedelijk ook wijst op de verbouwing van de kerk. Gevelsteen met jaartal 1651 in zijgevel van de noordelijke zijbeuk wijzend op uitbreiding met huidige zijbeuken (?). In 1672 werden de drie beuken onder een zadeldak gebracht. Opnieuw afzonderlijke bedaking in 1880. Eind 19de eeuw, restauratie onder leiding van E. Van de Vyvere.

Beschrijving

De plattegrond ontvouwt een gotische vierkante westtoren en gevel; een gotische middenbeuk van drie traveeën en zijbeuken van twee traveeën (tweede helft 17de eeuw ?); een rond zuidelijk traptorentje (1564) in de oksel van toren en schip; een gotisch koor met drie rechte traveeën driezijdige sluiting en flankerende, lagere laatgotische zuidelijk gelegen sacristie met latere uitbreiding. Baksteenbouw met verwerking van zandsteen, uit de groeven van Ninove, onder meer voor plint en lijstwerk. Schip en koor onder een zadeldak (leien) met dakkapellen; zijbeuken onder lessenaarsdak (leien); sacristie onder mank zadeldak (leien).

Westgevel: torenromp en gevel afgelijnd door negblokken van natuursteen op gelijkaardige plint en gestut door middel van steunberen met drie versnijdingen, aanpassingen van restauratie uit het vierde kwart van de 19de eeuw. Korfboogportaal in een zandstenen omlijsting met druiplijstje en bekronende gerestaureerde oculus. Gotische toren met twee geledingen, spitsboogvormige galmgaten en zandstenen muurpanden in de tweede geleding onder de ingesnoerde naaldspits. Toren ten noorden, geflankeerd door lagere bijbouw ander lessenaarsdak met oculus van zandsteen; schijngevel ten zuiden. Westelijke zijbeukgevels gemarkeerd door gedichte traditionele rondboogdeurtjes van zandsteen met negblokken waarin recentere grafplaten aangebracht. Gevelsteen met jaartal 1651 in de linkergevel. Traptorentje op zandstenen sokkel, geleed door zandstenen muurbanden; lichtgleuven en zandstenen wapenschild van de familie Van Wedergraete, eronder: ingegrift jaartal 1564. Zandstenen daklijst en gedichte steigergaten onder veelzijdige spits. Zijbeuken, uit de tweede helft van de 17de eeuw (?), op zandstenen sokkel gestut door middel van overhoekse oostelijke en westelijke steunberen en verlicht door rondboogvensters in een omlijsting met kwarthol beloop en bekronend druiplijstje: vernieuwd maaswerk, gedichte steigergaten; verschil in baksteenmetselwerk wijst op een latere verhoging.

Gotisch koor op afgeschuinde sokkel van bak- en zandsteen aan noordzijde; koorsluiting gestut door toegevoegde (?) steunberen met drie versnijdingen op zandstenen sokkel. Blinde travee en grote spitsboogvensters afgewerkt met geprofileerde bakstenen en druiplijstje; vernieuwd maaswerk. Laatgotische zuidelijk gelegen sacristie op zandstenen sokkel met afschuining; mooi zandstenen accoladeboogdeurtje met peerkraalprofiel op uitgewerkt sokkeltje, negblokken en druiplijstje; rechts, later korfboogdeurtje van zandsteen. Verhoging en uitbreiding met links aanbouw, uit de 18de eeuw (?), voorzien van twee getoogde vensters en laag korfboogdeurtje van zandsteen.

Interieur

Bepleisterd en beschilderd interieur. Toren: deels behouden stenen zuilen op sokkel in noordoostelijke- en zuidoostelijke hoek; rechthoekig toegangsdeurtje tot traptoren in een omlijsting van natuursteen met steenkappersmerken. Pseudobasilicale opstand; overkluizing door middel van houten spitstongewelven. Middenbeuk geritmeerd door gotische natuurstenen zuilen op achtzijdige basis met weggekapt koolbladkapiteel; spitsboogvormige scheibogen.

MobilairF

Rijke stoffering uit de 17de- en 18de eeuw, volgens de pastoor vermoedelijk herkomstig van de Sint-Adriaansabdij van Geraardsbergen (?). Schilderijen: "Onze-Lieve-Vrouw met scapulier" (17de eeuw), "Prelaat verleent bijstand aan zieken en gevangenen" (17de eeuw); "Heilige Margaretha" (17de eeuw), "Heilige Donatus" (18de eeuw), "Koning DavidFF de harp bespelend" (18de eeuw). Verguld Margaretha beeldje (18de eeuw ?) in koor. Mooie koorlambrisering uit begin 17de eeuw en barok getint koorgestoelte (17de eeuw); communiebank (18de eeuw ?) verwerkt tot hulpaltaar; lambrisering en barok getinte biechtstoelen (17de eeuw); uiteengehaalde preekstoel gedateerd 1641. Orgel van het eerste kwart van de 19de eeuw. Grafplaten uit de 19de eeuw in de gedichte rondboogdeurtjes van de westgevel.