Inventaris

Nieuwerkerken, Wijer (Nieuwerkerken), Sint-Truiden, Zepperen (Sint-Truiden)
Dit gebied omvat een rijk en gevarieerd erfgoed: een oud boscomplex uit het bezit van de abdij van Sint-Trudo, afgewisseld met kastelen en parken van Nieuwenhoven, Nonnemielen, Spinveld, Nieuwerkerken, Terkelen en Kortenbos, de hoeven Schorrebos en Casselaer en de Metsterenmolen. Geografisch gezien behoort dit gebied tot het buitengebied van Sint-Truiden, op 5 km ten noorden van het stadscentrum. De omgeving is er dun bebouwd, weinig dooraderd met wegen en goed voorzien van erfgoedsites en relicten. Tot in de 18de eeuw kwamen op de hoger gelegen heuvelruggen tussen riviervalleien bossen voor, die intussen grotendeels zijn verdwenen. Alleen in de omgeving van Nieuwenhoven hield een vrij groot boscomplex stand. Dit bos vormt in combinatie met Nieuwenhoven, het middeleeuwse abdijgoed van de Sint-Trudo abdij, de kern van dit gebied.

Nieuwpoort (Nieuwpoort)
Deze zone omvat de historische stadskern van Nieuwpoort.

Albert I laan (Nieuwpoort)
Het sas werd herbouwd in 1818, toen de versterkingswerken rond Nieuwpoort gemoderniseerd werden in het kader van de uitbouw van de Wellingtonlinie. De werken werden uitgevoerd door een lokale aannemer, wellicht op basis van plannen opgemaakt door de Brugse ingenieur Jacob Dekaestecker. In 1876-1878 werd het sas nogmaals herbouwd, toen ook het volledige Ganzenpootcomplex heraangelegd werd. Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog werd geprobeerd om via het Kattesas de IJzervlakte te laten overstromen. Van het Oude Veurnesas bleven de sluiswanden in blauwe hardsteen bewaard.

Hendrik Geeraertplein 6 (Nieuwpoort)
Parochiekerk gelegen binnen de voormalige vestingen, in het meest zuidelijke stadsgedeelte in nabijheid van de vroegere zuidelijke stadspoort. Reconstructie van circa 1922 van in oorsprong gotische hallenkerk met neogotische toren naast het noordelijke transept, omgeven door omhaagde grasperken afgezoomd met linden; natuurstenen zuil met verweerde inscriptie, vermoedelijk afkomstig uit de voormalige 15de-eeuwse kerk, ten zuiden van het huidig kerkgebouw.

Kromme Hoek (Nieuwpoort)
De Nieuwpoortse Vierboete - een verbastering van het Franse "Bouter le feu" - werd gebouwd in de late 13de -begin 14de eeuw, de periode dat de Duitse Hanze onder leiding van de stad Lübeck maritieme contacten aanknoopte met de Vlaamse steden.

Marktplein 6 (Nieuwpoort)
Hal en Belfort op zuidelijke marktzijde ten noordoosten van de Onze-Lieve-Vrouwekerk; rechts palend aan het stadhuis via overbouwde doorgang naar het Hendrik Geeraertplein. Na verwoesting tijdens de Eerste Wereldoorlog naar oorspronkelijke plannen heropgebouwd in 1921-1923 onder leiding van architect J. Viérin. Rechthoekig halgebouw van zeven traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met licht uitspringende, doch voorts ingebouwde oostelijke vierkante belforttoren met vijf registers.

Willem De Roolaan (Nieuwpoort)
Torenruïne van de voormalige parochiekerk Sint-Laurentius uit het laatste kwart van de 13de eeuw; zwaar beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog. In oorsprong vierkante bakstenen kruisingstoren van vermoedelijk kruiskerk met vier beuken. Nog deels bewaarde torenromp met sporen van dichtgemetselde spitsbogige beukaanzet ten en ten westen traptorentje met steunbeer.

Gasthuisstraat (Nijlen)
Rijk geornamenteerde kerk in Brabantse hooggotiek, door S. Leurs geciteerd als lentebloesem van de Brabants gotiek.

Kerkstraat (Nijlen)
Georiënteerde, zandstenen kruiskerk met deels ingebouwde westtoren van witte natuursteen onder leien zadeldak.

Ninove (Ninove)
Deze zone omvat de historische stadskern van Ninove.