Inventaris

Handzame (Kortemark)
Vóór 1837 was er reeds een orgel aanwezig, aangezien het in dat jaar hersteld werd door S.G. Hooghuys (Brugge); verdere gegevens hierover ontbreken. Kort vóór WO I was een orgel geleverd door Jules Anneessens (Menen). Dit werd vernield in 1914-1918. In het contract voor de bouw van een nieuw orgel in 1922 is geen sprake van recuperatie van oude onderdelen, zodat men kan aannemen dat het vorige orgel totaal vernield was. Ook het huidige orgel is een werk van Jules Anneessens (Menen) uit 1922.

Amersveldestraat (Kortemark)
Kapel op splitsing van twee straten. Een jaarsteen dateert de kapel in 1849; de bouw ervan door Jules Onraet-de Dommery, brouwer te Poperinge, wordt echter pas in 1891 weergegeven bij het kadaster. De kapel is toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekte Ontvangenis.

Amersveldestraat 104 (Kortemark)
Achteringelegen hoeve bereikbaar via populierendreef. Ten noordwesten van het boerenhuis, restant van omwalling of poel. De site is als dusdanig reeds aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1828). Eigenaar is dan weduwe Frennelet, rentenierster te Brugge. Op het erf is een boomgaard aangeplant. Bij de mutatie van 1891 (eigendom familie Frennelet) ontstaat grosso modo de huidige constellatie van gebouwen. Het is echter waarschijnlijk dat de hoeve tijdens de Eerste Wereldoorlog zwaar beschadigd werd en nadien heropgebouwd, gedeeltelijk met recuperatie van oude muren.

Barisdamstraat (Kortemark)
"Barisdambrug" over de Handzamevaart. Bakstenen brug met gekasseid wegdek en recente buisstalen leuning. De brug wordt voor het eerst vermeld in 1336 als "Barisdanbrughe". Sinds de late middeleeuwen bevindt zich hier de zogenaamde "landing Barsdam", een aanlegplaats voor boten en een "aard", een plaats bij de landing waar de aangevoerde goederen te koop worden aangeboden. Deze landing sluit aan op het wegennet naar Hooglede en Staden.

Barisdamstraat 18A (Kortemark)
Boerenarbeiderswoning met inplanting haaks op de straat. Op het primitief kadasterplan (circa 1827) wordt reeds een woning weergegeven op deze plaats, in eigendom van wever Frans Lacouter. In 1848 tot huidig volume uitgebreid door aanbouw van tweede huis in opdracht van landbouwster Struyve-Willaert. Mogelijk wordt het pand beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Barisdamstraat 8 (Kortemark)
Maalderijcomplex minimaal opklimmend tot begin 19de eeuw en teruggaand op historische molensite van de "Gaainestmolen". De "Gaainestmolen" wordt in 1779 gebouwd op het gehucht "Gaainest". In 1907 wordt de houten molen afgebroken en verplaatst naar Ramskapelle (Nieuwpoort). Het huidige woonhuis en de nutsgebouwen zijn opgetrokken begin 20ste eeuw. De maalderij is een verbouwing van de oorspronkelijke molenaarswoning.

Brouckstraat 4 (Kortemark)
Fasegewijs tot stand gekomen met opeenvolgende bouwfasen begin 19de eeuw, in 1884, 1894 en 1903. Hoeve met losse bestanddelen in U-vormige opstelling rond een begraasd erf met paden van kasseien en bakstenen op hun kant, restant van een oude fruitboomgaard, grote treurwilg en mestvaalt. Toegankelijk via een gekasseide erfoprit rechts van het huis, voorzien van weegbrug (zie bewaarde ast) en afgesloten door een smeedijzeren hek.

Calfoortstraat 7 (Kortemark)
Achteringelegen hoeve opklimmend tot de 18de eeuw. Bestaande uit een vrijstaand boerenhuis, stal, schuur en recente nutsgebouwen rond een onverhard erf, toegankelijk via lange, onverharde erfoprit. De Ferrariskaart (1770-1778) toont twee gebouwen in elkaars verlengde op het einde van een dreef tussen de Calfoortstraat en de Handzamevaart. Op het primitief kadasterplan (circa 1827) zijn het boerenhuis en de schuur opgetekend als eigendom van de Diksmuidse heelmeester Woets. Volgens het kadaster wordt het boerenhuis in 1838 uitgebreid aan de achterzijde en zou de stalling dateren van 1856. Gelijkaardige weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845) (zie illustratie). Het kadaster registreert de vergroting van de schuur en stalling in 1958.

Edewallestraat 12 (Kortemark)
Diepergelegen herenhuis met bijhorend achterliggend nutsgebouw en tuin. Toegankelijk via een gekiezelde oprit.

Edewallestraat 18 (Kortemark)
Burgerhuis volgens kadastergegevens opgetrokken in 1840 en gedeeltelijk gereconstrueerd en vergroot in 1891. Naar verluidt vroegere notariswoning. Breedhuis met dubbelhuisopstand van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (bruine mechanische pannen).